FIFA olmak için 'Dis iz e buk' bilmek yeterli

Zorbay Küçük, Kadir Sağlam ve Bahattin Şimşek, FIFA kokartı takan yeni hakemlerimiz. Ali Palabıyık, Yaşar Kemal Uğurlu ve Erkan Özdamar listeden çıkarılan isimler. Halil Umut Meler, “Elit kategori”de yerini korurken, 33 ülkeden hakemin yer aldığı 1. Kategori’de ne yazık ki bizden kimse yok.

Diğer 6 hakemimiz 2. Kategori’de. Sadece 3 sene önce, takvimler Aralık 2020’nin ilk haftasını gösterirken üç hakemimizle Şampiyonlar Ligi’nde boy gösteriyorduk. Cüneyt Çakır Lazio-Brugge, Ali Palabıyık Lokomotiv Moskova-Salzburg, Halil Umut Meler de Manchester City-Marsilya maçında düdük çalmıştı.

Avrupa sahnesinde bugün gelinen nokta üzüntü verici... Halil Umut Meler... Saldırının ardından kariyerine devam edip etmeyeceğini ailesine danışacağı... Avrupa Şampiyonası’na katılıp katılamayacağı... Atilla Karaoğlan... U17 Dünya Kupası ve U17 Avrupa Şampiyonası’nı gayet başarılı geçirmesine rağmen 1. kategori’ye yükselememesi... 2.kategori’deki Abdulkadir Bitigen’in ve Arda Kardeşler’in ışık vermemesi...

YÖNETİCİBECERİKSİZLİĞİ, HAKEMLERİN GAYRETSİZLİĞİ

Türkiye’deki hakemliği yönetenlerin yaman çelişkisine çarpıcı örnek:

- Yaş 35... Cüneyt Çakır ile Halil Umut Meler “FIFA Elit” kategoriye yükselmişti

- Yaş 40... 2020’de Nihat Özdemir/Servet Yardımcı TFF’si tarafından, İngilizcesi yetersiz olduğu halde Yaşar Kemal Uğurlu’ya FIFA kokartı takılmıştı.

Konferans Ligi elemelerinde 3; U21 Avrupa Şampiyonası elemelerinde 2; Gençlik Ligi’nde 1 maçla 3 yıllık muazzam(!) FIFA kariyerini noktaladı Uğurlu.

Geçen sezon İngilizcesi olduğu için FIFA kokartı takan Erkan Özdamar’ın ömrü 1 sene sürebildi. Bu nedenle yeni FIFA’lar 31 yaşındaki Zorbay’a, 35 yaşındaki Bahattin’e ve 37 yaşındaki Kadir’e çok iş düşecek.

HAKEMLER KIYMET BİLMEYİNCE FIFA SINAVLARINDA ÇAKMAK KAÇINILMAZ

2000’den itibaren değişen MHK sayısı 20’yi geçti. Tahayyül edebiliyor musunuz bilemiyorum. Her sene yöneticisi, planı, programı, talimatı, klasmanı, rüzgarı değişen bir hakemlik müessesesi...

TFF yaklaşımları, siyaset etkisi, büyük kulüplerin talepleri, sadece hakem konuşmayı hobi edinmiş bazı holiganların medyayı yönlendirme gayreti, taraftarın ön yargılı bakışı gibi pek çok olumsuz etken... Bu sağlıksız ortamda hakem yetiştirmeyi geçtim, FIFA’ya 7 özel isim bildirmeye çalışıyoruz!

Medyada “FIFA hakemi seçiminde haksızlık” yapıldığına dair her zaman söylenti çıkaranlara soruyorum: Kimleri FIFA yapardınız? Çok alternatif varmış gibi sürekli kısır eleştiri. Ne yazık ki iki maç iyi yönetip, “Yes/ No” dışında “This is a book” diyebilenleri FIFA listesine yazar durumdayız! En azından iyi olan yaşı gençleri deneyelim.

Hakemlerde ise kabul edilemez bir sorumsuzluk söz konusu. Süper Lig’de hakemlik yapma onurunun farkında değiller. Bu ruh halindeki temel etken, kolay ve jet terfilerle Süper Lig çimlerine 3-4 senede ayak basmak ve 3 büyük maçında kendini bulmak! Kıymet bilmemek ile farkındasızlık birleşince FIFA sınavlarında İngilizce’den çakmak ya da atletik testlerde koşamamak gibi skandallar kaçınılmaz oluyor.

UEFA HAKEM KOMİTESİ, SEÇİMLERİNİ NASIL YAPIYOR?

UEFA'nın "Hakemler için Genel Şartlar ve Koşullar" ile UEFA Konvansiyonu başlıklarında beklentiler ve kurallar gayet açık. Hatta Core kurslarına ve seminerlere davet edilen hakemlerden talepler de yıllardır paylaşılır.

UEFA aşağıda yer alan maddelerdeki değerlendirmeleriyle hakemlerle ilgili veri toplar:

1- Maç performansları/ hakemlik yeteneği

2- UEFA Hakem Komitesi üyelerinin maç izlenimleri

3- UEFA Konvansiyon Kursları

4- UEFA Core kursları

5- Seminerler ve grup çalışmaları

6- Turnuvalar (U17, U21 vb)

PERFORMANSLAR DALGALI, YABANCI DİL SIKINTISI ORTADA

UEFA normlarında sahada güçlü (strong) bir otorite, ön görülebilen (predictable) yönetim becerisi, istikrar (constancy) çok önemli. Saha dışı ve içi iletişimde iyi İngilizce seviyesiyle birlikte tavır ve davranışlara, UEFA mantalitesine yakınlığa dikkat çekiliyor. Alçak gönüllülük (humble), kibir (arrogance), ifade yeteneği seminerlerde ve kısa süreli turnuvalarda odaklanılan konulardan bazıları. Saha içi ve dışı tüm kriter değerlendirmeleriyle terfi rotası çıkıyor.

Bizimkilerin son yıllardaki genel durumuna bakınca dalgalı performans ve yabancı dil sıkıntısı karşımıza çıkıyor. Herhangi bir isimden 2 maç üst üste iyi performans görmekte zorlanıyoruz. Otorite başarısı adına Zorbay Küçük ve Kadir Sağlam daha iyi seviyede. Arda Kardeşler’in genel rahat tavrı sıkıntı. Abdulkadir Bitigen, UEFA Hakem Komitesi üyesi Björn Kuipers’in izlediği maçta fark yaratamadı. Atilla Karaoğlan’ın 1.kategoriye yükselememesi üzüntü verici. Performans olarak son yıllarda Ali Şansalan FIFA’yı hak eden isimlerden. Ancak “Yes/No”dan öteye gitmediği ve ısrarla dil öğrenmediği sürece, yeteneği çoğundan iyi olsa da geri planda kalmaya mahkum. Halbuki bir de “dis iz e buk” ekleyebilseydi FIFA’ya aday olurdu bizim buralarda.

METE KALKAVAN NEDEN YOK EDİLDİ?

FIFA VAR listesi de açıklandı ve ne hikmetse Mete Kalkavan gibi Avrupa’da da sürekli görev alan ve İngilizcesi mükemmel bir isim listeden çıkarılmış! Başakşehir-Sivasspor maçına Mete Kalkavan’ın atanmasının ardından Trabzonspor’dan “Mete Kalkavan nasıl görev alabilir? Bize söz verilmişti!” isyanının bir sonucu olarak TFF’nin bir yaptırımı mıdır? “Ligde defterini düremedik ama en azından Avrupa’dan yok ettik” mi denilmektedir. Kadrodaki isimlerden herhangi birinin gerisinde olduğuna ancak gülünebilir.