Seattle’dan Antalya’ya 14 saatlik macera

ABD’nin havacılık başkenti Seattle’dayım. Kent merkezine yarım saat uzaklıkta Renton’da sıra sıra dizilmiş uçaklara bakıyorum. Boeing, burada ayda 52 adet 737 yolcu uçağı çıkartıyor. Aralarında Türkiye’nin de olduğu onlarca ülkeden gelen 600 bin parça iki haftada ‘uçak’ haline geliyor. Boyanıyor, test uçuşlarına çıkıyor ve müşterisine teslim ediliyor. Yavru kuşlar gibi fabrikadan çıkan yolcu uçakları, buradan havalanıp yeni yuvalarına gidiyor. Buna da ‘teslimat uçuşu’ deniliyor. Antalya merkezli Corendon Havayolları’nın Türkiye’de ilk kez teslim alacağı Boeing 737MAX-8 uçağının teslimatı için Seattle’dayım. Aslında bir Boeing 737’ler 2-3 saatlik uçuşlarda kullanılıyor. Ama teslimat uçuşu çok daha uzun sürecek. İki aktarma yapıp 10 bin 400 kilometre yol kat edeceğiz. Havada 14 saat geçecek. Yakıt ikmali ile yolculuğumuz toplam 17 saate ulaşacak. ABD’nin bir köşesinden başlayan uçuş Antalya’da sona erecek. 24 ton yakıt harcanacak…

Teslimat süreci sadece fabrikanın uçağı yapmasıyla bitmiyor. Test uçuşları, vidalarına kadar uçağın kontrolü, finansmanı, izinleri uzun bir süreç. Ama hepsi planlandığı gibi tamamlanıyor. Teslimat için yine Seattle yakınlarındaki Boeing Field’te geliyoruz. Apron İrlandalı Ryanair’den Endonezyalı LionAir’e, Amerikan United’tan Çinli China Eastern’e kadar onlarca farklı havayolunun uçağı ile dolu.
Teslimat sürecini Boeing’in Türkiye, Orta Asya ve Rusya’dan sorumlu Satış Başkanı Serdar Gürz koordine ediyor. Uzun yıllar teslimat törenlerinde görüştüğümüz Bölgesel Anlaşmalar Direktörü Tibet Giray ise emekli olduktan sonra görevini damadı Emre Yıldırım’a bırakmış.

Uçağın kokusu

Kurdele kesiliyor. Corendon Grubu’ndan Bora Karaer ile şirketin CFO’su Olcay Türker 737 MAX’in ‘anahtarını’ teslim alıyor. Uçağa geçiyoruz. Kapıdan girer girmez kabinin deri koltuklarının kokusu burnuma geliyor. Henüz yakıt-hidrolik-ikram karışımı standart uçak kokusu TC-MKS tescilli 737MAX’a sinmemiş. ‘Sky Interior’ tasarımı ile ışığa doymuş kabin, açık gri koltuklar ile ferah bir görünüm sunuyor. 10A koltuğuna oturuyorum. Motorlar çalışmaya başlıyor. 1968’den bu yana uçan 737 ailesinin dördüncü nesli MAX’te en büyük değişiklik ciddi yakıt tasarrufu sağlayan CFMI imalatı Leap motorlar. Çok sessiz çalışıyor. Kabin gürültüsü yüzde 40 düşmüş. Bu durum yolcu konforunu yükseltiyor. Kaptan Pilotlarımız Ünal Tezel ve İkinci Pilot Uluç Semerci’nin kumandasında Boeing Meydanı’ndan havalanıyoruz. Tüm teslimat uçuşlarında olduğu gibi kaptanlarımız uçağı sağa-sola yatırarak meydanı selamlıyor. Artık yeni yuvamıza gidiş için 14 saatlik yolculuğumuz başlıyor. Seattle’ın yeşil doğasına şöyle bir bakarken kısa süre sonra Kanada hava sahasına giriyoruz. Sessiz ve yumuşak bir uçuşla ilerliyoruz.

Kokpite giriş serbest

Bir ara kokpite uğruyorum. Uzun süredir havayolu uçaklarında yolcuların kokpite girmesi yasak. Ama bu özel bir uçuş olduğu için pilotların onayı kokpiti ziyaret ediyorum. 737MAX’in kokpitinde uçuş verilerinin takip edildiği ekranlar büyümüş. Pilot açısından çok da büyük bir değişiklik yok. 3 saatlik yer dersi ile 737-800 pilotları yeni uçağa geçiş yapabiliyor. Karnım yavaş yavaş acıkıyor. İlk uçuşların ise bir ritüeli var. İster Boeing, ister Airbus veya başka bir imalatçı olsun, dönüş yolculuğunda muhteşem bir ikram yükleniyor. Normal yolcu uçaklarında first class’ta bile zor bulabileceğiz yemekler yüklenmiş. Uzun süre uçacağımız için hafif yemekte fayda var. Kabin Amiri Aylin Özkandil ile ekibi ikramı servis ediyor. Biftek ve salatayı tercih ediyorum. Bol bol da su içiyorum. Uzun uçuşlarda su kaybı daha da dramatik bir hal alıyor. Özellikle çay, kahve vücuttaki kurumayı artırıyor.

Üçlü koltuk yatak oluyor

Kalkışımızdan kısa süre sonra hava kararıyor. Yemeğin ağırlığı ile gözlerim kapanıyor. Üçlü koltuğun kol koyma yerlerini kaldırıp ‘yatak’ haline getiriyorum. Bu kadar uzun sürecek yolculukta uyumak zamanın hızla geçmesini sağlıyor. Kalkıştan 7 saat 15 dakika sonra Atlantik Okyanusu’nun üzerinde alçalmaya başlıyoruz. Rüzgârın şiddeti nedeniyle okyanus yüzeyi köpük köpük… İzlanda’ya teknik iniş yapacağız. Denizden gelip Keflavik’e merhaba diyorum. Lavların püskürdüğü topraklar simsiyah. Uçağımız teker koyuyor ve kısa süre içinde duruyoruz. Seattle’dan Keflavik’e 14.5 ton yakıt harcamışız.

Dışarısı 3 santigrat derece. Kapı açıldıktan sonra suratıma İzlanda’nın sert rüzgârı vuruyor. Uyanmak için birebir. İzlandalılar bile apronda kalın paltolarla dolaşıyor. Keflavik Havalimanı, Atlantik geçişleri için en önemli yakıt ikmal noktalarından biri. Yakıt tankları dolduruluyor. Bir saat sonra tekrar havalanıyoruz. Rotamız Amsterdam Schiphol Havalimanı. İki buçuk saatlik uçuşun ardından Schiphol Havalimanı’na teker koyuyoruz. Burada bize şirketin CEO’su Yıldıray Karael de katılıyor. Toplam dört saat sürecek Amsterdam-Antalya uçuşunda Yıldıray Karael, “MAX siparişi ile dikkat çektik” diyor. Şirket ikinci 737MAX’ı 2019’da, üçüncüsünü de 2020’de alacak. Menzili 6 bin 570 kilometre olan uçak ile Corendon Hollanda merkezli şirketi ile ABD’ye de uçmayı hedefliyor. Gün bir kez daha kararırken bu sefer Türk hava sahasına giriyoruz. 50 dakika sonra da Antalya’nın ışıkları yeni uçağı karşılıyor. Yerde ise bir havacılık ritüeli var. Kazasız, belasız uçuşlar için Antalya Havalimanı İtfaiyesi’nin sıktığı suyun altından geçip yolculuğumuzu tamamlıyoruz…

BOEING 737MAX’IN FARKI

+ Boeing 737 ailesinin dördüncü serisi MAX’in en çok talep gören modeli 8. Yolcu kapasitesi tek sınıfta 189.
+ Liste satış fiyatı 110 milyon dolar olan MAX serisi bugüne kadar 4 bin 300 adet sipariş aldı.
+ Kısa uçuşlarda uçağın yeni motorları yüzde 15 yakıt tasarrufu sağlıyor. Uçuş süresi iki buçuk saati aştığında bu oran yüzde 20’ye çıkıyor.
+ Yakıt tasarrufu sayesinde uçağın menzili 6 bin 570 kilometreye çıkartıldı.
+ MAX’ın Türkiye’den diğer kullanıcıları önümüzdeki aylardan itibaren Türk Hava Yolları ve SunExpress olacak.