Uçmanın faturası katlanıyor

Bileti havayolunun internet sitesinden satın aldınız. Ödeme faslı bitti zannediyorsunuz, değil mi? Daha sizi bekleyen ekstra ücretler var. Koltuk seçimi, check-in, kargoya verdiğiniz bavul, hatta kabine aldığınız çantanız, sipariş ettiğiniz yemek, içtiğiniz su, izlemek istediğiniz film…  IdeaWorks tarafından hazırlanan havayollarının ekstra gelir raporuna göre, 2007’de dünyanın önde gelen 10 havayolu yılda 2,1 milyar dolar kazanıyordu. Bugün gelirler 28 milyar dolara ulaşmış durumda. Toplamda ise havayolu sektörü yılda 65 milyar dolarlık gelir elde ediyor. Yani ortalama olarak bir havayolunun gelirinin dörtte biri bu hizmetlerden. Rekor Amerikan Spirit Havayolları’nda. Şirketin yolcu başına ekstra geliri tam 49,89 dolar.

RAKİP OLDULAR

Havayolları arasında en büyük rekabet bilet fiyatlarında yaşanıyor. Kısa-orta mesafeli uçuşlarda düşük maliyetli havayolları hızla pazar paylarını artırıyor. Onlara karşı daha büyük havayolları ise ‘sade sınıf’ olarak adlandırılan yeni bir ürün sunuyor.
Biletini en ucuz alan ‘sade sınıf’ yolcuları, kabin bagajından koltuk seçimine kadar her hizmet için ek ücret ödüyor. Büyük şirketler arasında bu uygulama hızla yayılıyor.

Ayrıca şirketler, biletleri ayrı paketler halinde de satabiliyor. Örneğin içinde basit bir ikram veya ekstra 5 kilogram bagaj hakkı için normalden biraz daha pahalı bir ücret ödüyorsunuz. Ancak bunları tek tek veya uçuş sırasında almanıza göre daha uygun fiyatlar uygulanıyor.

BEDAVA BİLET AMA

Hatta uzmanlar gelecekte uçak biletlerinin ücretsiz olacağına veya sembolik 1 dolar gibi fiyatlardan satılabileceğine dikkat çekiyor. Şirketler parayı hizmetten kazanacak. Aldığınız hizmet kadar ödeme yapacaksınız. Yani bir bakıma uçak için ödeyeceğiniz toplam miktarı kendiniz belirleyeceksiniz.

İlk zamanlar uygulama yolculardan büyük tepki görüyordu. Şimdi bu tepkinin yerini ‘araştıran yolcuya’ bırakmış durumda. Yolcu dikkatli seyahat ediyor. Artık erken bilet almanın yanı sıra fazla bagajın, uçakta mı yoksa havalimanında mı yemenin hesabını da yapıyor. Hangi havayolunda pencere kenarında uçmanın ucuz olduğunu araştırıyor. Hangisi ucuzsa onu tercih ediyor.

HAVAYOLLARI EN ÇOK PARAYI NEREDEN ALIYOR

Özel yolcu programı: IdeaWorks’un araştırmasına göre şirketlerin gelirlerinin yarısı özel yolcu programından geliyor. Bu programa üye yolcular uçup mil kazanıp bunu bilete veya farklı hizmetlere dönüştürüyor. Sürekli yolcu haline geliyor. Havayolları da bu müşterilerine kredi kartı veya ek hizmetler satışı yapıyor. Örneğin Amerikan United Havayolları yılda 3 milyar dolar bu hizmetlerden kazanıyor.

Bagaj: İngiliz düşük maliyetli havayolu Easyjet’in ekstra gelirlerinin yüzde 54’ünü bagaj oluşturuyor. Sadece fazla bagaj değil, şirket uçağın kargosuna verilen her bavul için ek ücret talep ediyor.

Koltuk seçimi: Acil çıkış kapıları önlerindeki geniş koltuk veya pencere kenarında, önde oturmak için yolcu ciddi para harcıyor. Örneğin British Airways geçen yıl ekstra gelirlerinde yüzde 13 ile koltuk önemli bir yer tuttu.

TÜRK YOLCU NEREYE HARCIYOR

BİLETLEME ÜCRETİ: Ekstra hizmetin Türkiye’deki en yüksek cirosu servis ücretinden geliyor. İnternet veya çağrı merkezinden aldığınız bilet içinde ‘servis ücreti’ bulunuyor. Bu ücret iç-dış hat, ekonomi veya business class’a göre değişiyor.

FAZLA BAGAJ: İç hatlarda 15 kilogram, dış hatlarda ise ortalama 20 kilogramın üzerine fazla bagaj ücreti alınıyor.

İKRAM SATIŞI: Yapılan araştırmalar, kabin içi yiyecek-içecek satışlarının hızla arttığına dikkat çekiyor. Havayolları yükselen gelirle yolculara daha fazla seçenek sunuyor.

KOLTUK SEÇİMİ: Acil çıkış kapıları önündeki geniş koltuklar için artık Türk Hava Yolları da ek ücret uygulamaya başladı. Türk yolcu önde oturmak için kesenin ağzını açıyor.