Hasankeyf yok ediliyor!

Batman’ın Hasankeyf ilçesinin mücadelesi yarım asırlık geçmişe sahip. Tarihi 12 bin yıl önceye giden, nice akınlara, istilalara direnen Hasankeyf, yıllardır gündemde olan Ilısu Barajı’na dayanamadı. Dicle üzerindeki barajın inşaatının yüzde 98’i tamamlandı. Şimdi su tutma aşamasına geçildi. Birkaç aya kadar Hasankeyf’in sular altında kalacağı belirtiliyor…

Geçen haftalarda Hasankeyf’te yapılan kaya düşürme çalışmaları büyük tepki çekti. Önce dinamitle patlama yapıldığı iddia edildi, ancak bölgeden aldığım bilgilere göre patlatmayla değil, hidrolik ve mekanik sistemlerle kayalar tek tek düşürüldü.

Batman Valiliği tepkiler üzerine açıklama yaptı. Vali Ahmet Deniz, dinamit kullanılmadığını, dağcıların tehlikeli kayaları düşürdüğünü söyledi: “Mağaraların bir kısmı dolgu yapılarak iyileştiriliyor. Buralarda da birtakım dezenformasyonlar, çürümeler var. Tamamen tarihi dokuya zarar vermeden çalışmalar devam ediyor. Tehlike arz eden alanların temizlenmesi ve güçlendirme çalışmalarından sonra kale yeniden turizme ve vatandaşların ziyaretine açılacaktır.”


Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Dinamitli ya da dinamitsiz… Fark etmez. Gerçek şu ki, 12 bin yıllık tarih, Anadolu’nun en güzel yerleşimlerinden Hasankeyf göz göre göre yok oluyor. 550 yıllık Zeynel Abidin Türbesi geçen aylarda yerinden taşındı. Henüz ihalesi yapılmamış olsa da en az yedi eserin daha taşınacağı söyleniyor. UNESCO Dünya Mirası kriterlerinin 10’undan dokuzuna sahip Hasankeyf, hem taşınarak hem de su altında bırakılarak parça parça yok ediliyor…

Yıllardır Hasankeyf’in kurtulması için kampanyalar yapıldı. Sivil toplum örgütleri çabaladı, bilim insanları açıklamalar yaptı. Atlas da 2005 yılında okurlarının katılımıyla özel bir yolculuk düzenlemiş, “Hasankeyf’e Sadakat Treni” ile yöreye giderek doğal ve kültürel hazinelerle bezeli şehrin korunması çağırısında bulunmuştu. Ancak bütün tepkilere rağmen Hasankeyf’i kurtaracak hiçbir adım atılmadı, tarihi şehir yok olmaya mahkum edildi.



Avrupa’nın önde gelen kültür mirası kuruluşlarından Europa Nostra ile Avrupa Yatırım Bankası Enstitüsü (EIBI), 2016 yılına ait “Avrupa’nın En Tehlikedeki Yedi Kültürel Mirası” listesini açıkladı. Listede Hasankeyf de var. Liste tarih, arkeoloji, mimari, koruma, proje analizi ve finans uzmanlarından oluşan bir heyet tarafından 14 kültür mirası arasından seçildi.

Listede yer alan diğer yerler şöyle: Ermenistan’daki Ererouk arkeolojik sit alanı ve Ani Pemza Köyü, Estonya’daki Patarei Deniz Kalesi, Finlandiya’daki Helkinski-Malmi Havalimanı, Fransa’daki Colbert Swing Köprüsü, Sakız Adası’ndaki Kampos ve İspanya’daki Padua San Antonio Manastırı.

Fotoğraflar: Alamy
Kaynak: Atlas