Çini cenneti Kütahya’da Ramazan
Rengârenk çini ve porselenleri, doğal güzellikleri, termal suları ve ünlü kaplıcalarıyla Kütahya, Ege Bölgesi’nin incilerinden… Tüm bunların dışında Kütahya, eski ramazanların ruhunu özleyenler için de en doğru adreslerden biri. Tarihi camileri, türbeleri ve lezzetli sofralarıyla Kütahya sizlere huzur dolu, geleneksel bir ramazan sunuyor. Hatta 'Küpecik' adlı bir Ramazan geleneği hâlâ devam ediyor. İşte ramazana özel Kütahya gezi rehberi...
Frig Vadisi’nin yanı başına kurulu Kütahya’nın tarihi MÖ 3 binli yıllara dayanır. Dünyanın en iyi korunmuş Zeus Tapınağı’nı barındıran Aizanoi Antik Kenti’ne de çok yakın olan şehir, aynı zamanda Evliya Çelebi’nin de memleketi. Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde adını sıkça geçirdiği Kütahya, Germiyanlılar’ın da yıllarca hüküm sürdüğü coğrafya. Tarihi bu kadar zengin olan kentte ramazan seyahatinizi zenginleştirecek bir çok manevi durak var.
Kütahya Kalesi
Ulu Camii
Gazi Kemal Mahallesi’nde bulunan cami Kütahya’nın iç hacmi en büyük tarihi yapısı. İki tam, altı yarım kubbe ile desteklenen dikdörtgen şeklindeki camii tamamen kesme taş kullanılarak 1400 lü yıllarda Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılmış, tarihte bir çok defa da onarımdan geçmiş.
Çinili Camii
1973 yılında yapılan iki katlı camiinin içi ve dışı tamamen çinilerle kaplanmış. Turkuaz mavi görüntüsüyle sizi kendine çağırıyor adeta. Güneş ışınlarıyla parıldayan çinilerine hayran kalmamak mümkün değil. Kütahyalı Ressam Ahmet Yakupoğlu tarafından yaptırılan sekizgen gövdeli camii, gördüğüm en güzel camilerden biri. Hat sanatı ile süslenen kubbesi ile mutlaka uğranması gereken duraklardan.
Çinili Camii
3- Kurşunlu Camii
Paşam Sultan Mahallesi’nde bulunan camii 1378 yılında Germiyanoğlu Sülayman Şah döneminde Şeyh Alaaddin oğlu Şeyh Muhammed tarafından yaptırıldı. Osmanlılar döneminde onarılan caminin kubbesi kurşunla kaplandığı için adı Kurşunlu Camii oldu.
4- Lala Hüseyin Paşa Camii
16.yy Osmanlı klasik mimarisinin özelliklerini taşıyan camiinin Mimar Sinan tarafından yaptırılmış olduğu düşünülmekte. Lala Hüseyin Paşa Mahallesi’nde bulunan iki şadırvanlı camii geniş bir avlu içinde ağaçlarla çevrili ortamıyla huzur arayanları bekliyor.
5- Yeşil Camii
Eski Hükümet Caddesi üzerinde bulunan tek kubbeli, onikigen gövdeli camii, köşklü minaresi ile dikkatleri üzerine çeker. Mekanın içi boydan boya ağır süslemelerle kaplanmış camii 1800 lü yıllarda mescid olarak yapılmış yıllar içerisinde de bugünkü görkemli halini almış.
Yeşil camii
6- Medine Camii
Yeni nesil camilerden olan Medine Camii 2015 yılında tamamlandı. İçerindeki çini işlemeleri ile görenleri hayran bırakan camii de görmeden dönmemeniz gerekenlerden.
Bu durakları ziyaret ettikten sonra mutlaka Germiyan Sokağı’na uğrayıp aslına uygun şekilde restore edilen eski Kütahya konaklarını gezmelisiniz. Bu seyahatte en keyif aldığım yerlerden olan Germiyan Sokağı’nda Kütahya tarihinin fotoğraflarla anlatıldığı minik bir müze, çini işini yakından inceleyeceğiniz atölyeler, geleneksel kıyafetlerin sergilendiği yerler görebilir kendinize el emeği hatıralar alabilirsiniz.
Germiyan Sokağı
Ramazan’da ‘Küpecik’ Geleneği
Küpecik eskisi kadar yoğun olmasa da Kütahya’da hala sürdürülen 200 yıllık bir ramazan geleneği. Ramazan akşamlarında iftardan sonra toplanan çocuklar gruplar halinde mahallede kapı kapı dolaşıp ev sahiplerinden mani okuyarak bahşiş isterler. Ev sahipleri de çocuklara bahşiş ya da şeker verip onları mutlu ederek ramazan geleneklerini sürdürürler. Küpecik manisi şöyledir:
“Heey! küpecik¸ küpecik¸
Yağdan¸ baldan küpecik.
Yağ olmazsa bal olsun¸
Ev sahibi sağ olsun.
Ev sahibi¸ evde misin?
Evde değil dağda mısın?
Dağda yılan kışlasın
Allah biricik çocuğunuzu bağışlasın.
Al yanaklı yenge, bal yanaklı yenge!
Merdivenden in de gel!
Sarı yirmi beşliği al da gel¸ al da gel
Kapı altında tırtıl, beşliği ver de kurtul!”
Küpecik geleneğinin yanında bir de iftar topu atılmadan çocukların söylediği mani vardır: “Topçu topunu atamıyor, Kel kızını medreseye satamıyor!”
Ramazanda Kütahya Lezzetleri
Ülkemizin her köşesinde olduğu gibi Kütahya da zengin mutfağı ile ziyaretçilerin hem gözüne hem midesine hitap eder. Hem Ege’ye hem de iç bölgelere yakın olan coğrafyası ile iftar sofralarını daha da zenginleştiren Kütahya’nın kendine özgü bir çok lezzeti var.
Tutmaç çorbası
Ramazandan hemen önce el açımı kıtır kıtır yufkalar hem iftarlarda hem de sahurlarda kullanılmak üzere hazırlanır. Bu yufkalar ramazan boyunca çeşitli böreklerin yapımında kullanılırken, Kütahya’ya özgü kuru köftenin harcına da katılır. Yine tuzsuz hazırlanan bu yufkalardan yapılan farklı bir baklava türü de ramazan boyunca sofraları tatlandırır.
Ispanaklı Şibit
Minik erişte ve yeşil mercimekle yapılan yöresel Kütahya tutmaç çorbasının lezzetinin yanında ramazana özgü başka bir özelliği de ramazanın ilk günü Kütahya’da mutlaka her evde pişirilen çorba olması. Kütahyalılar gelenek haline getirdikleri bu adetlerini hala sürdürüyorlar.
Kıymalı, üzeri yoğurtlu Kütahya usulü su böreği, gül reçeli ve susamlı helva yine ramazan sofralarından eksik olmayan lezzetlerden. Bu ramazan lezzetlerine ek olarak sayılabilecek daha bir çok lezzet var. Gökçümen hamursuzu, cimcik, dolamber böreği, ıspanaklı şibit bunlardan sadece birkaçı.
Dolamber böreği
Bu lezzetleri üç yıl önce bir ramazan gününde evinde beni misafir eden Kütahyalı Münire Teyzemin ellerinden hem yedim hem de sizler için dinledim. Kendisine geleneklerini hala yaşattığı ve bizlerle paylaştığı için teşekkürler.
Geleneksel ruhunu koruyan Kütahya mutlaka yolunuzu düşürmeniz gereken şehirlerden. Tarih dolu şehir merkezinin yanı sıra Yoncalı Kaplıcaları ile de sizlere keyifli bir tatil imkanı sunar. Ayrıca Domaniç ilçesindeki asırlık ağaçları ile ünlü Domaniç Ormanları’nda yürüyüş yapmadan ve Kütahya Kalesi’nden şehri seyretmeden dönmemelisiniz.
