Jinekomasti Nedir? Jinekomasti Tedavisi Nasıldır?
Erkeklerde meme büyümesine jinekomasti adı verilmektedir. Jinekomasti tek ya da çift taraflı olabilir. Altta yatan bir hastalık olmaksızın erkek meme büyümesine fizyolojik jinekomasti denmektedir.
Fizyolojik jinekomasti yaşam boyunca, yeni doğan dönemi, ergenlik çağı ve hayatın geç dönemlerinde olmak üzere 3 dönemde görülebilir.
Yeni doğan döneminde anneden geçen östrojenin etkisi ile ortaya çıkar ve haftalar içinde kaybolur.
Ergenlikte görülen meme büyümesine pubertal jinekomasti adı verilmektedir. 13-16 yaş grubu erkek çocuklarında çok sık (%65) rastlanır ve nedeni tam bilinmemektedir. Pubertal jinekomastinin %90-95 1-2 yıl içinde kendiliğinden kaybolur.
İleri yaş erişkinlerde ise %30-65 arasında jinekomasti görülebilir. Bu kişilerin yapılan muayenesinde meme ucu altında büyümüş gland dokusu ele gelir ve çoğunlukla hiçbir şikayet oluşturmaz. Ağrı ve meme ucunda akıntı olması bu hastaların dikkatli bir şekilde incelenmesi gerektirir.
Jinekomasti nedenleri nelerdir ?
Ergenlikte görülen jinekomastilerin %90dan fazlası fizyolojik yani ergenliğe bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Geri kalanı ise Klinefelter sendromu, travma, orşit gibi doğumsal ve edinsel gonadal yetmezlikler, kronik (siroz, trioid hastalığı) veya çeşitli endokrin hastalıklara bağlı ortaya çıkabilmektedir. İlaç kullanımı ise bir diğer nedendir. Günümüzde 300 den fazla ilacın jinekomastiye neden olduğu bilinmektedir. Bu ilaçlar östrojen ve testesteron seviyelerini değiştirerek yada bu hormonlara duyarlılığı artırıp azaltarak etki göstermektedirler.
Jinekomastide bir diğer önemli neden ise çağımızın hastalığı olarak ta kabul edilen obezite yani şişmanlıktır. Kilo fazlalığına bağlı olarak görülen meme büyümesine lipomasti veya pseudojinekomasti ismi verilmektedir. Bu durumda fazla yağlanmaya bağlı olarak meme büyümüş olarak görülmekte ve muayenede meme yani gland dokusu ele gelmemektedir.
Vucut geliştirmeyle ilgilenen kişilerde de jinekomasti görülebilmektedir. Jinekomasti nedenlerinin başında anabolik steroid hormon kullanımı gelmektedir. Buna ek olarak protein tozları, omega asitler ve içeriği tam bilinmeyen suplementler kullanımıda jinekomastiye yol açabilmektedir. Vucut geliştirme ile ilgilenen ve anabolik hormon kullanan erkeklerde ortaya çıkan meme büyümesi hormon kesilse bile kalıcı olabilmektedir. Bu kişiler memede ağrı, hassasiyet ve meme ucundan akıntıdan şikayetçi olabilirler. Meme ucunu sıkıldığında akıntı gelmesi sıklıkla anabolik steroid kullananlarda vücut geliştirmecilerde görülmekte ve bir doktora başvurmayı gerektirmektedir.
Jinekomasti klinik seyri:
Ergenliğe bağlı olarak ortaya çıkan ve bir nedeni ortaya konamayan fizyolojik jinekomastiler 1-2 yıl gibi bir sürede %90-95’ı kendiliğinden kaybolmaktadır. Bu nedenle jinekomasti görüldükten sonra mutlaka bu süre beklenmeli ve sonrasında tedavi planı yapılmalıdır. Yaklaşık %5-10’u kalıcı olabilmektedir. Yirmili yaşlarda jinekomasti nedeniyle başvuran hastaları bu grup oluşturmaktadır.
Kullanılan bir ilaç jinekomastiye yol açıyorsa ilacın kesilmesi veya değiştirilmesi faydalı olabilir. Çeşitli hastalıklara bağlı jinekomasti var ise altta yatan hastalığın tedavisinin yapılması erkeklerde görülen meme büyümesini azaltabilir. Ancak bu durum düzelmez ise cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Jinekomasti tedavi endikasyonu (gerekliliği):
Jinekomastide ameliyat gerekliği sıklıkla estetik amaçlıdır. Bu kişiler için denize, havuza girmek, dar kıyafetle spor yapmak çok büyük stres kaynağıdır. Jinekomasti kıyafetlerin içinde özellikle strech tişört altında belli olabilmekte ve görünüm bozukluğuna yol açabilmektedir. Bu durumu gizlemek için sürekli geniş tişört giyme ihtiyacı duyulabilmektedir. Jinekomastisi olan kişiler sıklıkla denize havuza girmekte isteksizdirler. Bu yaşanan durumlar ciddi sıkıntı ve stres kaynağı olabilmekte ve öz güven kaybına yol açabilmektedir. Bu psikolojik etkiler kişinin sosyal yaşantısını da çok olumsuz etkileyebilmektedir.
Gerek ergenlik çağı gerekse erişkin dönemde ortaya çıkan jinekomastilerde tek taraflı büyüme, meme ucunda akıntı veya ağrı varsa gerekli muayene ve tetkikler için mutlaka doktora başvurulmalıdır. Değerlendirme sonrası cerrahi tedavi endikasyonu ortaya çıkabilir.
Jinekomasti ameliyatı:
Jinekomasti operasyonlarında farklı teknikler kullanılmaktadır. Teknik seçiminde meme dokusunun durumu önemlidir. Erkek memesi yağ ve gland dediğimiz meme dokusundan oluşur. Jinekomastiye neden olan meme çoğunlukla yağ dokusundan oluşuyorsa, liposuction adını verdiğimiz yağ alma tekniği ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Memede yağ dokusu ile beraber belirgin gland dokusu varsa, bu kişilerde liposuction yeterli olmayabilir. Bu durumda liposuction tekniği ile çıkartılamayan sert lastik kıvamdaki gland dokusu cerrahi olarak çıkartılması gerekebilir. Bu amaçla liposuction yapıldıktan sonra meme ucu koyuluğun alt kenarından yarım ay şeklinde kesi yapılarak, liposuction ile alınamayan gland dokusu disk şeklinde çıkartılıp meme normal büyüklüğüne kavuşturulabilir. Bu teknikte meme altında zorlukla fark edilen bir iz kalır. Liposuction ve gland eksizyonu birlikte uygulandığı bu teknikte çok iyi sonuç alınmaktadır. Çok ileri derecede büyüme varsa ve en önemlisi meme sarkma varsa, gland eksizyonu ve liposuctiona ek olarak meme koyuluğu etrafında cilt dokusu çıkartılması gerekebilir. Bu durumda meme siyahı çepeçevre saran bir ameliyat izi kalabilmektedir. Bu çok tercih edilen bir teknik değildir. Jinekomastinin derecesine ve tipine bağlı olarak bu 3 teknikten biri ile ameliyatınız gerçekleştirilir. Bireysel faktörler, kişisel tercihler ve cerrahınızın önerileri erkek meme küçültme ameliyatında seçilecek tekniği belirlemede önemlidir. Bu konuda en iyi kararı sizinle görüştükten sonra estetik ve plastik cerrahınız verecektir.
Tedavi sonuçları:
Cerrahi tedavi jinekomastinin ortaya çıkardığı psikolojik ve fiziksel sorunları ortadan kaldırıp yaşam kalitesini artırmaktadır. Hasta memnuniyetinin çok yüksek olduğu bir tedavidir.
Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Muhitdin Eski