Maske ve Dermatolojik Sorunlar

Maske nem (hidrasyon), sürtünme ve temas reaksiyonlarına yol açabilir. Maske kullanımı yüzde kuruluk, kaşıntı, akne ve egzemaya sebep olabileceği gibi seboreik egzema, atopik egzema ve gül hastalığı (gülleme) gibi önceden var olan hastalıkların şiddetlenmesine de sebep olabilir.

Maske içerisindeki sünger şerit de dahil olmak üzere çeşitli ürünlerin üretiminde giderek artan bir şekilde kullanılan poliüretanlar, allerjik veya irritan kontakt egzamaya neden olabilmektedir. Uzun süre kullanımda allerji yapmayan, lateks, paraben, naylon, klor gibi maddeler içermeyen maskeler tercih edilmelidir. Eğer maske bölgesinde kaşıntı veya batma hissi oluşuyorsa başka malzemelerden üretilmiş maskeler denenmelidir. Maske değişikliği şansı yok veya diğer ürünlere karşı da kaşıntı veya batma hissi oluyorsa maskenin içine iki kat gazlı bez koyulabilir. Sıklıkla burun köprüsü, kulak arkası ve yanaklar etkilenir. En sık görülen belirtiler kuruluk, kaşıntı, kızarıklık, kabuklanma ve yer yer deride çatlamalardır. Tanı için yama testi yapılabilirken tedavide genellikle nemlendiriciler, kortizon içerikli kremler ve antiallerjik ilaçlar kullanılır.

Uzun süre maske takılması, solunan hava ve terin neden olduğu yüz derisindeki yüksek sıcaklık ve nem nedeniyle akneye neden olabilir. Bu tabloya “maske” ve “akne” kelimelerinden türetilen “maskne” adı verilmektedir. En sık görülen belirtiler kaşıntı hissi ve aşırı yağlanmadır. Genellikle burun üstü, yanak, çene hattı ve boyunda siyah ve beyaz noktalar ve infekte papüller görülür. Hastalara maske takma süresini kontrol etmesi ve terlemeyi azaltmak için maske içine iki kat gazlı bez koyması önerilebilir. Islanan ve kirlenen maskeler de hemen yenisiyle değiştirilmelidir. Yağlanmayı azaltıcı kozmetik ürünlerin yanında akne için özel içerikli akne kremleri dermatoloğunuz tarafından önerilecektir.

Maskenin koruyucu olabilmesi için yüze sıkıca oturması gereklidir. Maske ile akne alevlenmesi arasındaki ilişki iki faktörle açıklanabilir; maskenin kapladığı yüz bölgesinde sıcak ve nemli mikro-iklim oluşumu ve maskenin lokal baskısına sekonder yağ bezinin çıkışının tıkanmasıdır.

İkinci bir terim daha dermatoloji pratiğine girmiş bulunmaktadır. Bu terim “maske” ve “dermatit” kelimelerinin birleşmesinden türeyen “maskit” terimidir. Maskenin etkisiyle artan ya da ortaya çıkan ekzemayı ifade ediyor. Nem ve terleme daha önceden var olan atopik egzema, seboreik egzema ve gül hastalığında alevlenmeye neden olabilir. Hastalıkların normal ataktan farkı maskenin kapattığı bölgelerin, maske dışında kalan bölgelere oranla daha fazla tutulmasıdır. Hastalıklar maskenin içinde daha şiddetlidir. Atopik egzemada özellikle yanaklardaki kaşıntı, kuruluk ve kızarıklık artarken, seboreik egzemada özellikle burun çevresindeki yağlanma ve kabuklanmada artış görülür. Gül hastalığında burun ve yanaklarda kızarıklık, damar genişlemeleri ve infekte papüller görülebilir. Bu hastalıkların teşhisi ve tedavisi için mutlaka bir dermatoloğa başvurulması önerilir.

Kullanılacak maskeler tıbbi (cerrahi, medikal) maskeler olmalıdır. Maskedeki bariyer katman çok önemlidir. Burun kısmında tel bulunan maskeler tercih edilmelidir. Maskenin sık sık düzeltmeye ihtiyaç olmayacak şekilde yüze oturması önemlidir.

Doç. Dr. Zekayi Kutlubay
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi