Güncelleme Tarihi:
Yaz mevsimiyle birlikte ayaklar daha çok görünür hale gelirken, açık ayakkabılar, sıcak hava ve nem artışı ayak sağlığı için birçok riski de beraberinde getiriyor. Dermatoloji uzmanları Doç. Dr. Ezgi Özkur ve Dr. Figen Akın topuk çatlaklarından nasıra, tırnak batıklarından mantar enfeksiyonlarına kadar sık karşılaşılan yaz sorunlarına karşı alınabilecek önlemleri ve doğru bakım uygulamalarını anlattı. Basit önlemlerle hem estetik hem de hijyenik açıdan sağlıklı adımlar atmak mümkün.
‘Her gün sabunla yıkanmalı’
Dermatoloji uzmanı Doç. Dr. Ezgi Özkur
◊ Bakımın ilk adımı, düzenli olmasıdır. Derin çatlaklarda yüzde 20-40 oranında üre içeren medikal kremler ve düzenli ayak banyoları önerilir. Haftada bir kez peeling veya törpüyle ölü deri uzaklaştırılmalı, çatlamış bölgeler antiseptik ürünlerle temizlenerek enfeksiyon riski azaltılmalı.
◊ Haftalık ayak peeling’leri ve özellikle topuk bölgesine yoğun nemlendirici uygulamak, cildin yumuşaması için oldukça önemli. Her akşam nemlendirici kremle yapılan kısa bir masaj hem deriyi yumuşatır hem de kan dolaşımını arttırır.
◊ Desteksiz ve düz tabanlı terlik ya da sandaletler uzun vadede taban çökmesi, parmak deformiteleri ve nasıra yol açabilir. Ayağı saran, destekli, rahat ve hava alabilen modeller tercih edilmeli. Terlik giyildiğindeyse sürtünmeye maruz kalan bölgelere hafif bariyer kremler uygulanabilir.
◊ Ayaklar her gün sabunla yıkanmalı ve özellikle parmak araları çok iyi kurulanmalı. Havuz ve plaj gibi ortak alanlarda kişisel terlik kullanılmalı, çıplak ayakla yere basmaktan kaçınılmalı. Ayakkabılar havalandırılmalı.
◊ Ponza taşı ve peeling işlemleri haftada en fazla 1-2 kez uygulanmalı. Günlük nemlendirmeyse rutin hale getirilmeli.
◊ Tırnaklar düz kesilmeli, çok derin kesimlerden kaçınılmalı; aksi halde batık oluşabilir.
Terlemeye karşı önlem alın
Aşırı terlemeyi kontrol altına almak için ayaklara özel ter önleyici kremler veya sprey deodorantlar kullanılabilir. Ayak pudraları nemi emerek konfor sağlar. Gerekli durumlarda botulinum toksin (botoks) uygulamasıyla ayak, el ve koltukaltı terlemeleri azaltılarak yaz ayları konforlu geçirilebilir. (Doç. Dr. Ezgi Özkur)
‘Parmak arası terlik, düz sandalet sorun yaratabilir’
Dermatoloji uzmanı Dr. Figen Akın
◊ Topuk ve ayaklarda oluşan nasır, kalınlaşma ve çatlaklar, vazelin bazlı yüzde 20-30 salisilik asitli eczane ürünleriyle yumuşatılıp törpülenerek tedavi edilebilir. Ağrılı topuk çatlaklarındaysa antibiyotikli vazelinli pomatlar (örneğin borik asit içeren) kullanılabilir. Ancak uygun ayakkabı tercih edilmezse ayaktaki sorun tekrarlar.
◊ Çatlakları önlemek için üreli, gliserinli, laktik asitli kremlerle düzenli nemlendirilmeli; özellikle gece nemlendirici sonrası pamuklu çorap giyilmeli. Ilık su banyosu ve haftalık ponza uygulaması ölü derilerin temizlenmesini kolaylaştırır. Uzun süre ayakta kalmaktan kaçınılmalı.
◊ Parmak arası terlik ve düz sandaletler nasıra, ortopedik sorunlara ve başparmak deformitesine yol açabilir. Dar burunlu, yüksek topuklu ya da düz ayakkabılar da tercih edilmemeli.
◊ Yazın artan terleme, mantar ve siğil riskini yükseltir. Mantar kötü koku ve kaşıntıya, siğilse ağrıya yol açar. Bu tür enfeksiyonlardan korunmak için ortak alanlarda hijyene dikkat edilmeli, ayaklar her gün yıkanıp kurulanmalı, pamuklu çoraplar tercih edilmeli ve sık değiştirilmeli. Aile içinde bulaş sık görülür.
◊ Önü açık ayakkabıların sık kullanıldığı yaz aylarında tırnaklar kısa ve düz kesilmeli. Özellikle diyabet hastaları, ayak bakımı için profesyonel yardım almalı; yanlış tırnak kesimi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
◊ Kalıcı ojeler tırnağı havasız bırakıp mantar ve bakteriyel enfeksiyonlara zemin hazırlar. Ayrıca uzun vadede sağlık sorunları yaratabilir. Açık renk, ince yapılı ojeler tercih edilmeli.
Uzmana başvurun
Ortopedik sorun varsa ortopedi uzmanına danışılmalı. Ayakkabılar ayak yapısına uygun olmalı, uzun süre aynı ayakkabı giyilmemeli. Ayak tırnaklarında ani renk değişimleri fark edilirse dermatoloji uzmanına başvurulmalı. (Dr. Figen Akın)