Turizmde eleman açığına üniversiteli çözümü: Oteller öğrenciyi çalışmaya bekliyor

Türkiye’de, turizm sektöründe yaşanan nitelikli eleman açığı her geçen gün büyüyor. TÜİK verilerine göre, Türkiye’nin turizm geliri 2024’te 61 milyar 103 milyon 419 bin dolar olurken, Türkiye’den çıkış yapan ziyaretçi sayısı da 62 milyon 232 bin 447 kişi olarak kayıtlara geçti. Verilere göre, 2024’te Türkiye’ye en çok turist gönderen ülkeler ise Rusya, Almanya, İngiltere, İran ve Bulgaristan olarak sıralanıyor. Bu yıl Türkiye turizmde hedef ise 65 milyon turist 64 milyar dolar gelir. Ancak bu hedeflere ulaşılması için sektör, personel sayısının da artırılmasa da ihtiyaç duyuyor. SGK tarafından açıklanan son verilere göre, turizm sektöründe toplam 1 milyon 204 bin kişi çalışıyor. Bunların 308 bini otellerde, 854 bini yeme-içme işletmelerinde, 62 bini seyahat acentalarında ve 42 bini havayolu kuruluşlarında görev yapıyor. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, turizmde yüksek sezonda istihdam 2 milyona yaklaşıyor.

Sektör temsilcilerinin Hürriyet İK’ya verdiği bilgilere göre, işgücü sorunu özellikle üniversite öğrencilerinin ara dönemde sektörde çalışmasıyla, meslek liselerinin çoğalması ve eğitimlerle çözülür. Ayrıca yabancı personelle ihtiyacı karşılamak isteyen sektör, ‘çalışma izinleri’ konusunda zorlandıklarını ve 100 bin yabancı personele daha ihtiyaç olduğunu söylüyor. Sektör temsilcileri, yabancı öğrencilere part-time çalışma izni verilmesinin de sektöre olumlu katkı sağlayacağını ifade etti.

‘100 BİN YABANCIYA İHTİYAÇ VAR’

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, turizmde ziyaretçi hedefinin bu yıl 65 milyon olduğunu hatırlatarak, “Yakın vadede bu sayının 100 milyona çıkması hedefi bulunuyor. Dolayısıyla bu hedeflere ulaşırken personel sayısının da artırılması ihtiyacı oluşacak, sektörün yabancı çalışana da gereksinimi olacak. Özellikle servis departmanlarında, kat hizmetlerinde bu ihtiyaç giderek artıyor. Ancak yurtdışından personel getirmeye çalışan üyelerimiz de çalışma izinleri almakta zorlanıyorlar. Şu anda sektörümüzde 22 bin civarında yabancı çalışan var. İhtiyaç duyulan sayı ise 100 bin civarında. Konaklama sektörünün verimliliğinin artırılmasına yönelik Özel İstihdam Büroları ile yabancı personel çalıştırma izin süreçlerinde kolaylıkların getirilmesi için gerekli adımların atılmasını bekliyoruz. Öte yandan yabancı öğrencilere part-time çalışma izni verilebilir. Bu dünyada da yaygın olarak uygulanan bir yöntem. Bu uygulama hem turizm hem de eğitim alanlarında olumlu katkılar sağlayacaktır” şeklinde konuştu.

‘TURİZMDE KALİTE EĞİTİMLE BAŞLAR’

Turizm eğitiminin öneminden de bahseden Eresin, “Turizm sektöründe istihdam edilen bireylerin mesleki bilgi, yabancı dil yetkinliği, iletişim becerisi ve kültürel farkındalık konularında donanımlı olması, hem ziyaretçi memnuniyetini hem de ülke imajını doğrudan etkiler. Bu noktada turizm eğitimi, sektörün kalitesini yükselten en temel unsurlardan biri olarak öne çıkmakta” dedi.

“Turizmde kalite, eğitimle başlar” diyen Eresin, TÜROB’un turizm eğitiminin niteliğini artırmak ve gençleri sektöre kazandırmak amacıyla işbirliklerini sürdürdüğünü belirtti ve yapılan çalışmaları da anlattı: “Kültür ve Turizm Bakanımızın destekleriyle, Milli Eğitim Bakanlığı ile yaptığımız işbirliği sonucunda, Şişli Kervansaray Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin adı ‘TÜROB 50. Yıl Şişli Turizm Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ olarak değiştirildi ve okul TÜROB himayesine alındı. Öğretmen ve öğrencilerimizle birlikte, sektörümüzün ihtiyaçlarına uygun nitelikli bireyler yetiştirmek için büyük bir özveriyle çalışıyoruz. Okulun bazı öğrencileri, Avrupa Birliği’nin ‘Avrupa’da Pro Master Chef Stajı’ programı çerçevesinde 2025 yılı yaz dönemi stajlarını Almanya’da gerçekleştirecekler. Öğrencilerimizin kazanacakları deneyimlerin kişisel gelişimlerine önemli katkılar sağlamasının yanında sektörümüz için aranan adaylar arasına girmelerinden büyük memnuniyet duyuyoruz.”

ÖĞRENCİLER İÇİN CAZİP HALE GELDİ

Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu, turizmde istihdam sayısının yüksek sezonda yaklaşık 2 milyonu bulduğunu belirtti. Kavaloğlu, istihdama katkı amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın imzaladığı protokolü hatırlattı. Kavaloğlu, “Bu projeyle çok ciddi bir öğrenci istihdamı söz konusu. Ama bu istihdam eksikliğimizi kapatmaz, bu bize güç verir. Üniversitelerin tatile girmesiyle birlikte yüksek sezon dediğimiz haziran-eylül ayları arasında üniversite öğrencileri için turizm, çok cazip bir meslek olarak görülür. Üniversitelerle çeşitli protokoller yapıyoruz. Amacımız, üniversite öğrencilerini turizm sektöründe ara dönemde değerlendirmek. Bunun için üniversitelerde kariyer günleri yapıyoruz, insan kaynakları müdürleri üniversitelere gidiyor görüşmeler yapıyor. Özellikle tatil periyodunda para kazanmak isteyen öğrenciler için turizm sektörü çok cazip bir hale geldi” diye konuştu.

Bangladeş, Sri Lanka ve Endonezya’dan işçi

Nitelikli eleman açığının Türkiye’de her sektörde olduğunun altını çizen Kavaloğlu, “Dünya turizminde de nitelikli eleman açığı var” ifadelerini kullandı. Yabancı çalışanlar için Türkiye’nin cazip bir ülke olduğunu belirten Kavaloğlu, “Tercihimiz kendi insanımızın istihdamda görevde yer alması. Ama tercih edilmeyen iş kollarında yurtdışı kaynakları da kullanılıyor. Bangladeş, Sri Lanka, Endonezya’dan İngilizce bilen personel alıyoruz. Eskiden Kırgızistan ve Kazakistan’dan çok personel alıyorduk” dedi. Yabancı çalışan sayısının personeller içerisinde neredeyse yüzde 10’un üzerine çıktığını ifade eden Kavaloğlu, yabancı personel çalıştırma izin süreçlerinde zorluk yaşandığını da ifade etti. Özellikle sezonluk otellerde personel sıkıntısının daha fazla olduğunu ifade eden Kaan Kavaloğlu, “Sezonluk otellerde personel sıkıntısı daha fazla ve bu oteller yabancı personele daha fazla ihtiyaç duyuyorlar” şeklinde konuştu. Sektörde barınma ihtiyacını çözmek için çalışmalar yapıldığını da söyleyen Kavaloğlu, “Tüm sektörler içerisinde en fazla lojman ve barınma imkanı yaratan sektör turizm ve otelcilik sektörüdür” ifadelerini kullandı.