İyi arkadaşlıklar iş performansını artırıyor

İş hayatında iyi bir yerde ve konumda çalışmak başarılı olmak için ne kadar önemliyse çalıştığımız ortam ve arkadaşlıklar da bir o kadar önemli. İş arkadaşlıkları ne kadar iyi olursa istekli çalışılıyor ve bu da başarıyı getiriyor. İş arkadaşlıklarının kötü olması durumunda ise çalışma ortamı sevilemiyor, işe gitmek ve çalışmak büyük yük oluyor. Bu da çalışan üzerinde stres yaratıyor ve psikolojik sorunlar yaşanabiliyor.

Yapılan araştırmalara göre, iş yerinde iyi arkadaşlıklar geliştiren çalışanların performansı artıyor ve iyi bir iş deneyimi yaşıyor. Forbes’da yer alan habere göre de işyeri arkadaşlıkları çalışanların zihinsel refahı ve iş tatmini için kritik öneme sahip. Danışmanlık şirketi Gallup’un 2024 Küresel İşyeri Durumu raporu, dünya çapında her beş çalışandan birinin işyerinde yalnız hissettiğini ifade ediyor.

İnsan Kaynakları Yönetimi Derneği’nin (SHRM) anketine göre, işyerinde yakın arkadaşları olan ABD’li çalışanların yüzde 85’i, arkadaşlıkların kariyerlerini olumlu yönde etkilediğini söylüyor. Ayrıca, yakın iş arkadaşları olanların yüzde 86’sının, işyerinde arkadaşlığı olmayanlara göre iş memnuniyeti yaşama olasılığı daha yüksek.
İş hayatında iyi arkadaşlıkların çalışma hayatını nasıl etkilediğini Wellbees İnsan ve Kültür Müdürü Tansu Apaydın, psikolojik etkilerini ise Uzman Klinik Psikolog Berfin Yıldırım ile konuştuk.

RUH HALİNİ OLUMLU YÖNDE ETKİLİYOR

Wellbees İnsan ve Kültür Müdürü Tansu Apaydın, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “İşyerinde kurulan arkadaşlıkların çalışma verimliliği üzerindeki etkisi yıllardır konuşuluyor. Kimileri fazla samimiyetin odağı dağıttığını düşünürken kimileri de birbiriyle iyi ilişkiler kurmuş ekiplerin daha yaratıcı ve motive olduğunu savunuyor. Kullanıcı datalarımızdan derlediğimiz verilere göre, sosyal etkileşimi yüksek çalışanların ruh hali, bireysel çalışanlara kıyasla düzenli olarak daha yüksek çıkıyor” dedi.

“Araştırmamızdaki ‘sosyal’ kullanıcılar; uygulamamız üzerinden iş arkadaşlarıyla birbirlerine yorum yapan, yarışmalara katılan, birlikte aktivite gerçekleştiren kişilerden oluşuyor. ‘Non-sosyal’ grup ise bu etkileşimleri göstermeyen bireysel kullanıcıları kapsıyor. Son verilerimiz sosyal kullanıcıların diğer gruba göre yüzde 10.5 daha iyi bir ruh haline sahip olduğunu gösteriyor. Yani yalnızca dijital ortamda kurulan bağlar bile ruh halini yüzde 10’un üzerinde etkileyebiliyor” bilgisini veren Apaydın, “Bugün şirketler sadece iş hedeflerine değil, çalışan bağlılığına da yatırım yapıyor. Sosyalleşen ekiplerin ruh hali daha yüksek; bu da doğrudan motivasyonu ve verimliliği etkiliyor. Pandemi sonrası hibrit düzene geçen şirketlerde ise dijitalde sürdürülen sosyal ilişkiler bu farkı kapatıyor” diye konuştu.

“Özetle işyerinde arkadaşlık, sadece ‘iyi vakit geçirmek’ değil, işin doğasına pozitif katkı sağlayan bir unsur” ifadelerini kullanan Tansu Apaydın, “Fiziksel mesafeler artsa da dijitalde kurulan bağlar hâlâ çalışanların ruh halini olumlu etkiliyor. Dolayısıyla iş arkadaşlığı, işin kendisi kadar önemli olabilir” dedi.

İŞ YAPMA BECERİLERİNE DOĞRUDAN YANSIYOR

Uzman Klinik Psikolog Berfin Yıldırım’a ise konunun psikolojik açıdan etkilerini sorduk. İşyerinde kurulan iyi ilişkilerin bireysel ve kurumsal düzeyde önemli etkilere sahip olduğunu belirten Yıldırım, “Psikolojik, sosyal ve performans boyutlarıyla ele alındığında, bu tür ilişkilerin iş yapma becerilerini artırdığı ve iş yaşam kalitesini yükselttiği görülür. Gün içinde uzun saatler işyerinde bulunan çalışanlar takım arkadaşlarının yaklaşımlarından farklı düzeylerde etkileniyor; bu etki iş yapma becerilerine doğrudan yansıyabiliyor. Psikolojik açıdan incelemek üzere ünlü psikolog Abraham Maslow’un ihtiyaçlar piramidinin üçüncü basamağı olan sosyal ihtiyaçları ele alalım. İnsanlar, hayatlarını sürdürebilmek ve ruhsal açıdan sağlıklı kalabilmek için diğer bireylerle etkileşim içinde olmaya ihtiyaç duyarlar. Toplumsal gereksinimler, insanlar açısından büyük bir önem taşır; bunlar arasında birlikte yaşama arzusu, kabul edilme isteği, arkadaşlık kurma, sevme ve sevilme gibi duygular yer alır. Eğer bireyler bu sosyal ihtiyaçlarını karşılayamazlarsa, kendilerini dışlanmış, yalnız ve topluma ait değilmiş gibi hissedebilirler. Bu doğrultuda işyerinde kurulan arkadaşlıkların yalnızca zaman geçirmek ya da sohbet etmekle sınırlı olmadığını bilmek gerekir” ifadelerini kullandı.

‘DUYGULARI YOK SAYMAYIN’

İş ortamında yalnız kalıp stres yaşayanlarla da sık karşılaştıklarını belirten Yıldırım, “Günümüz çalışma yaşamında özellikle uzaktan ya da hibrit modellerde çalışan bireylerin yaşadığı yalnızlık, artık sadece bireysel bir sorun değil, örgütsel bir gerçeklik hâline geldi. Sosyalleşemeyen ve yalnız kalan çalışan, çevresinde onlarca insan olmasına rağmen kendini görünmez hissedebilir; duygusal olarak bağ kuramayabilir ya da yalnızlıkla baş başa kalabilir. Bu durum, stres düzeyinin artmasına, motivasyonun düşmesine ve uzun vadede kuruma aidiyetin zayıflamasına yol açabiliyor” dedi.

“Bu noktada çalışanlara önerdiğimiz ilk şey, duygularını bastırmak ya da yok saymak yerine fark etmeleri ve bu durumu bir ihtiyaç sinyali olarak görmeleri” diyen Yıldırım, şöyle devam etti: “Kendi sosyal ihtiyaçlarının ne olduğunu tanımak, nasıl bir ilişki biçimi içinde daha iyi hissedeceklerini sorgulamak çok kıymetli. Çok sayıda insanla derin bağ kurmak zorunda değiller; ancak günde bir kişiyle bile samimi ve anlamlı bir temas kurmak, yalnızlık duygusunu azaltabilir. Ayrıca, iş gününü yapılandırmak, küçük rutinler oluşturmak ve belirli bir çalışma disiplini oturtmak; kontrol duygusunu artırarak stresle baş etmeye katkı sağlar. İş dışında hobiler, sosyal topluluklar ya da gönüllü çalışmalar da kişinin kendini ait hissetmesini destekleyebilir.”

PROFESYONEL SINIRLAR HER ZAMAN KORUNMALI

İyi insan ilişkilerinin sınırlarının doğru şekilde belirlenmesinin de önemine vurgu yapan Berfin Yıldırım, “Aksi takdirde, profesyonel mesafe aşılabilir ve bu durum hem iş ilişkilerine zarar verir hem de kurumsal verimliliği olumsuz etkileyebilir. Arkadaşlık ilişkileri, görevlerin aksamasına, sorumlulukların adil biçimde paylaşılmamasına ya da kayırmacı davranışlara neden olmamalı. Aşırı samimiyet, sağlıklı geri bildirim mekanizmalarının işlemesini zorlaştırabilir. Özellikle işveren-çalışan ya da ekip lideri-üye gibi hiyerarşik ilişkilerde mesafenin korunması, objektif kararların alınabilmesi açısından kritik öneme sahip. Samimiyet, güven ortamını pekiştirmeli; ancak profesyonel sınırlar her zaman net bir şekilde korunmalıdır” diye konuştu.

EVDEN ÇALIŞMAK DA STRES YARATIYOR

Evden çalışmanın da uzun vadede yalnızlık, izolasyon ve sosyal bağ eksikliği gibi ciddi duygusal ve psikolojik zorluklara yol açtığını ifade eden Klinik Psikolog Berfin Yıldırım, “Özellikle sürekli ekran başında olma, spontane sohbetlerin yokluğu ve fiziksel ortamdan kopukluk, çalışanların stresini artırabiliyor. Yaşanan yalnızlık sonucunda odaklanma güçlüğü, verimlilikte azalma, tahammülsüzlük, kaygı artışı ve hatta depresif eğilimler gibi sonuçlarla karşılaşmak mümkün. Gün içinde bir ekip arkadaşına içten bir mesaj göndermek, görüntülü bir görüşme talep etmek ya da sadece sesli iletişim kurmak bile anlamlı bir etkileşim yaratabilir. Ayrıca, işe dair bir rutin oluşturmak ve günü belirli zaman dilimlerine bölmek hem zihinsel dağınıklığı azaltır hem de kişinin kendini daha kontrollü hissetmesine yardımcı olur” değerlendirmesini yaptı.