Ekmeğini çekirdekten çıkarıyorlar

PANDEMİDEN sonra çok hızlı bir şekilde büyüyen sektörlerin başında yeni nesil kahve dükkânları geliyor. Neredeyse kapanan her dükkânın yerine artık bir kahve zincirinin şubesi ya da bağımsız bir kahve evi açılıyor. Türkiye’de de son yıllarda adeta kahveci çılgınlığı yaşanıyor. Öyle ki, 2018’de 61 kahve zincirinin toplam şube sayısı 1.570 iken, 2024 itibarıyla bu sayıya sadece 5 kahve zinciri ulaşabiliyor. Kahve dükkânlarının yiyecek içecek sektöründeki payının 2024 sonu itibarıyla yüzde 20 gibi oldukça ciddi bir paya ulaştığı tahmin ediliyor. Büyüyen sektör ise yeni bir kazanç kapısı da araladı. Son yıllarda adını sıklıkla duyduğumuz “baristalık” mesleği özellikle gençler arasında giderek yaygınlaştı. Sosyal çevre açısından da tercih edilen mesleklerden birisi olan baristalık her isteyenin kolayca uzmanlaşabileceği bir alan değil. Artıları olduğu kadar eksileri de bulunan meslek aynı zamanda içerisinde büyük potansiyeller barındırıyor. 

EĞİTİMİNİ ALMADAN ZOR

Biz de Hürriyet İK’nın “meslek ekonomisi” köşesinde son yıllarda hızla büyüyen ve gelişen baristalığı ele aldık. Türkiye’de baristalık yapan kişilerle aylık kazançları, işin avantajları ve çalışma zorlukları hakkında konuştuk. Buna göre, baristalık yani kahve hazırlama ve sunma mesleğini yapabilmek için eğitim almak gerekiyor. Tabi ki “alaylı” diye tabir edilen mesleğe sıfırdan başlayarak zamanla öğrenen kişiler de yok değil. İşe, iyi bir eğitim alarak başlamak isteyenler için özel kursların fiyatı yaklaşık 50 bin TL’den başlıyor, eğitimi veren kişinin niteliğine ve süresine göre yaklaşık 150 bin TL’lere kadar çıkıyor. Bu eğitimlerde kahve çekirdekleri, aroma, karışım, demleme, hazırlık, sunma gibi birçok aşamada teknik dersler veriliyor. Uzmanlar eğitim almadan bu işe başlamanın çok zor olduğunu belirtiyor.

ASGAR ÜCRET+YEMEK+PRİM

Peki baristalar ne kadar kazanıyor? Sektörde uzun yıllar çalışan ve şu sıralar yöneticilik yapan Erdi Köse, işe yeni başlayan ve kendini geliştirmeye devam eden bir baristanın güncel aylık geliriyle ilgili olarak, “Bu rakamlar zincirden zincire veya çalıştığı kahve evine göre değişebilir. Bugün başlayan bir barista asgari ücret, prim ve yemek alır. Bu da yaklaşık olarak 27-28 bin TL olarak gerçekleşir. Biraz daha deneyimli kişiler için bu ücretler yaklaşık olarak 30-35 bin TL seviyesindedir. Eğer bir kahve zincirinde çalışıyorsanız yöneticilik pozisyonuna yükselme, yurtdışında eğitimler alma gibi şanslarınız var. Yöneticiler ise 50 bin TL civarında kazanabilir” bilgisini verdi.

ÖĞRENEN KENDİ İŞİNİ YAPIYOR

Baristalık mesleğinin en iyi yanı ise tıpkı bir terzi, mobilyacı, motor ustası gibi zamanla kendi işinin başına geçme potansiyelinin bulunması. Bu yüzden artık Türkiye’nin birçok yerinde bağımsız kahve evlerinin açıldığını belirten kahve evi işletmecisi Zafer Aksakal, “Çok uzun yıllar kahve zincirlerinden çalıştıktan sonra merak ettiğim ve kendimi geliştirmek istediğim için yurtdışına gittim. Burada 10 bin Euro’ya bir eğitim programına dahil oldum. Bana gerçekten çok şey kattı. Döndüğümde iyi bir lokasyonda hayal ettiğim dükkânı açtım. Başta işler iyi değildi ancak zaman, sabır ve çokca sermayeyle zamanla oturdu. Şu anda dükkânda 4 kişi çalışanımız var. Aylık brüt kazancımız 400-450 bin TL seviyesinde. Çalışan, kira, fatura ve malzeme gibi masraflar düşüldüğünde aylık 100 bin TL seviyesinde bir kazanç elde edebiliyoruz” ifadelerini kullandı.

AYLIK NE KADAR KAZANDIRIYOR?

İlk kez işe başlayanlar 25-28 bin TL

Alanında uzmanlaşanlar 30-35 bin TL

Yöneticiliğe yükselenler 50-65 bin TL

Kendi işini yapanlar 100-250 bin TL

AVANTAJLARI

Sosyal çevre ve popüler bir meslek olması.

Sektörün büyüme trendinden olması.

Yöneticiliğe yükselme potansiyeli.

Yurtdışında çalışma imkânı.

Kendi işini kurup daha fazla kazanma fırsatı.

DEZAVANTAJLARI

Uzun çalışma saatleri ve ayakta çalışmak.

Yüksek ve agresif rekabet ortamı.

Kahve dışında temizlik, kasa, sevkiyat işlerini de yapmak.

Giriş seviyede ücretin tatmin edici olmaması.