Sorularla TÜRKSAT 6A... Dünya nüfusunun yüzde 65’i ‘kapsama’da

- Milli uydu yapımına ilişkin süreç nasıl başladı?

TÜBİTAK Başkanlığı koordinesinde başlatılan Türksat 6A Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirilmesi ve Üretimi Projesi’ne ait sözleşme 15 Aralık 2014 tarihinde TÜBİTAK Gebze Yerleşkesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla imzalandı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türksat ve TÜBİTAK’ın imzaları, TAI ve Aselsan gibi yerli sanayi kuruluşlarının katkılarıyla, TÜBİTAK Uzay önderliğinde üretim süreci 2018’de başladı.  

- Ne zaman fırlatıldı?

2024 yılı haziran ayında Ankara Mürted Havaalanı’ndan uzaya fırlatılmak üzere ABD’nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu’na gönderildi. 9 Temmuz’da SpaceX firmasının fırlatma merkezinden, Falcon 9 roketi ile gönderildi, 28 Aralık’ta görev bölgesi olan 42 Derece Doğu Boylamına, 35 bin 786 kilometre yüksekliğe başarıyla yerleşti. Test ve yazılım süreçleri yerli imkânlarla geliştirildi. Tüm görev testlerinin ardından, Şubat 2025’te yayın denemelerine hazır hale geldi. Fonksiyonları normal şekilde çalışan uydu, 21 Nisan 2025 itibarıyla resmen hizmet vermeye başladı.

KAPSAMA ALANI GENİŞLEDİ

- Nasıl hizmet verecek?

Dünyadan 35 bin 786 kilometre uzaklıkta konumlanan Türksat 6A, 20 adet Ku Band aktarıcısıyla hizmet verecek. 8.4 kilovat güce sahip, 4 bin 229 kilogram ağırlığındaki uydu ile Türksat’ın hizmet verdiği kapsama alanı Hindistan, Tayland, Malezya ve Endonezya’yı da içerecek şekilde genişledi. Böylece Türkiye haberleşme uydularıyla dünya nüfusunun yüzde 65’inden fazlasına, 3.5 milyardan 5 milyarın üzerine çıkmış oldu.

- Telefonları kapsıyor mu?

Türksat 6A ile birlikte Türkiye’nin haberleşme uydusu sayısı 6’ya yükseldi. Jeosenkron yörüngede görev yapan Türksat 6A, başta televizyon yayıncılığı olmak üzere acil durum haberleşmesi gibi kritik hizmetleri geniş bir coğrafyada sunacak. Türksat 6A sayesinde televizyon yayını yapan uydular yedeklenebilir hale gelirken, Türksat’ın sunduğu hizmet kapasitesi de ciddi ölçüde artacak. Hizmet cep telefonlarını kapsamıyor.

- Ne kadara mal oldu?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun geçen yıl verdiği bilgiye göre, Türksat 6A, 250 milyon dolara maloldu.

- Türksat 6A’nın yerlilik oranı nedir?

Türksat 6A’nın bünyesindeki yazılımların tamamen yerli imkânlarla geliştirilmesi, entegrasyon ve test faaliyetlerinin Türkiye’de yürütülmesi sayesinde yakalanan yerlilik oranı yüzde 81’e ulaştı. Uçuş bilgisayarları, güç dağıtım ve düzenleme birimleri, yıldız izler, tepki tekeri, elektrikli itki sistemi (EİS) gibi 24 farklı çeşitte toplam 84 ekipmanı yerli olarak üretildi. Bugüne kadar haberleşme uydularını yurtdışı firmalardan temin eden Türkiye, 6A ile birlikte dünyada haberleşme uydusunu kendi üretebilen 11 ülkeden biri oldu. Fırlatma sonrasında yörüngeye yerleşme operasyonu Türk ekiplerce yürütüldü.

- Ne kadar görev yapacak?

Türksat A.Ş tarafından 15 yıl süreyle işletilecek.

UZAYDAKİ UYDULARIMIZ

- Türkiye ilk olarak 1979 yılında yer istasyonu kurdu ve uydu üzerinden haberleşmeye başladı. 1994’te ilk uydu Türksat 1B, daha sonra Türksat 1C, Türksat 2A, Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B, Türksat 5A ve Türksat 3A yapılırken Fransa’ya, Türksat 4A yapılırken Japonya’ya mühendisler gönderildi. TÜBİTAK Uzay tarafından BİLSAT uydusu, RASAT uydusu, Göktürk 2 uydusu geliştirildi. Aslında Türkiye şu ana kadar gözlem uydularını geliştirebiliyordu ama haberleşme uydusu yoktu. Türksat 6A ile bu başarıldı.