Diyarbakır BİLSEM’in başarısı... Depremden ilhamla dünya finaline

Diyarbakır Bağlar’da faaliyet gösteren Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM), özellikle afet durumlarında hayati öneme sahip bir ihtiyaca çözüm üretmek amacıyla geliştirdiği ‘Afet Destek Otomatı’ prototipiyle öne çıktı. Büyük depremler sonrasında oluşan koşullarda, kronik hastalığı olan bireylerin temel ilaçlara ulaşabilmesini sağlayan bu yenilikçi sistem için patent başvurusu yapıldı. ‘Afet Destek Otomatı’ projesinde kronik hastalığı olan kişilerden daha önce alınan bilgiler afet sonrası toplanma yerlerine yerleştirilen otomatlara yükleniyor. Ayrıca gönüllü olarak destek verecek eczanelere iletiliyor. Bu eczaneler de otomatları kontrol ederek, ilaç tedariki sağlıyor. Proje, yalnızca uluslararası yarışmalarda derece almakla kalmadı, okulun bilimsel itibarını da yükseltti.

Diyarbakır Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM), dünyanın en saygın eğitim ödüllerinden biri olan World’s Best School Prizes yani ‘Dünyanın En İyi Okulları Ödülü 2025’te ‘Sağlıklı Yaşamı Destekleme’ kategorisinde ilk 10 finalist arasına girdi.

Diyarbakır BİLSEM’in eğitim anlayışı, öğrencilerin gerçek yaşam problemlerine, bilimsel düşünceye ve empatiye dayalı bir gelişim süreci yaşamasını temel aldığını söyleyen Biyoloji Başöğretmeni Davut Çelik, okulda yapılan çalışmaları şöyle anlattı:

‘YAŞAMDAN İLHAM ALINIYOR’

“Temel hedefimiz, proje mantığını kavratmak ve öğrencilerimizi bilimsel üretime hazırlamak. Onlara çevresel sorunlardan yola çıkarak problem çözme becerisi kazandırıyoruz. Bu problemleri hipoteze dönüştürüp çözüm üretmeye teşvik ediyoruz. Süreç sonunda bu çalışmalar TÜBİTAK veya uluslararası projelere dönüşüyor. Örneğin; ‘Afet Destek Otomatı’ ya da yağmur sularının toplanmasına yönelik ‘biomimicry’ projemiz doğrudan gerçek yaşamdan ilham alıyor. Yağmur sularının toplanmasına yönelik ‘biomimicry’ projesinde kaktüs bitkisinin suyu tutma yönetimi kullanılıyor. Düzenekte yer alan süngerler yağmur suyunu topluyor. Sonra da bu su borular vasıtasıyla bidonlarda depolanıyor.

‘ULUSLARARASI BAŞARI YÜKSEK’

Şu an okulda 17 TÜBİTAK 2204A projemiz var. Ayrıca 13 adet 2204B projesine başvurduk. Bir diğer başvurusu kabul edilen projemiz dün sona erdi. 6 projemiz TEKNOFEST finaline gidecek. Merkezin diğer bir projesi olan ‘Kitaplardan Mekanlara: Okudukça Keşfet’, TÜBİTAK 4004 kapsamında desteklendi. Okulumuzda sınav odaklı bir hazırlık yapılmıyor ancak öğrencilerimizin ulusal ve uluslararası başarısı yüksek. ABD’den burslu kabul alan öğrencilerimiz var."

SORUNLARI GÖRÜP PROJEYİ ÜRETTİLER

Dünyanın en saygın eğitim ödüllerinden biri olan World’s Best School Prizes’a üç kez mülakata girerek başvurduklarını söyleyen Davut Çelik, “İzmir İnovasyon Teknoloji ve Bilim Fuarı’nda sergilediğimiz ‘Afet Destek Otomatı’ projemizle İzmir IISEF’te dünya ikinciliği elde ettik. Bu projenin başarısı öğrencilerimizin günlük yaşamda karşılaştıkları sorunları gözlemleyip bunların çözümü için kafa yormalarına dayanıyor. Gerektiğinde üniversitelerle işbirliği yapıyor, TÜBİTAK projelerinde akademik destek de alıyoruz” dedi.

‘İŞE YARAMAYAN PROJENİN KİMSEYE FAYDASI OLMAZ’

Yaklaşık 700 öğrencileri olduğunu söyleyen Davut Çelik, “Öğrenci sayısı, velilerin görev yerlerine göre dönemsel olarak değişiyor. Yaklaşık 30 kişilik güçlü ve deneyimli bir eğitim kadromuz var. Sadece nitelikli projeler üretmek üzere çalışıyoruz. Her yıl çok sayıda başvuru olmasına rağmen nicelikten çok niteliğe önem veriyoruz. Çünkü gerçekten işe yaramayan bir projenin kimseye faydası olmaz” diye konuştu.