Güncelleme Tarihi:
Elimizde bulunan bir çokluk yani bir miktar kesir üzerinden gösterilmektedir. Böylece ele alınan kesir ile beraber ne kadar miktar sorulduğunu kolayca hesaplamanız mümkün. Bunu kesir açısından pay ve payda ele alarak hesaplama yapacağız ve anlamaya çalışacağız.
Bir Çokluğun Kesir Kadarını Bulma
Elimizde bir sayı varken bu sayının bize kesri verilmiş ise o zaman yapacağımız işlem üzerinden kesir kadarını bulabiliriz. Bu sayı diğer bir ismi de çokluk olarak bilinmektedir. Herhangi bir matematik sorusunda verilmiş çokluğun kesir kadarını hesaplamak suretiyle ne kadar ettiğini bulmamız oldukça kolay.
Örnek: Bir markette 45 tane çikolata bulunmaktadır. Bu çikolataların 3/5 kadarı beyaz renktedir. Peki marketteki beyaz renkli çikolata sayısı kaçtır?
Burada kesre baktığımız zaman 5 sayısı tüm çikolataları göstermektedir. Aynı zamanda paydada yer alan 3 sayısı ise beyaz çikolataları anlatır.
Öyleyse 45 tane çikolatayı 5 gruba ayırdığımız zaman;
45/5 = 9 tane çikolata olur.
5 grup içerisinde 3 tane beyaz çikolata olduğuna göre;
3 x 9 = 27 tane beyaz çikolata olduğunu anlarız.
Gördüğümüz gibi 45 tane çikolata içerisinde 3/5 kesrine baktığımız zaman bunun 27 tanesinin beyaz çikolata olduğunu anlıyoruz. Peki, burada ne yaptık? Kısacası önce 45 çikolatayı 5'e böldükten sonra 3 ile çarparak elimizdeki toplam beyaz çikolata sayısını bulmuş olduk.
Not: Herhangi bir çokluğun basit kesir kadarını bulabilmek için öncelikle elimizdeki sayıyı paydaya böleriz. Daha sonra çıkan sayıyı pay ile çarparız ve sonucu bulmuş oluruz. Tıpkı Yukarıdaki problemde yaptığımız gibi işlem yapmamız gerekir.
Örnek: 100 rakamını 2/5’i kaçtır?
100 rakamının 2/5 inin kaç olduğunu anlayabilmek için ne yapmamız gerekiyor? Öncelikle 100 rakamını 5’e bölmemiz gerekmektedir.
100/5 = 20
Bu şekilde 20 rakamını bulduktan sonra şimdi de 2 ile çarpacağız.
20 x 2 = 40
Bu şekilde 100 rakamının 2/5 inin 40 olduğunu anlamış olduk. Yine aynı şekilde önce elimizdeki sayıyı paydaya böldük. Daha sonra çıkan sonucu pay ile çarparak o rakamın basit kesir üzerinden ne kadar miktar ettiğini öğrendik.
Örnek: Balıkesir'den arabayla yola çıkan bir kişi 200 kilometrelik yolun 4/10 unu gitmiştir. Peki bu kişi yolu ne kadarını gitmiştir?
Yukarıdaki öğrendiğimiz gibi 200 kilometrelik bir yolun 4/10 unu bulabilmek için öncelikle payda ya böleceğiz ve sonra da payi le çarpılacağız.
200/10 = 20
20 x 4 = 80
İşte gördüğünüz gibi bu kişi Balıkesir'den yola çıktıktan sonra 200 kilometrelik yolu 80 kilometre kadarını gitmiştir. Peki, burada kişinin geriye kaç kilometre yolu kaldığını sorsaydık ne yapardık? O zaman da toplam 200 kilometre yol olduğuna göre, kişinin gittiği yol olan 80 kilometreden çıkarırdık.
200 - 80 = 120 km
Yani bu kişinin daha gitmesi gereken 120 kilometrelik bir yolu bulunmaktadır.
Not: Basit kesirlerde herhangi bir çokluk değerinin miktarını bulabilmek için önce payda ile böldükten sonra çıkan sayıyı payla çarpmayı unutmamalıyız. Bunu hatırlarsak her zaman kesir üzerinden elimizdeki sayının miktarını bulabiliriz.
Bu şekilde siz de değişik problemler ele alarak çözebilir ve bir çokluğun kesir kadarını defterinize yazmak suretiyle kolayca bulabilirsiniz. Ayrıca okulda arkadaşlarınız ile beraber çözümler yapabilir ya da anlamadığınız yeri öğretmeninize sorabilirsiniz.