Güncelleme Tarihi:
Özellikle çift rakamlı sayılarda toplama yaparken eldeli ya da eldesiz şekilde işlem gerçekleştirilir. Bu işlemlerin kendi özellikleri vardır ve toplama yapmak için bu özellikleri Bilmemiz gerekiyor. Şimdi sırasıyla beraber eldeli ve eldesiz toplama işlemlerini yapmaya çalışalım.
Eldeli ve Eldesiz Toplama İşlemi
Toplama işlemi gerçekleştirirken çok dikkat etmemiz gerekiyor. Çünkü bazı işlemler eldesiz biçimde yapılabilir bazıları ise eldeli biçimde yapılır. Peki bunlar nelerdir? Öncelikle eldesiz işlemi ele alalım ve öğrenmeye başlayalım.
Eldesiz Toplama
Birler ve onlar basamağının toplamının çift rakamı geçmediği durumları eldesiz toplama denmektedir. Burada toplama işlemi yaparken önce birlikleri topluyoruz ve sonra da onlukları topluyoruz. Şimdi bunu nasıl yaptığımızı beraber öğrenirim.
14
12
26
Yukarıdaki toplama işlemine baktığımız zaman önce birler basamağındaki 4 ve 2 rakamlarını topladık. Daha sonra 6 rakamını alt tarafa birler basamağına yazdık. Hemen arkasından onlar basamağındaki 1 ve yine 1 rakamların topladık ve 2 bulduk. Bunu da onlar basamağına yazarak 26 sayısını bulduk. Şimdi bu konuda arka arkaya bazı farklı örnekler yapalım.
24 35 18 42
12 22 21 53
36 37 39 95
Gördüğümüz gibi bu şekilde birçok farklı örnek verebiliriz.
Not: Toplama işlemi yaparken mutlaka birler basamağından başlamamız gerektiğini unutmamalıyız. O bizim için en önemli kuraldır. Önce birler basamağından başlayarak toplama işlemini yapacağız. Daha sonra onlar basamağındaki işlemi yapacağız ve yine aşağı kısma yazacağız.
Yukarıda yazılmış örneklere bakarak siz de başka örnekler yapın ve defterinize yazın. Böylece konuyu çok daha iyi bir şekilde anlama şansını elde edebilirsiniz.
Eldeli Toplama
Eldeli toplama yukarıda yaptığımız eldesiz toplamaya göre biraz farklıdır. Burada yine aynı şekilde önce birler basamağını ve sonra onlar basamağını toplayacağız. Ancak hem birler basamağı hem de onlar basamağında toplama işlemi yaparken bu defa elimizde bir sayı olacak. Eğer birler ve onlar basamağında toplam sayı çift rakam çıkıyor ise buna eldeli toplama denir. Şimdi bu konu hakkında bazı örnekler ele alalım ve eldeli toplama işlemi nasıl yapılıyor beraber öğrenelim.
34 3 onluk + 4 birlik
27 2 onluk + 7 birlik
61 5 onluk + 11 birlik
Şimdi yukarıdaki örneği beraber inceleyelim. Her zaman olduğu gibi yine öncelikle birler basamağını topluyoruz. Ama burada toplama işlemi yaparken gördüğümüz gibi önce 7 ve 4'ü topladık. Daha sonra elimizde 11 sayısı oldu. 11 sayısının birler basamağındaki 1 sayısını aşağı yazıyoruz. Daha sonra elimizde bir 10'luk kalmış oluyor. Bu onu onlar basamağına devrediyoruz. Daha sonra onlar basamağındaki 3 ve 2 rakamını toplayarak 5 sayısını buluruz. Ancak bize bir onluk daha geldiği için bu sefer 5 rakamı 6 rakamı oluyor.
26 2 onluk + 6 birlik
38 3 onluk + 8 birlik
64 5 onluk + 14 birlik
Bu defa yukarıdaki işlemde birler basamağında olan 6 ve 8 rakamlarını topladık. Daha sonra 14 bulduk ve 14 rakamının 4 sayısını birlik kısma yazdık. Ardından 2 ve 3 rakamını topladık ve 5 onluk bulduk. Ancak elimizde bir 10'luk olduğu için onu da ekliyoruz ve 6 onluk oluyor. Böylece sonuç olarak 64 sayısını buluyoruz.
Bu şekilde hem eldeli hem de eldesiz farklı toplama işlemleri yaparak konuyu daha iyi anlayabilirsiniz.