Son dakika: Dünya diken üzerindeydi... Ve ABD uçağı Tayvan'da! Çin'den misilleme
Güncelleme Tarihi:
Dünya aylardır Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşı korku içinde izliyor. Binlerce hayata mal olan savaş son sürat devam ederken Çin-Tayvan ihtilafında gerilim zirve yapmış durumda. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan’ı ziyaret edeceğine yönelik haberlerin çıkması üzerine Çin teyakkuza geçmişti. Pelosi'yi taşıyan uçak TSİ 17.44'de Tayvan'a indi. Pelosi'nin uçağı inmeden önce havalimanının ışıkları söndürüldü, güvenlik en üst düzeye çıkarıldı. Öte yandan Çin, 4-7 Ağustos tarihleri arasında Tayvan’ı çevreleyen altı bölgede büyük bir tatbikat yapacağını duyurdu.
Ukrayna'daki savaş son sürat devam ediyor. Ancak Ukrayna'dan binlerce kilometre ötede de bir savaş ihtimali bulunuyor. Dünya diken üzerinde ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'nin Tayvan'a gidip gitmeyeceğini merakla bekliyordu. TSİ 17.44 itibari ile bu soru yanıt buldu. Pelosi'yi taşıyan uçak Tayvan'a indi.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'nin uçağı inmeden önce havalimanının ışıkları söndürüldü, güvenlik en üst düzeye çıkarıldı. Dünyanın korku içinde takip ettiği Çin-Tayvan geriliminde sıcak gelişmeler şöyle;
Tayvan’ı ayrı bir ülke olarak tanımayan Çin böylesi bir ziyaretin 'ciddi sonuçları olacağı' uyarısında bulunmuş, Tayvan Boğazı’nda bir dizi askeri tatbikat ilan etmişti.
ABD'NİN ÇİN BÜYÜKELÇİSİ BURNS DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NA ÇAĞIRILDI
23:10 Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Xie Feng’in Çin hükümeti adına ABD'ye sert bir temsil ve protestoda bulunmak üzere ABD'nin Çin Büyükelçisi Burns'ü acilen Dışişleri Bakanlığı'na çağırmaya yetkili kılındığı bildirildi.
Şie yaptığı açıklamada, Pelosi'yi "kışkırtmak ve ateşle oynamakla" suçlayarak, ziyareti ile tek Çin ilkesini “ciddi şekilde” ihlal ettiğini ifade etti. Pelosi'nin ziyaretinin “Tayvan bağımsızlığı” ayrılıkçı güçlerine ciddi ve yanlış bir sinyal gönderdiğini aktaran Şie, “Sonuçları son derece ciddi. Çin asla boş boş oturmayacak" dedi. ABD'nin hatalarının bedelini ödemesi gerektiğini söyleyen Şie, “Çin gerekli önlemleri kararlılıkla alacaktır. Siyasi sermaye elde etmek için Tayvan meselesini manipüle etmeye çalışan herkes bedelini ödeyecek” ifadelerini kullandı. Şie, ABD’nin hatalarını bir an önce düzeltmesi ve somut önlemler alması gerektiğini belirtti.
RUSYA: ÇİN EGEMENLİĞİNİ KORUMAK İÇİN ÖNLEM ALMA HAKKINA SAHİP
21:45 ABD-Çin arasında başlayan gerilime dair Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan açıklama yapıldı. Bakanlık tarafından yapılan yazılı açıklamada, Pelosi'nin Tayvan'a ziyareti provokasyon olarak nitelendirilerek, "2 Ağustos'ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Tayvan'ı ziyaret etti. Ziyaretini, ABD'nin, Çin Halk Cumhuriyeti'ni kapsamlı bir şekilde kuşatma yönündeki agresif çizgisinin ruhunda açık bir provokasyon olarak görüyoruz. Tayvan Boğazı'nın iki tarafı arasındaki ilişkilerin tamamen Çin'in iç meselesi olduğuna inanıyoruz. Çin tarafı, Tayvan konusunda egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için gerekli önlemleri alma hakkına sahiptir" denildi.
Çin'i temsil eden hükümetin Pekin'de bulunduğunun altı çizilen açıklamada, "Rusya'nın ilkeli duruşu değişmiyor. Biz sadece bir Çin olduğu, Çin Halk Cumhuriyeti hükümetinin tüm Çin'i temsil eden tek meşru hükümet olduğu ve Tayvan'ın Çin'in ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeğiyle hareket ediyoruz" ifadeleri kullanıldı.
Rusya ve Çin liderlerinin geçtiğimiz 4 Şubat'ta gerçekleştirdiği zirvede ilan edilen ortak mutabakata göre Rusya'nın Çin'in toprak bütünlüğüne saygı göstereceği açıklanmıştı. Ayrıca Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Uluslararası İlişkilerin Yeni Bir Çağa Girmesi ve Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Konulu Pekin Ortak Bildirisi'nde, Rus tarafı ‘Tek Çin’ ilkesine bağlılığını bir kez daha teyit etti ve adanın herhangi bir biçimde bağımsızlığına karşı çıktı. Washington'u, bölgesel istikrarı ve uluslararası güvenliği baltalayan eylemlerden kaçınmaya ve artık Amerikan hegemonyasına yer olmayan yeni jeopolitik gerçekliği tanımaya çağırıyoruz" denildi.
21 ÇİN UÇAĞI TAYVAN HAVA SAHASINI İHLAL ETTİ
21:30 Tayvan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret edeceği gün Çin’e ait 21 savaş uçağının Tayvan hava sahasını ihlal ettiği aktarıldı. Açıklamada, söz konusu uçakların Tayvan’ın hava savunma tanımlama bölgesinin güneybatısını ihlal ettiği ifade edildi.
TAYVAN’DAN ÇİN UÇAKLARININ TAYVAN BOĞAZI’NI GEÇTİĞİNE DAİR HABERLERİNE YALANLAMA
Çin devlet medyasının Çin'e ait savaş uçaklarının Tayvan Boğazı'nı geçtiğine dair yayınladığı habere değinen Bakanlık, Çin’e ait Su-35 tipi savaş uçaklarının Tayvan Boğazı'nı geçtiğine dair söylentileri yalanlayarak, söz konusu haberin sahte olduğunu ifade etti.
TAYVAN DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NDAN PELOSİ’YE TEŞEKKÜR
20:00 Tayvan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Pelosi’nin ziyareti ile ABD ve Tayvan arasındaki ilişkilerin çok daha iyi noktalara geleceğine olan inancın altı çizildi. Pelosi’nin tüm platformlarda sürekli olarak Tayvan’a destek vermesinin önemi vurgulanan açıklamada, Pelosi’ye teşekkür edildi.
ABD ve Tayvan’ın birbirlerine uluslararası ortaklıkta fayda sağlayacak işbirlikleri için çalışmaya devam edeceği bildirilen açıklamada, 25 yıl önce Tayvan’a ziyarette bulunan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Newt Gingrich’in ardından Nancy Pelosi’nin yaptığı bu ziyaretin iki taraf içinde büyük bir adım olduğu belirtildi.
Pelosi’nin 22 sene önce ABD Temsilciler Meclisinde Sözcüsü olduğu dönemde de Tayvan’a ziyarette bulunduğuna dikkat çekilen açıklamada, Pelosi’nin her zaman Tayvan’ı destekleyen açıklamaları sarsılmaz birliktelik olarak nitelendirildi.
ÇİN'DEN BÜYÜK TATBİKAT
19:00 Çin Halk Kurtuluş Ordusu, 4-7 Ağustos tarihleri arasında Tayvan’ı çevreleyen altı bölgede tatbikat ve eğitim faaliyetleri yapacak. Tatbikatta, gerçek mermi kullanılacağı aktarılırken nükleer başlığı olmayan bir füze denemesi de gerçekleştirileceği bildirildi. Güvenlik nedeniyle, tatbikatların yapılacağı bölgelere gemi ve uçakların girmesinin yasaklandığı açıklandı.
"BU ATEŞLE OYNAMAKTIR ATEŞLE OYNAYANLAR KENDİLERİNİN YAKAR"
18:50 ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyareti hakkında Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Çin-ABD ilişkilerinin siyasi temeli üzerinde ciddi bir etkisi var ve Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ciddi şekilde ihlal ediyor. Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrarı ciddi şekilde baltalıyor. Tayvan Boğazı yeni bir gerilim ve ciddi zorluklarla karşı karşıya ve bunun temel nedeni, Tayvan makamları ve ABD'nin statükoyu değiştirmek için tekrar eden hamleleridir. Tayvanlı yetkililer, bağımsızlık için ABD'den destek aramaya devam ediyor. 1992 Konsensüsü'nü tanımayı reddediyorlar. ‘Bu ateşle oynamaktır, çok tehlikeli bir girişimdir, ateşle oynayanlar kendilerini yakarlar" ifadeleri kullanıldı.
Çin’in Pelosi’nin ziyaretini şiddetle kınadığı ifade edilen açıklamada, ‘‘Dünyada sadece bir Çin vardır, Tayvan Çin topraklarının ayrılmaz bir parçasıdır ve Çin Halk Cumhuriyeti hükümeti tüm Çin'i temsil eden tek meşru hükümettir’’ ifadelerine yer verildi. Açıklamada, ‘‘Ziyaret, büyük bir siyasi provokasyondur. Çin ve Çin halkı bunu asla kabul etmeyecek’’ denildi.
ÇİN'DEN SERT UYARI
18:30 Çin'den geçtiğimiz saatlerde çok sert bir açıklama gelmişti. Pekin, olası ziyaretin gerçekleşmesi halinde ABD'nin 'bedelini ödeyeceğini' duyurdu.
Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Hua Chunying yaptığı açıklamada, ziyaretin gerçekleşmesi durumunda Pekin'in tepkisini şu sözler ile ifade etti; 'ABD tarafı, Çin'in egemen güvenlik çıkarlarını baltalamanın sorumluluğunu üstlenecek ve bedelini ödeyecek.'
SAVAŞ JETLERİ HAVALANDI!
18:20 Tayvan olası Çin işgaline karşı hazırlıklarını sürdürürken Çin'den yine gözdağı gibi bir hamle geldi. Pekin yönetimi savaş jetlerine havalanın emri verdi.
AFP'de yer alan son dakika gelişmesine göre, Çin savaş uçakları Tayvan Boğazı'nı geçti. Çin'in Tayvan Boğazı'nı tüm sivil uçuşlara kapadığı da gelen haberler arasında. Çin ordusunun bölgedeki birliklerini yüksek alarm durumuna geçirdiği de gelen bilgiler arasında.
TAYVAN'DAN 'ABD-TAYVAN' MESAJI
18:15 Tayvan Dışişleri Bakanlığı'ndan gelen ilk açıklamada ise Pelosi'nin ziyareti "Tayvan'a çok sağlam bir destek gösterisi" olarak nitelendirilirken, bu ziyaretin ABD-Tayvan bağlarını geliştireceğine dikkat çekildi.
ÇİN'DEN JET HIZINDA TEPKİ
18:00 Pelosi'nin uçağının inmesinden dakikalar sonra Çin'den açıklama geldi. Çin, ABD'nin Tayvan'daki eylemlerini 'son derece tehlikeli' olarak nitelendirdi.
PELOSİ'DEN İLK AÇIKLAMA
17:50 Tayvan'a inen Pelosi ilk açıklamasını Twitter üzerinden yaptı. Pelosi mesajında 'Delegasyonumuzun Tayvan ziyareti, Amerika'nın Tayvan'ın Demokrasisini destekleme konusundaki sarsılmaz taahhüdünü onurlandırmaktadır' Tayvan ile yaptığımız görüşmeler, ortağımıza desteğimizi yeniden teyit ediyor ve ortak çıkarlarımızı destekliyor.' dedi..
Pelosi aynı mesajında 'Dünya otokrasi ve demokrasi arasında bir seçimle karşı karşıya kalırken, Amerika'nın 23 milyon Tayvanlı ile dayanışması bugün her zamankinden daha önemli' ifadelerine yer verdi.
KREMLİN DE ABD'Yİ SUÇLADI
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, "ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin, olası Tayvan ziyareti kışkırtıcı niteliktedir" dedi.
ABD SAVAŞ GEMİLERİ BÖLGEDE
Çin'den gelen yoğun uyarıların ortasında, uçak gemisi USS Ronald Reagan da dahil olmak üzere dört ABD savaş gemisi, Tayvan'ın doğusundaki sularda konuşlandırıldı.
Bir ABD Donanması yetkilisi , USS Ronald Reagan gemisinin Güney Çin Denizi'nden geçtiğini ve şu anda Filipinler Denizi'nde, Tayvan'ın doğusunda bulunduğunu doğruladı.
Al Jazeera bu gelişmeyi '4 ABD savaş gemisi Tayvan'ın doğusundaki sularda pozisyon aldı' şeklinde duyurdu.
'PELOSİ'NİN UÇAĞINI DÜŞÜREBİLİRİZ'
Pelosi’nin muhtemel Tayvan ziyareti sosyal medyada da geniş yer tutmuştu.
Tayvan'da askeri önlemler artırıldı!İktidardaki Komünist Parti’nin yayın organlarından Global Times’in eski Baş Editörü Hu Xijin, Twitter’dan yaptığı paylaşımda Çin savaş uçaklarının Pelosi’nin uçağına müdahale edebileceğini belirtmişti.
Gazeteci Hu, ‘Savaş uçaklarımız tüm zorlayıcı taktikleri uygulamalı. Bunlar hala yetersizse Pelosi’nin uçağını düşürmeleri bence uygun’ ifadelerini kullanmış, Hu Xijin, daha sonra Twitter hesabının kapatılması üzerine söz konusu paylaşımını sildiğini açıklamıştı.
Pelosi, uzun yıllardır demokrasi ve insan hakları konularında Çin’e yönelttiği sert eleştirilerle biliniyor.
Tayvan ve Çin, 1949 yılındaki iç savaş sırasında ayrıldı. Ancak Çin ada üzerindeki hak iddiasını hala sürdürüyor.
Pelosi, 1989 yılında meydana gelen Tiananmen olaylarından 2 yıl sonra Pekin’e yaptığı ziyarette Tiananmen Meydanı’na giderek, 'Çin’de demokrasi için ölenlerin anısına' yazılı siyah bir pankart açmıştı.
Çinli güvenlik güçlerinin müdahalesiyle pankart kapatılmış, Pelosi ve beraberindekiler meydandan uzaklaştırılmıştı.
Çin, Tayvan’ı kendi topraklarının parçası olarak değerlendiriyor ve Çin yönetimi ‘barışçıl yeniden birleşme’ adı altında Tayvan’ın idaresini eline almayı isterken, bu uğurda güç kullanmaktan çekinmeyeceğini belirtiyor.
Ayrıca diğer ülkelerin Tayvan ile resmi temas kurması Çin tarafından 'egemenlik ihlali' olarak değerlendiriyor.