Trump ve Musk arasındaki anlaşmazlıklar istifayla sonuçlandı: ABD'li milyarder siyaseti bıraktı
Güncelleme Tarihi:
ABD'li teknoloji milyarderi ve ABD Başkanı Donald Trump'ın danışmanı Elon Musk, Beyaz Saray yönetimindeki görevinden ayrıldığını duyurdu. Federal hükümetin küçültülmesi amacıyla binlerce kamu görevlisinin işine son verilmesini içeren bir süreci yöneten Musk, Trump'ın duyurduğu 'Güzel Bir Vergi' (One Beautiful Bill) planının ardından bu kararı aldığını belirtti.
Musk, sahibi olduğu sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, kendisine Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nı (Doge) yönetme fırsatı veren Trump'a teşekkür etti. Beyaz Saray çarşamba akşamı Musk'ın "özel hükümet çalışanı" statüsünü sonlandırdı.
Aslında bir bakanlık olmayan ancak böyle isimlendirilen DOGE aracılığıyla çok sayıda devlet kurumunu denetimden geçiren Musk, 260 bin çalışanın işine son verilmesini ya da erken emeklilik anlaşması yapmaya "zorlanmasını" içeren bir süreci yönetmişti.
Musk, DOGE'deki görevinin geçici olduğunu ve istifasının sürpriz olmadığını belirtti. Ancak Musk'ın istifa kararı, Trump'ın bütçe planlarını eleştirmesinden yalnızca bir gün sonra geldi.
TRUMP'IN YASA TEKLİFİNE TEPKİ GÖSTERDİ
Trump yönetiminin son bütçe tasarısına yönelik tepkisi Musk'ın istifasında etkili oldu. Tesla CEO'su, "One Beautiful Bill" adlı yasanın, DOGE'nin tasarruf çabalarını sekteye uğrattığını öne sürdü.
CBS'e röportaj veren Musk, "Büyük ya da güzel olabilir, ancak ikisi bir arada mümkün mü emin değilim" diye konuştu. Söz konusu yasanın bütçe açığını artıracağını iddia eden Musk, DOGE'nin çalışmalarının yeni vergiyle boşa gideceğini kaydetti. Musk, bu durumdan rahatsızlık duyduğunu vurguladı.
Başkanlık kampanyası döneminde Trump'a destek veren Musk, Cumhuriyetçilerin mitinglerine katılmıştı.
MUSK VE TRUMP'IN ANLAŞMAZLIKLARI
Trump ve Musk arasındaki görüş ayrılıkları One Beautiful Bill ile sınırlı değil. İki isim ek vergiler, Çin ile ilişkiler ve işten çıkarmalar gibi konularda tam anlamıyla uzlaşma sağlayamadı.
Trump'ın aksine Çin ve ABD arasındaki ticari ilişkilerin değişmemesi gerektiğini savunan Musk, ABD Başkanı'nın yabancı ülkelere uyguladığı yüksek orandaki ek vergilere de karşı çıktı. Musk, işten çıkarmalar konusunda ise Trump'ın yavaş davrandığını ima eden açıklamalar yaptı.
The New York Times (NYT), mart ayında Musk'ın Beyaz Saray'daki bir toplantıda ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve bazı üst düzey hükümet görevlileriyle işten çıkarmalarla ilgili "ciddi bir tartışma yaşadığını" iddia etmişti. NYT, Rubio'nun öncülüğündeki grubun Musk'ın görevinden çekilmesini istediğini açıklamıştı. Haberde, Musk ve Rubio arasındaki kavganın, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve Trump'ın araya girmesiyle sonlandığı kaydedilmişti.
Musk, görevi bırakmasına ilişkin açıklamasında Trump'a kendisine verdiği şans için teşekkür ederken, "DOGE misyonu zamanla daha da güçlenecek ve hükümet genelinde bir yaşam biçimine dönüşecek" dedi.
'YETERİNCE ŞEY YAPTIĞIMI DÜŞÜNÜYORUM'
Bloomberg'e 20 Mayıs'ta bir demeç veren Musk, anlaşmazlık iddialarına dair yorum yapmaktan kaçınmakla birlikte siyasi aktivitelerini sonlandırmayı planladığını dile getirmişti. Tesla'nın geçirdiği zor günler, X'in yaşadığı teknik sorunlar ve DOGE nedeniyle insanların kendisine tepki göstermesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Musk, siyasetten çekileceğini ifade etmişti.
Musk, Trump'ı doğrudan hedef alarak eleştirmese de "Yeterince şey yaptığımı düşünüyorum" diyerek, siyasi faaliyetlerine son vereceğinin sinyalini vermişti.
DOGE TARTIŞMASI
Musk'ın liderliğindeki DOGE, federal iş gücünde önemli kesintilere yol açtı. DOGE, Trump'ın Başkanlık koltuğunu devraldığı ocak ayından bu yana kamu çalışanlarına şantaj yapmak, memurların işten ayrılması için baskı kurmak ve haksız yere insanların işine son vermekle suçlandı. Bazı ABD mahkemeleri, toplu işten çıkarmaları durdurarak çalışanların geri alınmasını emretti.
DOGE'nin ABD'nin nükleer programı da dahil bazı kritik birimlerde yanlışlıkla işten çıkarmalara neden olduğu da öne sürüldü. Musk, biriminin yanlış bir şey yapmadığını savunurken, bazı hükümet çalışanları DOGE'nin gizlilik kurallarını ihlal ederek kurumların özel verilerine ulaşmaya çalıştığını iddia etti.
Musk'a yönelik iddialar bunlarla da sınırlı kalmadı. DOGE, işlerini tutma karşılığında çalışanlardan Demokratlara yakın yöneticilere karşı muhbirlik yapmasını talep etmekle de itham edildi. Musk, iddialara yanıt vererek, DOGE'nin görevini yerine getirdiğini ve amaçlarının yolsuzluğu ortaya çıkarmak olduğunu söyledi.
SİYASİ FAALİYETLERİ TESLA'YA YÖNELİK SALDIRILARI TETİKLEDİ
Musk'ın siyasi faaliyetleri, Tesla bayilerine yönelik protestoları ve vandalizm eylemlerine yol açtı. Hem ABD'de hem de dünya çapında Tesla otomobillerine, satış bayilerine ve fabrikalarına saldırılar düzenlendi. ABD Başsavcısı Pam Bondi, ABD'deki saldırıları "iç terörizm" olarak nitelendirerek, soruşturma başlatılabileceğini duyurdu.
Tesla yönetimi, Musk'ın siyasi kariyerinin şirketin geleceğini etkileyebileceği uyarısını yaptı. Musk ise geçen ayki yatırımcı toplantısında, DOGE'ye ayırdığı zamanı azaltarak Tesla'ya odaklanacağını açıkladı.
Musk'ın Beyaz Saray'daki görevi sırasında CEO'su olduğu Tesla'nın satışlarında gerileme yaşandı. Şirket, 2024'ün ilk çeyreğinde satışlarının yüzde 13 düştüğünü bildirdi. Tesla'nın hisse değeri de bir dönem yüzde 45 gerilese de sonrasında kısmen toparlandı.
Tesla'nın hisse senetlerinin erimesi, satışların düşmesi ve şirkete yönelik eylemlerin ardından Katar'ın başkenti Doha'daki bir ekonomi forumunda konuşan Musk, en az önümüzdeki beş yıl boyunca Tesla'nın başında kalacağını vurguladı.
