Son dakika: Ukrayna'daki savaş için 5 senaryo... İngiliz uzman sıradaki tehlikeyi açıkladı!
Güncelleme Tarihi:
Dünyanın gözü kulağı haftalardır Ukrayna'dan gelen haberlerde. Ülkedeki savaş 23'üncü gününde de can almaya devam ederken bir yandan da müzakereler sürüyor. Ateşkes için 'tarafsızlık modeline' işaret eden Moskova'nın bu konuda uzlaşma sağlanabileceğini bildirmesi ile barış umutları yeniden yeşerdi. Uzmanlar tarafsızlığın barışa giden yolda ilerlemenin önemli bir parçası olduğu konusunda hemfikir. Ancak savaşın bitmesi Ukrayna'daki çatışmaların son bulması anlamına gelmeyebilir.
Aralarında Türkiye'nin de olduğu pek çok ülke savaşın sona ermesi için girişimlerini sıkılaştırırken iki ülke temsilcileri de müzakerelere devam ediyor.
Tüm dünyanın cevabını beklediği soru ise barışın ne zaman hayata geçirilebileceği. İşte Ukrayna'da bundan sonra ne olacağına dair en olası beş senaryo.
1. SENARYO: BARIŞ ANLAŞMASI
Savaşın üçüncü haftasına girilirken başkent Kiev hala düşürülebilmiş değil. İngiliz istihbarat raporları ise Rus ordusunun neredeyse tüm cephelerde durma noktasına geldiğine işaret ediyor.
New York Times, Rusya'nın Ukrayna işgalinde 7 binden fazla asker kaybettiğini duyurdu. Ukrayna ordusu bu rakamın çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor.
Rusya'nın sahadaki durumu ve yaptırımlara dikkat çeken bazı uzmanlar bunun Moskova'yı bir ateşkese zorlayabileceği görüşünde.
Ancak görüşmelerin olmasının son derece olumlu olduğunun altını çizen Rus dış ve güvenlik politikası uzmanı Dr. Domitilla Sagramoso, barışı konuşmak için henüz erken olduğu görüşünde.
Putin'in bir çözüm için girişimleri olabileceğini belirten Sagramoso, Rusya'nın Kiev'in kontrolünü ele geçirmek gibi askeri hedeflerinin gerisinde kaldığının da altını çizdi.
Rusya ateşkes için 'tarafsızlık modeline' işaret ediyor. Moskova'nın bu konuda uzlaşma sağlanabileceğini bildirmesi ise Ukrayna'nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi anlamına geliyor.
'TARAFSIZLIK' BARIŞIN KAPISINI AÇABİLİR Mİ?
Rusya uzun bir süredir Ukrayna'nın NATO üyeliğine karşı çıkıyor. Hatta Moskova işgali legalize etmek için bu konuya sık sık parmak basıyor.
Ukraynalı ve Rus yetkililer Belarus'ta birkaç defa bir araya geldi. Yüz yüze görüşmelerden ateşkes kararı çıkmadı. Ancak binlerce sivilin tahliyesine imkan tanıyan insani koridorlar için ilk adımlar burada atıldı. İki taraf son dönemde bu görüşmeleri video konferans yöntemi ile yapıyor.
Ukraynalı ve Rus yetkililer Belarus'ta birkaç defa bir araya geldi. Yüz yüze görüşmelerden ateşkes kararı çıkmadı. Ancak binlerce sivilin tahliyesine imkan tanıyan insani koridorlar için ilk adımlar burada atıldı. İki taraf son dönemde bu görüşmeleri video konferans yöntemi ile yapıyor.
NATO üyesi pek çok ülke Ukrayna'ya silah yardımında bulunsa da birliğin savaşa müdahil olma ve Kiev'i üye olarak kabul etmek gibi bir düşüncesi yok.
En son İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın Ukrayna'nın üyeliğinin 'yakın zamanda mümkün gözükmediğini' açıklaması Kiev'in umutlarının azalmasına neden oldu.
Plymouth Üniversitesi'nde stratejik araştırmalar alanında doçent olan Fotios Moustakis, 'Rusya'nın ülkeyi tamamen işgal etme arzusu veya kapasitesi yok. Tarafsızlık, mevcut krizi çözmek için her derde devadır' diyor.
Newcastle Üniversitesi'nde uluslararası siyaset alanında kıdemli öğretim görevlisi olarak görev alan Katharine AM Wright da tarafsız bir Ukrayna'nın mevcut ihtilafın barışçıl bir şekilde çözülmesinin ve Rus işgaline son verilmesinin anahtarı olabileceği görüşünde.
Tarafsızlığını ilan eden devlet bir ülkenin diğer ülkeler arasındaki askeri çatışmasına müdahil olmamayı taahhüt eder. İsveç ve Avusturya gibi AB'ye üye olan ancak NATO üyesi olmayan ülkeler bu statülerini yıllardır devam ettiriyor.
'NATO DIŞINDA ALTERNATİFLERE YÖNELEBİLİR'
Ancak Wright bunun uzun vadede Ukrayna'nın güvenlik kaygılarını gidermeyeceğini ve tarafsız bir Ukrayna'nın bir daha işgal edilmemek için NATO dışında güvenlik bağları aramaya ihtiyaç duyabileceğinin altını çiziyor.
2. SENARYO: SIRADA İÇ SAVAŞ MI VAR?
Genel olarak, uzmanlar tarafsızlığın barışa giden yolda ilerlemenin önemli bir parçası olduğu konusunda hemfikir görünüyorlar. Ancak Rus ordusunun ülkeden çekilmesi Ukrayna'daki savaşın biteceği anlamına gelmeyebilir.
İngiltere'nin önde gelen eğitim kurumlarından King's College Savaş Araştırmaları Bölümü'nden Dr. Mike Martin, Rus - Ukrayna savaşının sona ermesinin ardından ülkede bir iç savaş yaşanabileceğini iddia etti.
Ülkede çok sayıda silahlı milis bulunduğunun altını çizen Martin şu değerlendirmede bulunuyor;
'Herkesi silahlandırdılar. Etrafta çok sayıda milis ve silah dolaşıyor, Ruslar bile ayrılıkçı bölgelerde milislere para ödüyor.'
Silahlı milislerin kendi aralarında savaşmaya başlamasının mümkün olduğunun altını çizen Martin, Kiev'in bu ihtimale karşı şimdiden önlem alması gerektiğini belirtiyor.
3. SENARYO: ASKERİ BATAKLIK
Bu, masadan anlaşmanın çıkmaması ve Ukrayna'daki savaşın devam etmesi anlamına geliyor. Uzmanlara göre böyle bir durumda iki tarafın askeri kayıpları katlanarak artacak. Kentlerin hedef alınması nedeniyle sivil kayıpların da süreceği ön görülüyor.
4. SENARYO: RUS ZAFERİ
Rus ordusunun ilerlemesinin yavaşladığı belirtiliyor. Ancak bazı uzmanlar askeri avantaja sahip olan Rusya'nın hala bir zafer kazanabileceği görüşünde.
Rusya Devlet başkanı Putin'in emri ile 24 Şubat sabahı başlayan savaş nedeniyle 3 milyon sivil Ukrayna'yı terk etti. Sığınmacıların yarısından fazlası Polonya'da. Polonya'ya kaçan Ukraynalıların sayısı 1 milyon 700 bine ulaştı. Birleşmiş Milletler verilerine göre, savaş 1663 sivilin hayatına mal oldu.
Rusya Devlet başkanı Putin'in emri ile 24 Şubat sabahı başlayan savaş nedeniyle 3 milyon sivil Ukrayna'yı terk etti. Sığınmacıların yarısından fazlası Polonya'da. Polonya'ya kaçan Ukraynalıların sayısı 1 milyon 700 bine ulaştı. Birleşmiş Milletler verilerine göre, savaş 1663 sivilin hayatına mal oldu.
Rus ordusunun yaşadığı lojistik sorunlara dikkat çeken bir Avrupalı yetkili Moskova'nın askeri gücünün hafife alınmaması gerektiğinin altını çiziyor.
Adı açıklanmayan yetkili 'Bunu göz ardı etmemeliyiz. Bütün bunlar Rus ordusunun üstünlüğünü değiştirmiyor' ifadelerini kullandı.
5. SENARYO: NATO'YA SALDIRI
Bu en düşük olasılıklı senaryo olsa da kuşkusuz en korkunç olanı. Ukrayna'nın NATO üyesi olan dört eski Sovyet ülkesiyle sınırı var.
ABD geçtiğimiz haftalarda Ukrayna'ya askeri ikmali kesmek için Rusya'nın Belarus üzerinden NATO üyesi Polonya'yı hedef alabileceğini açıklamıştı.
Savaştan önce Rus ekonomisinin gelecek yıl yüzde 2 büyümesi bekleniyordu. Bugün ise en iyimser tahminler bile ekonominin yüzde 7 küçüleceğini belirtiyor.
BATI BİR İLKE İMZA ATTI
Rusya'nın Ukrayna işgalinin ardından, Amerika Birleşik Devletleri ve müttefikleri Rusya'ya benzeri görülmemiş yaptırımlar uyguladı.
Atlantik Konseyi Ekonomik Devlet Yönetimi Girişimi direktörü Julia Friedlander, 'Geçmişte hiç bu kadar hızlı bir zaman diliminde bu kadar güçlü yaptırımlara imza atılmamıştı' sözleri ile tarihte bir ilke imza atıldığının altını çiziyor.
Kuşkusuz batının bu hamlesi Rusya ekonomisine oldukça ciddi bir darbe vurdu. Yaptırımlar kapsamında yabancı rezervleri dondurulan Rusya, 300 milyar dolarlık birikimine dokunamıyor.
Pek çok uzman Rusya'nın izolasyonunun önümüzdeki yıllarda da devam edebileceğinin altını çiziyor.
