Güncelleme Tarihi:
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ukrayna ve Rusya arasında gerçekleşen müzakerelere ilişkin yeni açıklamalarda bulundu.
Fidan, "Rusya ve Ukrayna'nın sonuç odaklı yaklaşımları memnuniyet vericidir. Tarihi süreçte her iki ülkeye de Türkiye'ye duydukları güven için teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.
Rus haber ajansı TASS, Türkiye'nin ev sahipliğinde İstanbul'daki Çırağan Sarayı'nda Rusya ile Ukrayna arasında yapılan müzakerelerin ardından Rusya’nın Ukrayna’ya sunduğu, üç bölüm ve ateşkese ilişkin iki teklifin yer aldığı memorandumu yayımladı.
Buna göre, Rusya’nın ateşkes için sunduğu ilk seçenekte Ukrayna ordusunun Herson, Zaporijya, Donbas ve Luhansk bölgelerinden çekilmesi öneriliyor.
Rusya, ateşkes için ikinci seçenekte ise Ukrayna’da askerlerin yeniden konuşlandırılmasının yasaklanması, seferberliğin ve yabancı askeri yardımların durdurulması, terhis işlemlerinin başlaması ve üçüncü ülkelerin askeri varlığının dışlanmasına ilişkin maddeler yer alıyor.
RUSYA’NIN "NİHAİ ÇÖZÜM" İÇİN TALEPLERİ
Memorandumda yer alan, "Nihai Çözümün Temel Parametreleri" başlıklı kısımda ise Ukrayna’nın tarafsızlığı, askeri ittifaklara katılmasının reddinin yer aldığı çeşitli maddeler bulunuyor.
Ukrayna’nın nükleer silah bulundurmaması ve asker sayısının sınırlandırılması da söz konusu başlıkta yer alırken, Kırım, Herson, Zaporijya, Donbas ve Luhansk bölgelerinin uluslararası anlamda tanınması ve Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılması isteniyor.
Söz konusu başlıkta bulunan maddeler arasında, çatışmalardan kaynaklanan zararlara ilişkin taleplerden karşılıklı olarak feragat edilmesi, Rusça konuşan nüfusun hak ve özgürlüklerinin sağlanması, Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin faaliyetleri üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması, Nazizmin yüceltilmesinin yasaklanması, ailelerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin yeniden birleşmesiyle ilgili bir dizi sorunun çözülmesi, doğal gaz geçişi de dahil olmak üzere diplomatik ve ekonomik ilişkilerin aşamalı olarak tekrar sağlanması da bulunuyor.
Rus kaynakları, "Rusya ve Ukrayna, tüm ağır hasta savaş esirleri ve 25 yaş altındaki kişilerin takası konusunda anlaştı" açıklamasında bulundu.
Ukrayna heyeti, Çırağan Sarayı'ndaki görüşmeninin ardından açıklamalarda bulundu.
Ukrayna heyeti, açıklamalarda şu ifadeleri kullandı:
"Rusya'yla esirlerin takas edilmesi konusunda adım atmak istiyoruz. Liderler arasında toplantı yapılmasını konuştuk. Biz, barış sürecinin liderlerin yüzyüze görüşmesi ile gerçekleşebileceğine inanıyoruz. Bütün dünya bu anlamda bizi destekliyor. Biz savaşın sona ermesi için çağrı yapıyoruz ve ilk adımı ateşkes olacaktır. Bizimle dayanışma içinde olan herkese teşekkür ediyoruz. Bu toplantıya Zelenski'nin talimatı ile geldik. Doğrudan bizim tekliflerimize cevapları olup olmadığını yazılı biçimde sorduk. Ancak cevap vermediler. Teklifleri değerlendireceklerini ifade ettiler. Bu konudaki görüşmelerimizde, somut insani çözümler üretebilecek seviyeye getirdik. Anca Rus heyeti, şartsız bir ateşkes fikrini reddediyor."
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Türkiye'nin ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen Rusya ile Ukrayna arasındaki görüşmeler için servis edilen "Olumsuz sonuçlandı" haberlerini yalanladı. Keçeli, yaptığı açıklamada "Toplantı sona erdi. Olumsuz sonuçlanmadı" ifadesini kullandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 17 gün sonra İstanbul'da gerçekleşen görüşmenin ardından "Heyetler, Türk tarafının aracılığıyla belgeleri değiştirdi. Savaş esirlerinin serbest bırakılması için hazırlık yapıyoruz" açıklaması yaptı. Zelenski, "Putin saldırganlığını haklı çıkaracak hiçbir şey elde etmemeli" sözlerini açıklamasına ekledi. Öte yandan Ukrayna heyeti, Rus heyetine kaçırılan Ukraynalı çocukların listesini verdi.
Rus haber ajansı TASS, İstanbul'daki kritik Rusya-Ukrayna görüşmesinin sona erdiğini bildirdi. TASS'ın aktardığı bilgide, görüşmenin 1 saatten uzun sürdüğü ifade edildi.
Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna arasında barışın sağlanması için diplomatik girişimlerini sürdürdüğüne dikkat çeken Dışişleri Bakanı Fidan, şu ifadeleri kullandı:
"Saygıdeğer katılımcılar, bugünkü toplantımızda iki ülkenin ateşkese dair koşullarını ve perspektiflerini değerlendirmeye devam etmelerini hedefliyoruz. Aynı zamanda mülahazalarla savaş esirlerinin değişimi sürecini bir adım daha ileri taşımayı hedefliyoruz. Liderler toplantısı için gerekli hazırlıkları da ele almayı öngörüyoruz.
Düzenli görüşmelerin yapılmasını, taraflar arasında güvenin tesisi açısından değerli görüyoruz.
Görüşmelerin verimli geçerek en kısa zamanda somut ilerleme sağlanması ve arzu edilen sonuca ulaşılması temel beklentimizdir.
ABD'nin bu görüşmelere yönelik inancını ve desteğini son derece önemli buluyoruz. Sayın Trump'ın barışın tesisi konusundaki kararlılığı yeni bir fırsat penceresi aralamıştır. Asıl olan sürdürülebilir bir barışın sağlanmasıdır.
Böylelikle küresel alanda yaşanan enerji, gıda ve ulaştırma güvenliği gibi pek çok meselenin de çözümüne katkıda bulunacaktır. Bu süreçte Türkiye olarak her türlü kolaylaştırıcı adımı atmaya hazırız. Aynı coğrafyayı paylaştığımız ve tarihi, kültürel, ekonomik ve siyasi açıdan güçlü bağlarımız olan iki ülkenin Türkiye'ye duyduğu güven bizim için her türlü mülahazanın ötesindedir.
Burada yapacağınız görüşmeler küresel ve bölgesel kader açısından belirleyici olacaktır. Tüm dünyanın gözü sizlerin burada yapacağı temaslara ve tartışmalara odaklanmış durumdadır. Bu fırsattan yararlanarak bizleri barışa bir adım daha yaklaştıracak kararlar alacağınıza inanıyoruz. Değerli heyet başkanlarına ve heyet üyelerine tekrar teşekkürlerimizi sunuyor, müzakerelerinizin Ukrayna ve Rusya halkları için güzel sonuçlar getirmesini temenni ediyorum."
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, İstanbul'daki barış görüşmeleri öncesinde yaptığı açıklamada, "Barış için gerekli adımları atmaya hazırız" ifadesini kullandı. Zelenski, Litvanya'da NATO liderleriyle yaptığı toplantıda konuşurken, Rusya'nın İstanbul görüşmelerini sabote edebileceğini öne sürerek, "bir sonuç alınamaması halinde acilen yeni yaptırımlara ihtiyaç duyulduğunu" vurguladı.
Rusya ve Ukrayna heyetleri, görüşmeler öncesinde Çırağan Sarayı'na geldi. Dışişleri Bakanlığı kaynakları, taraflar arasındaki görüşmeye MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın da katılacağı duyuruldu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, yayımladığı kararnameye göre, İstanbul görüşmeleri öncesinde Ukrayna heyetinin kadrosunda değişiklik yaptı. Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov liderliğindeki 14 kişilik ekibe Genelkurmay Başkanlığının Uluslararası Hukuk Dairesi Başkanı Andrey Fomin, Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiserliğinin temsilcisi Yury Kovbasa ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı Evgeny Ostyansky olmak üzere üç yeni yetkili eklendi. Daha önceki görüşmelere katılan Ukrayna Genelkurmay Başkanlığının Uluslararası ve Operasyonel Hukuk Dairesi Başkanı Aleksey Malovatsky ise Çırağan Sarayı'nda müzakereleri yürütecek heyette yer almadı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in müşaviri ve İstanbul'daki müzakerelerde Rus heyetine başkanlık eden Vladimir Medinskiy, Ukrayna tarafının çözüm konusundaki memorandum çalışmasını aldıklarını bildirdi. Farklı dildeki belgenin kendileri için sorun olmadığını dile getiren Medinskiy, belgenin ana noktalarının Batı basınında yayımlandığını kaydetti.
Medinskiy, Russia Today'e yaptığı açıklamada, belgenin Ukraynaca ve İngilizce olarak verildiğini belirterek, "Rus heyeti, Ukrayna'dan barışçıl çözüme ilişkin muhtıranın versiyonunu daha önce aldı" ifadesini kullandı. Medinskiy, Rusya'nın Ukrayna konusundaki çözüme ilişkin tutumunu bugün açıklayacaklarını belirtti.
Rus heyeti, yarın gerçekleştirilmesi planlanan Rusya ve Ukrayna heyetleri arasındaki görüşmeler için İstanbul'a geldi. Rusya ile Ukrayna heyetleri arasındaki görüşmenin bugün saat 13.00'te Çırağan Sarayı'nda gerçekleştirilmesi planlanıyor. Rus heyetine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlık ediyor.
Rusya ve Ukrayna arasındaki barış müzakerelerinin ikinci turu bugün İstanbul'da düzenlenecek. Çırağan Sarayı'nda saat 13.00'te başlaması planlanan görüşmelerde Ukrayna tarafının başında Savunma Bakanı Rüstem Umerov'un bulunacağı resmi olarak teyit edildi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, yaptığı son açıklamada, "Esir değişimi, ateşkes sağlanması ve zorla götürülen çocukların iadesi" konularının öncelikli olduğunu belirtti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya'nın ateşkesle ilgili memorandumu kendilerine iletilmemesine rağmen İstanbul'da yarın yapılacak müzakerelerde barışın sağlanması yönünde "belli bir ilerlemenin" kaydedilmesi için çalışacaklarını dile getirdi. Zelenski gece saatlerinde paylaştığı görüntülü mesajında, Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili önemli gelişmeleri değerlendirdi. Zelenski, Rusya'nın ise ateşkesle ilgili bir memorandumu Ukrayna, Türkiye ve ABD tarafına henüz iletmediğini belirterek, "Buna rağmen, barış yolunda en azından belli bir ilerleme sağlamaya çalışacağız" dedi.
16 Mayıs'taki görüşmeler, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın başkanlığında gerçekleştirilmişti.
İstanbul'da yarın düzenlenecek müzakerelerde, Ukrayna heyetine başkanlık edecek Savunma Bakanı Rüstem Umerov ve diğer yetkililerle bir araya geldiğini aktaran Zelenski, "Pazartesi günü İstanbul'daki toplantıdan tam olarak ne beklediğimizi görüştük" diye konuştu. Müzakerelerde Rus tarafına, tam ve koşulsuz bir ateşkes ile kalıcı ve güvenilir bir barışı sağlayabilecek konuları sunmaya devam edeceklerini kaydeden Zelenski, "Ruslara verdiğimiz Ukrayna önerisi mantıklı ve gerçekçidir" ifadesini kullandı.