Son dakika... Avrupa tarihi bir dönüm noktasında! Ukrayna planında ilk çatlak: Macron önerdi, İngiltere mesafeli
Güncelleme Tarihi:
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Ukrayna'da hava ve deniz ile enerji altyapılarına yönelik saldırıları kapsayan bir aylık ateşkes önerisinde bulunduklarını açıklarken İngiliz medyası Londra'nın bu teklife şimdilik mesafeli olduğunu yazdı.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel'de düzenlenen Avrupa otomotiv sanayisinin geleceğine ilişkin stratejik diyalog toplantısının ardından basına açıklamalarda bulundu.
Brüksel'de 6 Mart'ta düzenlenecek Ukrayna ve savunma konulu olağanüstü zirveye yoğun biçimde hazırlandığını belirten von der Leyen, "AB ülkelerine yarın Avrupa'nın yeniden silahlanması planı hakkında bir mektup göndereceğim." dedi.
Von der Leyen, "Hiç şüphesiz savunma harcamalarında büyük bir artışa ihtiyacımız var." diye konuştu.
Kalıcı barışın yalnızca güç üzerine inşa edilebileceğine işaret eden von der Leyen, "Güç kendimizi güçlendirmekle başlar. Yarın üye ülkelere sunacağım planın amacı da bu." ifadelerini kullandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski sosyal medya hesabından Rusya’nın hafta boyunca Ukrayna genelinde düzenlediği saldırılara ait görüntüler paylaştı. Açıklamasında, "Ukrayna, hak ettiği normal ve güvenli bir yaşam, adil ve güvenilir bir barış için savaşıyor. Bu savaşın bitmesini istiyoruz. Fakat Rusya istemiyor ve hava terörüne devam ediyor. Geçtiğimiz hafta, Ukrayna'ya şehirleri yok etmek ve insanları öldürmek amacıyla bin 50'den fazla saldırı dronu, neredeyse bin 300 hava bombası ve 20'den fazla füze fırlatıldı" dedi.
ABD aracılığında Rusya ile anlaşmaya atıfta bulunan Zelenski, "Müzakere arayan, sivillere balistik füzelerle kasıtlı olarak saldırmaz. Rusya'yı saldırıları durdurmaya zorlamak için, dünyadan daha büyük bir toplu güç gerekiyor" diye konuştu. Odaklanmaları gerekenleri vurgulayan Zelenski, "Odaklanmamız gereken şey, hava savunmamızı güçlendirmek, ordumuzu desteklemek ve Rusya'nın saldırganlığının geri dönmesini imkansız hale getirecek etkili güvenlik garantileri sağlamaktır. Adalet galip gelmelidir. Birliğin gücüne inanıyoruz ve kesinlikle kalıcı barışı yeniden sağlayacağız" ifadelerini kullandı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, zirveye ilişkin açıklamasında, zirveye katılan Avrupalı liderlerin Kiev’e yönelik yardımları arttırma sözlerinin çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmediğini söyledi. Peskov, İngiltere’nin 5 bin hava savunma füzesi satın alabilmek için yaklaşık 2 milyar dolarlık destek de dahil olmak üzere zirvenin sonuçlarının çatışmaların devam etmesine imkan sağlayacağını ifade ederek, Zelenski’nin tutumunu değiştirmesinin ve barış arayışında olmasının kritik önemine dikkat çekti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Ukrayna'da hava ve deniz ile enerji altyapılarına yönelik saldırıları kapsayan bir aylık ateşkes önerisinde bulunduklarını bildirdi. İngiliz medyasında yer alan haberlere göre Londra bu teklife şimdilik mesafeli duruyor.
Silahlı Kuvvetler Bakanı Luke Pollard, Times Radyosu'na yaptığı açıklamada, "Ateşkesin nasıl olması gerektiği konusunda henüz bir anlaşmaya varılmadı. Ancak Ukrayna'da kalıcı ve sürdürülebilir bir barışı nasıl yaratabileceğimize dair Fransa ve Avrupa müttefiklerimizle birlikte çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.
AFP haber ajansının geçtiği bilgilere göre, İngiltere'den bir hükümet yetkilisi de herhangi bir anlaşmanın şu anda mümkün olmadığını belirtti ve "Masada çeşitli seçenekler var, bunlar ABD ve Avrupa ortaklarıyla müzakere edilecek ancak bir aylık ateşkes konusunda henüz anlaşmaya varılmadı" dedi.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau Ukrayna Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği İngiltere'de açıklamalarda bulundu. Trudeau, bugün İngiltere Kralı Charles ile görüşeceğini belirterek, yapacağı görüşmelerde önceliğinin ülkesinin egemenliğini korumak olacağını belirtti. Trudeau açıklamasında, "Majesteleri ile bir araya gelmeyi dört gözle bekliyorum. Her zaman olduğu gibi Kanada ve Kanadalılar için önem taşıyan konuları ele alacağız ve size şunu söyleyebilirim ki Kanadalılar için hiçbir şey egemenliğimizi ve ulus olarak bağımsızlığımızı savunmaktan daha önemli olamaz" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın sık sık Kanada'yı 51. eyalet olarak görmek istediğine yönelik yaptığı açıklamalarına değinen Trudeau, "Trump'ın geçtiğimiz ay Kanada'yı almaktan bahsetmesi ciddi bir durum ve bu Kanada'nın zengin doğal kaynaklarıyla bağlantılı" diye konuştu. Trump'ın Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ile görüşmesine ilişkin sorulan soruya ise Trudeau, "Zelenski'nin yanındayım" yanıtını verdi.
Ukrayna’da 3 yılı aşkın zamandan beri devam eden savaşı sonlandırmak için diplomasi trafiği sürerken dün Londra’nın ev sahipliğinde düzenlenen liderler zirvesine katılan Macron, Ukrayna konulu zirveye ilişkin Fransız gazetesi Le Figaro'ya açıklamalarda bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Avrupa kıtasının, Ukrayna'da sağlanacak barışta söz sahibi olmasını ve müzakerelerde Washington-Moskova hattının gerisinde kalmamasını istediğini belirtti.
Ukrayna'da Amerika ile Rusya arasında imzalanacak ateşkes anlaşmasının Rusya tarafından korunabileceğine inanmadığını dile getiren Macron, Rusya’nın olası ateşkeste eylemlerini izleyebilmek amacıyla İngiltere Başbakanı Starmer ile birlikte Ukrayna’da hava ve deniz saldırıları ile enerji altyapılarına yönelik saldırıları kapsayan bir aylık ateşkes önerisinde bulunduklarını kaydetti.
Macron, Ukrayna’ya asker gönderilmesine ilişkin, bunun erişilebilir ateşkes sağlandıktan ve haftalar sürecek müzakerelerinin ardından barış anlaşması imzalandığında gerçekleşebileceğini ifade etti.
"Barış istiyoruz. (Güvenlik) Garantisiz bir barışı ne pahasına olursa olsun istemiyoruz." görüşünü paylaşan Macron, Avrupa’nın savunma yatırımlarını artırması gerektiğini vurguladı ve GSYH’lerinin yüzde 3-3,5'unu savunmaya ayırma hedeflerini yineledi.
AFP haber ajansının geçtiği bilgilere göre, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot Avrupa savaşı ihtimalinin arttırdığını öne sürdü. Barrot, France Inter radyosuna verdiği demeçte “Avrupa'da, Avrupa Birliği'nde savaş riski hiç bu kadar yüksek olmamıştı, tehdit bize yaklaşmaya devam ediyor, cephe hattı bize yaklaşmaya devam ediyor” dedi.
ABC News kanalının "This Week" programına konuşan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasındaki tartışma ve barış müzakerelerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Rubio, Trump'ın bu savaşı sonlandırmanın bir yolunun olup olmadığını görebilmek amacıyla Rusya'yı müzakere için iknaya çalıştığını ifade ederek, "Bu süreç ancak Vladimir Putin müzakere masasına oturduğunda tamamlanır. Şu anda Başkan Trump, onu (Putin'i) müzakere masasına oturtabilecek dünyadaki tek kişi." dedi.
"Zelenskiy'ye 'diktatör' denilmesinin uygun bulunduğu ancak Putin için aynı şeyin geçerli olup olmadığına" yönelik soru üzerine Rubio, "Üç yıldır Vladimir Putin'e hakaret ettik ama şu anda mesele bu değil. Bugün odaklandığımız konu, bu adamı masaya oturtmak. Belki onlar da bir anlaşma istemiyor. Bunu bilmiyoruz ama üç yıldır onlarla konuşmadık, belki de istiyorlardır." diye yanıt verdi.
Washington Post gazetesinde yer alan analize göre, ABD başkanı Donald Trump ve Ukrayna lideri Volodimir Zelenski arasında yaşanan gerginlik, Moskova'da bir "hediye" olarak görülüyor.
Gazeteye isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan üst düzey bir Kremlin yetkilisi,Moskova'nın Trump'ın göreve başlamasından bu yana yaşanan "muazzam değişim" karşısında şaşkınlığa uğradığını ve onun "düşmanca değil, pragmatik yaklaşımını" memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Trump yönetiminin, Rusya'ya yönelik onlarca yıllık ABD dış politikasını yeniden yazma hamlesinin II. Dünya Savaşı'ndan bu yana uluslararası ilişkileri yöneten jeopolitiği altüst edebileceğini belirten Washington Post, Kremlin'den gelen son açıklama ile ABD ve Rusya'nın artık aynı çizgiye geldiğini yazdı.
İngiliz yayın kuruluşu BBC, başbakan Keir Starmer'ın Ukrayna görüşmelerinin şekillenmesi için yardımcı olmaya çalıştığını ancak barışa giden yolun uzun olabileceğini yazdı:
"Şu anda iki şeyi hatırlamakta fayda var. Eğer bir barış anlaşması yapılabilirse, bunun Birleşik Krallık'taki pek çok aile için büyük sonuçları olacaktır, buna İngiliz askerlerinin Ukrayna'ya gönderilmesi de dahil. Şu anda bunun için yaygın bir siyasi destek olabilir, ancak bu oraya gönderilenlerden istenecek şeyin büyüklüğünü azaltmaz.Akılda tutulması gereken ikinci husus ise daha önümüzde çok fazla diplomasi süreci olduğudur. Starmer henüz yeni sayılabilecek hükümeti ile bu krizi iyi yönetti, olayları şekillendiriyor ve başarmayı umduğu şey konusunda kararlı görünüyor.Ancak yine de barışa giden yol uzun olabilir."
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna konusunda Rusya'ya giderek daha fazla yakınlaştığı yönündeki eleştirilere yanıt vererek , ABD'nin Vladimir Putin konusunda "daha az" endişelenmesi gerektiğini söyledi. Trump, Truth Social platformundan yaptığı paylaşımda, "Putin'den daha çok ülkemize giren göçmen çeteleri, uyuşturucu baronları ve katiller konusunda endişelenmeliyiz. Böylece Avrupa gibi olmayız" ifadelerini kullandı.
New York Times Gazetesine konuşan ABD'li yetkililer, Savunma Bakanı Pete Hegseth'in ABD Siber Komutanlığı'na Rusya'ya karşı saldırı operasyonlarını durdurma emri verdiğini açıkladı.Hegseth'in talimatı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i Ukrayna ve ABD ile yeni bir ilişki konusunda görüşmelere çekmeye yönelik daha geniş bir çabanın parçası olarak değerlendirildi.
Savunma Bakanlığı'nın emrinin kapsamı ve süresi tam olarak belli değil anakCNN Internatonal'a konuşan bir kaynak söz konusu kararın edişelere eden olduğunu belirerek, Rusya'ya karşı saldırgan siber operasyonların durdurulmasının ABD'yi, Moskova'dan gelebilecek olası siber saldırılara karşı daha savunmasız hale getireceğini söledi.
CNN, Rusya'nın ABD'nin kritik altyapısını bozabilecek ve hassas istihbarat toplayabilecek kadar güçlü bir hacker kadrosuna sahip olduğunu vurgularken, NYT ise "Geçtiğimiz yıl içerisinde Amerikan altyapılarına yönelik siber saldırılar arttı. İstihbarat yetkilileri, bunların çoğunun Rusya'dan kaynaklandığını ve büyük ölçüde suç teşkil ettiğini belirtiyor." ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz yıl, iletişim kablolarının şüpheli bir şekilde hasar görmesi, gizemli patlamalar ve Almanya'nın en büyük silah üreticisinin genel müdürüne yönelik suikast planları dahil Avrupa'da sabotaj girişimleri arttı. ABD şimdiye kadar siber mücadele konusunda da Avrupa'nın en büyük destekçisi olmuştu. Yeni alınan kararla artık bu iş birliğinin de tehlikede olduğu düşünülüyor.
İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer, Londra'da düzenlenen Ukrayna ve kıtanın güvenliği için iş birliği konusunu ele aldığı zirvenin ardından açıklamalarda bulundu."Tarihin dönüm noktasındayız" diyen Starmer zirve sonrası mutabık kalınan planları açıkladı.İngiltere, Fransa ve diğer ülkeler, Ukrayna ile birlikte çatışmaları durdurmaya yönelik bir plan üzerinde çalışmayı kabul etti. Bu plan, ABD ile görüşülecek ve birlikte hayata geçirilecek.17 Avrupa liderinin katıldığı zirvede dört temel konuda mutabakata varıldı:
Ukrayna'ya askeri yardımların devam etmesi,
Barış müzakerelerinde Kiev'in masada olması,
Avrupa liderlerinin gelecekteki olası bir Rusya saldırısını caydırmayı hedeflemesi,
Ukrayna'yı savunmak ve barışı garanti altına almak için "gönüllüler koalisyonu" oluşturulması.
İngiltere, Ukrayna'nın yeni füze satın alabilmesi için 1,6 milyar sterlin (2,01 milyar dolar) erişim hakkı tanıyacak.
Starmer, Avrupa'nın barış anlaşmasında asıl yükü üstlenmesi gerektiğini ancak ABD'nin desteğinin de şart olduğunu vurguladı.Yaptığı konuşmada, zirveyi "Avrupa'nın güvenliği için nadir anlardan biri" olarak tanımlayan Starmer, Ukrayna için olumlu bir barış sonucu çıkmasının, Avrupa devletlerinin güvenliği için de kilit önemde olduğunu vurguladı.Starmer, "Rusya'nın yasa dışı savaşını sona erdirme ve Ukrayna'ya karşı egemenlik ve güvenliğe dayalı kalıcı bir barış sağlama sorumluluğu hissettiğini" belirtti.
"Ulusal güvenlik, ekonomik güvenliktir" diyen Starmer, İngiltere'nin Ukrayna'ya sağlayacağı hava savunma desteğinin yalnızca Kiev için değil, aynı zamanda İngiltere ekonomisi için de fayda sağlayacağını vurguladı.Starmer, "Bu kredi, İngiltere'deki işçilerin refahını artıracak, ekonomimizi güçlendirecek ve Kuzey İrlanda'daki istihdamı destekleyecek" diye konuştu.
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi eleştirerek, "Zelenski, Batı silahlarıyla bir savaş başlattı ve şimdi ihanete uğradı." ifadesini kullandı.Petro, sosyal medya platformu X hesabından Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin açıklamada bulundu.
Zelenski'nin Batı tarafından yalnız bırakıldığını savunan Petro, "Zelenski, Batı silahlarıyla bir savaş başlattı ve şimdi ihanete uğradı. Kendi silahlarını kullanan Rusya tarafından silahsız bırakıldı. Bu durumda Zelenski, politikasını değiştirmeli ve Slav halkları arasındaki birliği sağlamaya çalışmalı." değerlendirmesinde bulundu.
Petro, taraflar arasında diyalog çağrısında bulunarak, "21. yüzyılın savaşları, fosil ekonomisinin savaşlarıdır. Zelenski, Vladimir Putin ile doğrudan, herhangi bir aracı olmadan konuşmalı ve Slav dünyasında siyasi ve ekonomik bir barış anlaşmasını dünyaya açık hale getirmelidir." ifadelerini kullandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, taraflar hazır olduğu takdirde ABD ile nadir toprak elementlerine yatırım yapılmasını öngören anlaşmayı imzalamaya hazır olduklarını belirtti.Zelenski, "Beyaz Saray'da yaşadığınız hararetli tartışmanın ardından ABD Başkanı Donald Trump'a bir miktar pişmanlık ifade etmenin yanı sıra toprak tavizi hakkında konuşmaya prensipte istekli misiniz?" sorusuna doğrudan yanıt vermekten kaçındı.
"Ben sadece Ukrayna'nın pozisyonunun duyulmasını istiyorum." ifadesini kullanan Zelenski, ülkesinin pozisyonunun belirsiz olmasını istemediğini aktardı.Zelenski, "Ancak hepimiz birbirimizi anlamalı ve tanımalıyız ve kırmızı çizgileri anlamalıyız." dedi.
ABD ile nadir toprak elementlerine yatırım yapılmasını öngören anlaşmanın geleceğine ilişkin soruyu yanıtlayan Zelenski, anlaşmanın bakanın imzalaması için hazır olduğunu belirterek, "Geçmişte ne olduysa onu devam ettirmek bizim politikamız, biz yapıcıyız. Eğer maden anlaşmasını imzalamayı kabul ettiysek, imzalamaya hazırız. Masada olan anlaşma taraflar hazır olduğu takdirde imzalanacak." şeklinde konuştu.
