8 asırlık kuralları kendi eliyle değiştirdi... Tabutundan mezar yerine her şeyi ince ince planladı: Yaşarken nasılsa öldüğünde de aynı öyle olacak

Katolik Kilisesi'nin lideri Papa Francis, günlerdir sağlık durumuyla gündemin ilk sıralarında yer alıyor. 88 yaşındaki Papa, ağır bir akciğer enfeksiyonu ve diğer ciddi hastalıkları nedeniyle günlerdir Roma'da bir hastanede tedavi altında tutuluyor. Yapılan açıklamalarda Papa'nın durumunun kritik olduğu vurgulanıyor.

Peki Papa Francis'in durumu hakkında neler biliyoruz ve ölümü halinde neler yaşanacak?

PAPA FRANCIS'İN SAĞLIK DURUMU HÂLÂ KRİTİK

Papa'nın bir solunum yolları enfeksiyonu olarak başlayan hastalığı iki akciğerini de tutan zatürreye çevirdi. Hastanede kaldığı süreçte başka komplikasyonlar da yaşayan Papa'ya yüksek miktarda oksijenle solunum desteği verildi. Son olarak Vatikan'dan dün gece yapılan bilgilendirmede, Papa'nın durumunun ciddiyetini koruduğu ancak az da olsa iyileşme gösterdiği bildirildi.

Vatican News'un haberine göre, astım benzeri solunum güçlüğünün dün yaşanmadığı ve bazı laboratuvar testlerinde iyileşme kaydedildiği ifade edilen açıklamada, "İzlenen böbrek yetmezliği başlangıcı endişe yaratmadı. Oksijen terapisi devam ediyor ancak oksijenin miktarı biraz azaltıldı" ifadeleri yer aldı.

Açıklamada klinik tablonun karmaşıklığı nedeniyle doktorların tedbirli yaklaşımı sürdürdüğü ancak Papa'nın çalışmaya başladığı hatta akşam saatlerinde Gazze'deki Katolik cemaatinin liderini arayarak kendisine gönderdiği dua videosu için teşekkür ettiği vurgulandı.

PAPALAR ÖLDÜKLERİNDE NELER OLUYOR

Papa'nın yeniden sağlığına kavuşup kavuşmayacağı belli olmasa da ölmesi halinde neler olacağı kesin. Zira bu ritüeller asırlardır aynı şekilde devam ediyor. En önemli önceliklerin gizlilik ve sorunsuz bir geçiş olduğu bu süreç sayesinde, Katolik Kilisesi'nin en zor zamanında bile boşluğa düşmediği tüm dünyaya gösterilmiş oluyor.

The New York Times'ın haberine göre, papanın ölümü Vatikan'ın sağlık departmanının başındaki kişi ve Kutsal Roma Kilisesi'nin kethüdası tarafından teyit ediliyor. Kethüda Papa öldükten sonra Vatikan'ın fiiliyattaki idarecisi haline geliyor. Papanın cansız bedeni üzerine beyaz bir cübbe giydirildikten sonra özel şapeline getiriliyor.

Papanın ölümü halinde kethüda, diğer yetkililer ve papanın aile üyeleri, bir tören için özel şapelde toplanıyor. Papanın naaşı ahşaptan yapılan ve içi çinkoyla kaplanan bir tabuta yerleştiriliyor. Papaya kırmızı giysiler giydiriliyor, piskoposluk tacı ve pelerini de yanına koyuluyor.

Törenin ardından kethüda, papanın ölümününü doğrulayan bir belge hazırlıyor ve bunu doktorun raporuna ekliyor. Kethüda ayrıca papanın özel yazışmalarını güvenlik altına alan ve yaşadığı dairelerin kapılarını mühürlüyor.

Kethüda ayrıca papanın belgeleri mühürlemek için kullandığı özel yüzüğünü de özel bir çekiçle imha ediyor. Bunun sebebi sahte belgelerin ortaya çıkmasını önlemek.

SADELİK VE BASİTLİK İLKESİ ÖLDÜKTEN SONRA DA DEVAM EDECEK

Papa Francis, göreve geldiği günden bu yana şaşaa ve ihtişamdan uzak duran tavrıyla biliniyor. İşlemeli giysiler giymeyen, papalığa ait lüks dairelerde oturmak yerine misafirhanede kalan Papa, bu durumun ölümünden sonra da devam etmesi için bazı girişimlerde bulunmuş ve cenazesinde sadelikten yana olduğunu ortaya koymuştu.

2024 yılında cenaze kurallarını yeniden kaleme alan Papa Francis, birçok unsuru basitleştirdi. 13'üncü yüzyıldan bu yana papaların cansız bedenleri tahnit edildikten sonra bir muhafazaya yerleştiriliyor ve ziyarete açılıyordu. Örneğin 2005 yılında 2'nci Jean Paul hayatını kaybettiğinde, cansız bedeni birkaç saat içinde Apostolik Sarayı'na getirilmiş, yüksek bir kaidenin üzerine yerleştirilerek kardinallerin, piskoposların, kilise hiyerarşisindeki diğer kişilerin ve önde gelen İtalyan yetkililerin ziyaretine açılmıştı.

Papa Francis, bu özel ziyaret adetini sonlandırdı. Onun yerine Papa'nın cenazesi doğrudan Aziz Petrus Sarayı'na nakledilecek ve isteyen herkesin kendisine saygılarını sunabilmesi için zemin oluşturulacak. Dahası Francis, cenazenin kaidenin üzerine yerleştirilmesi uygulamasını da sonlandırdı. Bir başka deyişle ziyaretler esnasında Papa'nın cansız bedeni tabutta kalacak.

The New York Times'a konuşan kilise tarihçisi Agostino Paravicini Bagliani, "Francis, alçak gönüllülüğün yüceltmeye üstün olduğunu vurgulamaya karar vermişti" ifadelerini kullandı.

Öte yandan papaların cenazelerinin Aziz Petrus Bazilikası'na getirileceği gün ve saat ile ziyaretlerin ne zaman başlayacağına Kardinaller Koleji karar veriyor. Cenazenin taşınması esnasında korteje yine kethüda liderlik ediyor.

CENAZE KURALLARI NELER?

Papaların cenazelerinin öldükten sonraki dört ile altı gün içinde gerçekleşmesi gerekiyor. Dahası Roma'daki bazı kiliselerde dokuz gün süren tören ve ayinler gerçekleştiriliyor.

Geçmişte papalar iç içe yerleştirilmiş üç tabutla toprağa verilirdi. Bu tabutların biri selvi ağacı bir çinko biri de karaağaçtan yapılırdı. Ancak Papa Francis 2024 yılında bu kuralı da değiştirerek ahşaptan yapılmış ve içi çinkoyla kaplanmış tek bir tabutla gömüleceğine hükmetti.

Papaların tabutları cenazeden bir önceki gece kapatılıyor. Papaların yüzlerine beyaz ipekten bir örtü örtülüyor. Gömülürken yanlarına bir kesenin içinde papa oldukları dönemde basılan bozuk paralar ile bir "rogito" yani hayatları ve papalık dönemlerinde yaptıkları şeyleri anlatan bir sicil kağıdı koyuluyor. Bu sicil kağıdı tabut kapatılmadan önce yüksek sesle okunuyor.

Kendi kuralları gereği Papa Francis, Aziz Petrus Bazilikası'ndan başka bir kilisenin mezarlığına gömülecek. Papa gömülmek istediği yerin, hayattayken sık sık ziyaret edip Bakire Meryem Ana ikonu önünde dua ettiği Azize Büyük Meryem Bazilikası olduğunu daha önce belirtmişti.

YENİ PAPA SEÇİLENE KADAR NE OLACAK?

Papa'nın ölümünden sonraki 15-20 gün içinde Kardinaller Koleji'nin dekanı (şu an bu görev 91 yaşındaki Kardinal Giovanni Battista Re'de) dünya genelindeki kardinalleri Roma'ya davet ederek Francis'in halefinin belirlenmesi için seçim sürecini başlatacak.

Yeni papanın göreve başlayacağı döneme kadar geçen süre "sede vacante" yani "koltuk boş" olarak adlandırılıyor. Bu süreçte kilisenin genel idaresini üstlenen Kardinaller Koleji'nin önemli kararlar almaması gerekiyor.

Kardinaller Vatikan'da toplandıklarında Sistine Şapeli'nde büyük bir gizlilikle yürütülen oy verme süreci başlıyor. 80 yaşın altındaki kardinallerin oy kullandığı seçimlerde üçte iki çoğunluk aranıyor. Kardinaller bu süreçte olağanüstü sağlık sorunları hariç Vatikan'dan çıkamıyor, Casa Santa Marta'da yaşıyor ve dış dünyayla temas kuramıyor.

Üçte iki çoğunluğa ulaşılana kadar oylamalar devam ediyor. Her oylamanın ardından yakılan oy pusulalarının çıkardığı dumanın rengi, sonucu da dış dünyaya duyurmuş oluyor. Sonuçsuz oylamalarda sobaya eklenen boya sayesinde siyah duman çıkarken, papa seçildiğinde yakılan pusulaların dumanının rengi beyaz oluyor.

Seçilen kişiye görevi kabul edip etmediği, papa olarak hangi ismi seçtiği soruluyor. Bu ritüeller de tamamlandıktan sonra yeni papa beyaz cübbesini giyiyor. "Habemus papam" yani "Bir papamız var" ilanının ardından yeni papa Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonuna çıkıp meydanda bekleyenleri selamlıyor ve görevine resmen başlamış oluyor.