Yumrular, şişlikler, açıklanamayan kanamalar ve morluklar... Fark etmek çok kolay, ihmali ölümcül

Vücudunuzdaki yumruları, tuhaf lekeleri ya da açıklanamayan morlukları üç haftada bir kontrol etmek kulağınıza biraz fazla geliyor olabilir ancak uzmanlar çeşitli kanserleri mümkün olduğunca erken ve tedavi edilebilir aşamada yakalamanın yolunun bu olduğunu belirtiyor.

İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri'nin yakın zamanda 2 bin kişiyle yaptığı bir ankette, İngilizlerin sadece yüzde 39'unun vücutlarını düzenli olarak kontrol ettiği ortaya çıktı. Ankete katılanların çoğu, banka hesaplarını, hava durumunu ve televizyon program akışlarını, vücutlarından daha sık kontrol ettiklerini dile getirdi.

Ancak bu vurdumduymazlık, ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Kraliyet Marsden Hastanesi'nden Dr. Richard Lee, insanların kaygılarını aile hekimlerine bildirmekte geç kalmasının, kanserin erken evrelerde tespit edilmesine engel olan en önemli faktör olduğunu belirtti.

Dr. Lee, "Birçok kanser çeşitli belirtiler gösterir. Bir kanser ne kadar erken teşhis edilirse tedavi sürecinin katlanılması o kadar kolay sonuçları ise o kadar başarılı olur" diye konuştu.

Amerikan Kanser Topluluğu'na göre, birçok kanserin ilk belirtilerinden biri ani ve açıklanamayan kilo kaybı. Kilo vermek için çaba sarf etmeyen bir kişinin vücut ağırlığının yüzde 5'ini 6 ila 12 ay içinde kaybetmesi, endişe verici bir belirti olarak görülüyor.

Dr. Lee, "Kanserin vücuttaki metabolik etkileri sonucunda iştahsızlık ve kilo kaybı yaşanabilir. Bunun sebebi kısmen vücutta büyüyen bir tümör olmasıdır. Metabolizma daha hızlı çalışırken kaslar zayıflar. Öte yandan kanser inflamasyonu da tetikler. Hepsi bir araya geldiğinde de kilonuzu korumanız zorlaşır" ifadelerini kullandı.

Elbette bu durum her zaman yaşanmıyor ancak belli kanserleri düzenli vücut kontrolleriyle tespit etmek mümkün. İşte gözünüzü üzerinden ayırmamanız gereken bazı önemli belirtiler...

TESTİS KANSERİ

Uyarı işaretleri: Yumru veya şişlik oluşumu

Testis kanseri çoğu zaman testislerde bir yumru, şişlik veya ani ağrılarla kendini gösteriyor. Harborne Hastanesi'nde klinik onkolog olarak görev yapan Dr. Robert Stevenson, "Yumrular ve şişlikler tamamen iyi huylu da olabilir ancak bir doktora en kısa sürede muayene olmak kritik öneme sahip" dedi.

Yumrunun testisin arka tarafında oluşmuş bir kist ya da bir varikosel (normalden fazla genişlemiş damarlar) da olabileceğini ifade eden Dr. Stevenson, "Sırası gelmişken belirteyim: Bu durum böbrek kanserinin erken bir işareti de olabilir ve kontrol edilmelidir" diye konuştu.

Erken teşhis edildiği takdirde testis kanserinin tedavi oranları oldukça yüksek. Üstelik erken teşhis, hastaları uzun ve acı verici kemoterapi ve radyoterapi seanslarından da kurtarıyor.

Dr. Stevenson, "Birinci evrede olduğu yani testisle sınırlı kaldığı takdirde, tedavide testisin alınması ve birkaç doz kemoterapi uygulanması yeterli oluyor" dedi.

Dolayısıyla testis bölgesinde bir yumru, şişlik veya sıra dışı bir ağrı hissedenlerin, doktora gitmesi şart. Bu belirtilerin iyi huylu mu yoksa endişe verici mi olduğunu belirlemek için bir ultrason taraması yapılması gerekiyor.

Erken teşhis edildiğinde, testis kanserinin hayatta kalma oranı yüzde 99.

LÖSEMİ

Uyarı işaretleri: Açıklanamayan kanamalar ya da morluklar

Yetişkinlerde lösemi en agresif ve tedavisi zor kanserlerden biri. Ancak onkologlar, erken teşhis edilmesi durumunda tedavi seçeneklerinin sayısının daha fazla olduğunu, kemoterapiden immünoterapiye ve kök hücre nakline kadar birçok alternatif bulunduğunu belirtiyor.

Harborne Hastanesi'nde hemato-onkolog olarak görev yapan Dr. Premini Mahendra, "Lösemi kan kanseridir. Dolayısıyla en büyük uyarı işaretlerinden biri vücuttaki açıklanamayan kanamalar ya da morluklardır" dedi.

Dr. Mahendra, "Hastalar zaman zaman sıra dışı bir yorgunluk hissederler, sık sık enfeksiyonlara yakalanırlar veya açıklanamayan nefes darlığı belirtileri gösterirler" diye konuştu.

Dr. Mahendra, lösemi ihtimalinin basit bir kan testiyle ortadan kaldırılabileceğini belirterek, "Çok sayıda olası açıklama var ancak tam kapsamlı bir kan hücresi sayımı kanamaların sebebinin lösemi olup olmadığını ortaya koyabilir" dedi.

Erken teşhis edildiğinde löseminin hayatta kalma oranı yüzde 67.

MEME KANSERİ

Uyarı işareti: Yumrular

Meme kanserinin gözle görülür işaretleri arasında en başta, genellikle ele etrafındaki meme dokusundan farklı gelen sert, düzgün olmayan şekilli, ağrısız yumrular bulunuyor. Bu yumrulara zaman zaman gamze benzeri çukurlar ve meme ucunun görünümünde değişimler eşlik ediyor.

Meme kanserinin en yaygın görüldüğü grup 50 yaş üstü kadınlar ancak çok daha genç kadınlar da meme kanserine yakalanabiliyor. Bu nedenle sağlık otoriteleri, her yaşta kontrollerin önemini vurguluyor.

İrlanda Meme Kanseri Vakfı'nın CEO'su Aisling Hurley, "Kendinizi düzenli olarak kontrol etmeniz önemli. Normalinizin ne olduğunu bilmeniz sıra dışı değişimleri fark etmenize yardımcı olacaktır" ifadelerini kullandı.

Yumrular ve diğer endişe verici işaretlerin kanser olup olmadığı mamogram yoluyla tespit edilebiliyor. Ancak özellikle meme yoğunluğu yüksek kadınlarda, mamogram her zaman kesin sonuç veremeyebiliyor. Bu durumlarda kullanılmak üzere daha etkili görüntüleme araçları da geliştiriliyor.

Erken teşhis edildiğinde, meme kanserinin hayatta kalma oranı yüzde 95.

LENFOMA

Uyarı işareti: Şişlikler

Lenfoma, bağışıklık sisteminin en önemli parçalarından biri olan ve karmaşık bir damar ve salgı bezi ağı olan lenfatik sistemi etkilediğinden, lenfomanın ilk işaretleri de lenf bezlerinin etrafında oluşan ağrısız şişlikler olarak ortaya çıkıyor.

Dr. Mahendra, "İnsanlar bu şişlikleri en çok boyun, kol altı ve kasık bölgelerinde hisseder. Viral bir enfeksiyondan sonra da salgı bezleriniz şişebilir ancak bunlar genellikle hassas ve ağrılı şişliklerdir. Öte yandan lenfoma halinde şişlikler ağrısızdır ve iki haftadan uzun sürer" diye konuştu.

Lenfomayı tespit edebilen bir kan testi yok ancak uzmanlar, endişe veren durumlarda, şişmiş lenf bezine biyopsi uygulayarak kesin bir sonuç elde etmeye çalışıyor.

Burada da bir sağlık kuruluşuna mümkün olduğunca hızlı başvurulması gerekiyor. Dr. Mahendra, "Ne kadar çok insanın açıklanamayan bir şişliği göz ardı ettikten sonra çok daha ileri seviyede kilo kaybı ve büyümüş lenf bezleriyle acil hasta olarak geldiğini bilseniz şaşırırsınız" diye konuştu.

Erken teşhis edildiğinde, lenfomanın hayatta kalma oranı yüzde 84-95.

MESANE KANSERİ

Uyarı işareti: İdrarda kan görülmesi

İdrarda kan görülmesi, semptomları ileri evrede ortaya çıkan prostat kanserinin belirtisi olabiliyor ancak idrardaki kan mesane tümörünün varlığına da işaret edebiliyor.

Dr. Stevenson bu durumun sebebinin mesane kanserlerinin büyük bir çoğunluğunun mesanenin içini kaplayan hücrelerden kaynaklanması olduğunu belirterek, "Kanama, sık sık idrara çıkma ihtiyacı, işerken acı hissetmek ve tekrarlanan enfeksiyonlar, mesane kanserinin belirtileridir" dedi.

Mesane kanseri, mesane kaslarına işlemeden önce tespit edildiğinde, çok daha kolay tedavi ediliyor ve remisyona girmesi sağlanabiliyor. Doktorlar mesane kanserinin teşhisi için genellikle esnek sistoskopi öneriyor. Bu test kapsamında bir fiberoptik tüple mesanenin içine bakılıyor.

Erken teşhis edildiğinde, mesane kanserinin hayatta kalma oranı yüzde 80.

CİLT KANSERİ

Uyarı işareti: Düzensiz şekilli, iyileşmeyen benler

Ciltteki yeni bir lekenin ya da renk değişikliğinin sıradan bir ben mi yoksa daha kötü huylu bir şey mi olduğunu ayırt etmek oldukça zor. Bu bağlamda cilt kanseri uzmanları, İngilizce "asymmetry" (asimetri), "border irregularity" (kenar düzensizliği), "color" (renk) ve "diameter" (çap) kelimelerinin baş harflerinden oluşan ABCD kuralının uygulanmasını tavsiye ediyor.

Dr. Lee, "Temelde, herhangi bir şeyin değişip değişmediğine, eski görüntüsünü kaybedip kaybetmediğine bakıyorsunuz. Yeni bir ben, önceden var olan bir benin kanamaya başlaması ya da eskiye kıyasla daha yumrulu görünmesi veya şekil değiştirmesi önemli uyarı işaretleri. İyileşmeyen, çok acı veren ya da genişliyor gibi görünen bir yara da endişe verici" dedi.

Cilt kanserlerinin vücutta sırt, omuzlar, diz arkaları gibi kolay görülemeyen noktalarda da olabileceğini hatırlatan Dr. Lee, vücut kontrolü yapanlara yakınlarından yardım alma tavsiyesinde bulundu.

Endişe veren bir durumla karşılaşanların derhal aile hekimine ya da bir dermatoloji uzmanına başvurması şart. Cilt kanserleri gözle muayene, büyüteçle muayene ve biyopsi gibi yöntemlerle teşhis ediliyor.

Erken teşhis edildiğinde, cilt kanserinin hayatta kalma oranı yüzde 99.