Çocuklarda astım tedavisinde yapılan yanlışlar

Değerli anne ve babalarımız,

Zaman zaman bunca yıllık pediatri uzmanlığımın verdiği cesaretle, genelde tıpta, özelde de çocuk hekimliğinde gördüğüm yanlışları, dilimin döndüğü kadar sizlere aksettirmeye çalışıyorum. Bu yazdıklarımı binlerce kişi değil, birkaç kişi bile okusa yararı olacaktır diye düşünüyorum.

Sizleri, şarlatan veya amacı sadece para kazanmak olan meslek içi veya meslek dışı kişilerin kandırmasından, iğfalinden uzak tutmaya gayret ediyorum. Bunu sadece böyle bir yazı ile değil, muayene ettiğim ve yanlış düşüncelere saplanmış olduğunu gördüğüm hastalarıma da anlatmaya çalışıyor ve uyarıyorum.

Ayrıca tüm hastalara ve hasta yakınlarına da bundan 2 – 3 gün önce kadar Türk Tabipler Birliğinin yaptığı şarlatan / bilgisiz / kötü niyetli kişilere dikkat edilmesine ilişkin basın açıklamasını okumaya davet ediyorum.

Linki şöyle: www.ttb.org.tr

Dikkat ediniz ve kandırılmayınız. Paranızın boşa gitmesi hiçbir şey değil; esas kaybedeceğiniz kendinizin veya çocuğunuzun sağlığı olacaktır.

BUHAR TEDAVİSİ NE ZAMAN UYGULANMALI?

Bugün bir konuyu anlatacağım ki bu artık hasta sağlığını bozar hale gelmiştir.

Dikkat ediyorum. Neredeyse her çocuk sahibi hastanın evinde odaya buhar verme cihazı veya buhar ile ilaç vermek için kullanılan ve nebülizatör denen cihaz var. Madem konumuz pediatri, o zaman şunu açıkça söylemeliyim:

Nebülizatörler sadece astım, bronşiolit, kurup vb. denilen az sayıda hastalıklar için lazım olabilir. Ama maalesef her öksüren çocuğa bu cihaz ile buhar verilmekte ve maalesef içine de hem kortizon hem de salbutamol içeren ilaçlar konarak uygulanmaktadır. Bu ilaçlar özellikle sadece ve sadece astım ve bronşiolit denen hastalıklarda geçerlidir. Tabii ki bunu da duyarlı bir uzman hekimin önerisi ile kullanmak şartı ile. Örneğin kurup denilen ve larenksi, yani ses telleri ve civarını ilgilendiren viral hastalıkta sadece kısa süreli kortizonlu ilaç kullanılabilir. Ama salbutamol kullanılamaz. Kurup hastalığında sadece soğuk buhar veya cihazınız yoksa sıcak buhar vermek bile yeterli olabilir.

Hasta bazen bize geldiği zaman, doktorunun ne zaman öksürük başlarsa bu ilaçları hemen başlamasını söylediğini, uyguladıklarını ve iyileşme olmadığı için geldiklerini ifade ediyorlar.

Bazen de uzun süren öksürüklerde hastaya hemen astım tanısı konmakta ve bu veya benzer ilaçlar hemen başlanmakta, uzun süreli olarak kullandırılmaktadır.

Halbuki astım tanısı konması için önce öykü ve muayene ile astım düşündüren bulguların hekim tarafından saptanması, daha sonra ailede yani anne baba ve kardeşlerde kesin tanı konmuş astım hastası olup olmadığı, viral bir hastalık yokken bile devamlı olarak hışıltılı (wheezing) öksürükleri olup olmadığı, bazı laboratuvar testlerinin yapılıp yapılmadığı (IgE ve kanda Eozinofil sayımı gibi), kısa bir astım deneme tedavisinden olumlu sonuç alınıp alınmadığı, solunum testlerinin yapılıp yapılmadığı, allerjen araştırmasının yapılıp yapılmadığı vb. gibi birçok testin uygulanması gerekir. Ancak bunlarla kesin bir sonuca varılınca astım tedavisine başlanabilir. Bu hastalara bu yönde bir çalışma yapıldığında, hiç de azımsanmayacak miktarda hastanın astım olmadığı ortaya çıkmakta ve kullandığı ilaçların acilen bıraktırılması gündeme gelmektedir.

Netice şudur:

Lütfen bir doktor size ağzı yolu ile veya nebülizatörle ilaç vermeyi önerdiği zaman kendisine şunu sorunuz:

Benim çocuğumun hastalığı astım veya bronşiolit midir? Bu durumda o alet ve ilaçları (tabii ki yakın kontrollerle) kullanabilirsiniz.
Yoksa bir viral hastalıktan (örneğin gripten) veya çevresel tahriş edici duman, koku vb. kaynaklanan bir öksürüğü giderme amacı ile mi verilmiştir? Bu durumda asla kullanmamalısınız. 

Bunların içerdiği Beta2 adrenerjik reseptör antagonistleri kardiyak ve nörolojik sıkıntılara, kortizon ise boy kısalığı, kemik dokusuna zarar vermek, böbrek üstü bezinin çalışmasını bozmak gibi birçok olumsuz etkiye neden olabilir. Ağız içinde mantar üremesine neden olurlar. Bu ilaçlar ancak gerçek endikasyonlarında ve yukarda saydığım zararların ortaya çıkıp çıkmadığı izlenerek, yani çok kontrollü verilebilir.
Şunu da önemle belirtmeliyim ki, hiçbir bitkisel ilaç da astım hastalığına iyi gelmez. Şarlatanlarca kandırılmanıza izin vermeyiniz.

Sağlıklı günler sizin ve yavrularınızın olsun.