Gıda reaksiyonlarını nasıl anlarız?

Gıda reaksiyonlarını 3 kategoride inceleyebiliriz.

Besin alerjileri

Gerçek besin alerjisi,  besine immünolojik olarak verilen bir cevaptır. Bu reaksiyonlar tetikleyici gıda alımından çok kısa süre sonra ortaya çıkarlar. Belirtiler; kızarıklık, döküntü, ödem, dilde kaşınma, burun akıntısı, karın ağrısı, kusma, solunum sıkıntısı, öksürük, hışıltı ya da solunum solu tıkanması şeklinde ortaya çıkar. Yani hafif bir kaşıntıdan solunum sıkıntısı hatta solunumun tamamen durması şeklinde karşımıza çıkabilir.

Besin alerjisinin en sık karşılaştığımız sorumluları yer fıstığı, kuruyemişler, buğday, soya, süt, balık ve yumurtadır. Tabi diğer besinlerde bazı kişilerde benzer reaksiyonlara yol açabilir.

Besin intoleransı

İntolerans ise belli gıda bileşenlerine karşı gösterilen non-immun reaksiyonlardır. Burada sorun besinde bulunan laktoz, histamin, alkolik bileşenler gibi bileşenlerin enzim eksikliği ya da nutrient eksikliği sebebiyle parçalanarak, işlenememesinden kaynaklanır. İntolerans kızarma, girp nezle benzeri bulgular, genel bir rahatsızlık hali gibi şikayetlere yol açar.

Sıklıkla intoleransa sebebiyet veren besinler arasında süt ürünleri, sülfitler, histamin, lektin, koruyucular, yapay renklendiriciler, aromalar, dolgunlaştırıcılar, narenciye ve asidik besinler sayılabilir.

Besin duyarlılığı

Duyarlılık besin alımından uzun saatler hatta günler sonrasında ortaya çıkar. Genellikle immun sistemi uyaran dengesiz bir sindirim sistemi varlığında oluşur. Bunların en basında geçirge bağırsak sendromunu sayabiliriz. Bulgular kişiden kişiye ve tetikleyen besinin ne olduğuna göre değişkenlik gösterir. Semptomlar arasında migren, baş ağrısı, baş dönmesi, uyku bozukluğu, depresyon, anksiyete, istemsiz kilo kaybı ya da alımı, mor göz altı halkaları, astım, irritabl bağırsak, şişkinlik , hırıltı, sinüs problemleri, geniz akıntısı, burun akıntısı, kulak enfeksiyonları, aşermeler, kas-eklem ağrıları, bulantı, kusma, dikkat eksikliği, hiperaktivite, kızarıklık, döküntü, kuru cilt, çok terleme ve akne sayılabilir. Ne kadar geniş bir spektrum değil mi?

Duyarlılığa en çok sebep olan besinler ise süt ve süt ürünleri, yumurta, glüten, soya, kuruyemişlerdir.

Besin alerjilerini saptamak için neler yapılabilir?

Eğer bir besin alerjiniz varsa kendini iyi belli eden semptomları sayesinde büyük ihtimalle farkına varıp hayatınızdan çıkarmışsınızdır. Ama daha sinsi giden duyarlılık ve intolerans durumlarında her şey bu kadar basit ve yanıt ise hızlı olmuyor. Bu durumda önerim, eliminasyon diyeti yaparak belli bir süre (genelde 4-6 hafta), bir eliminasyon diyeti yapmak, olağan şüphelileri ve sizin fark ettiklerinizi de beslenmeden çıkarmak ve bu süre sonunda tekrar tek tek yeniden tanıtarak vücudun tepkilerini takip etmektir. 

Doğru bir eliminasyon diyeti için fonksiyonel tıp yaklaşımı size en iyi faydayı sağlar. Mutlaka doktorunuzun ve diyetisyeninizin bu konuda edindiği deneyimlerden faydalanın.