'Öldürücü doz 50-75 gram ama 11,5 gramı bile öldürebilir' Sahte içki tadından anlaşılır mı?

Ülkemizde içki ve alkol üretimi için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan üretim izni almak zorunluluğu olduğunu hatırlatan Ankara Üniversitesi'nden Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık, Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün Alkol Piyasası Düzenleme Birimi'nin (TAPDB) düzenlemeleri gereği belli izinlerin ve kurumun verdiği bandrollerin alınmasını gerektiğini söyledi.

Prof. Dr. Artık, bu düzenlemeler sayesinde kayıtlı bir üretim ve izlenebilirlik sağlandığını belirtti.

ETİL ALKOL YERİNE METİL ALKOL KULLANILIYOR

Bu şekilde üretimin dışında sahte alkol ve içki üretiminin yasak olduğunu, tüketicilerin bandrolü olmayan, açık, ucuz alkol ve içkileri satın almamaları gerektiğini önemle vurgulayan Artık, sahte içkideki riskleri şu sözlerle anlattı:

“Sahte alkol üreticileri etil alkol yerine ucuzluğu nedeni ile metil alkol kullanıyor. Sahte rakı ve votkadaki metil alkol gözleri kör eder ve insanın kısa sürede ölümüne neden olur.”

29 TON SAHTE ALKOLE EL KONULDU

İstanbul Valiliği 16 Ocak tarihli açıklamasında İstanbul’da yapılan operasyonlarda 15 şüphelinin gözaltına alındığını, şahıslardan 4’ünün ‘kasten adam öldürme’ suçundan tutuklandığını bildirdi. 1 Ocak 2025’ten bu yana yürütülen operasyonlarda 29 ton sahte alkole el konuldu, sattığı tespit edilen 64 işletmenin işyeri ruhsatı iptal edilerek kapatıldı. Valilik, vatandaşlara şüpheli görülen durumlar hakkındaki 112 Acil Çağrı Merkezi'ne ihbarda bulunmaları konusunda çağrıda bulundu.

Gözden Kaçmasınİstanbul'da sahte içkiden can kaybı 38'e yükseldiHaberi görüntüle

EV YAPIMI İÇKİLER DE TEHLİKELİ Mİ?

Anadolu’da “boğma rakı” olarak adlandırılan ev yapımı rakının da halk sağlığı açısından çok riskli olduğunun altını çizen Artık, uygun olmayan işlemle üretilen ve damıtılan herhangi bir içkide yüksek miktarda metil alkol kaldığını, metil alkolün, kalp ve kas zayıflaması, kramp, titreme nöbeti, görme zayıflıkları, körlük ve görme sinirlerinde iltihaplanmalar oluşturabildiğini, bazen derhal ölüme bile sebebiyet verdiğini ve bunun normal damıtma işleminde yapılan hata ile ortaya çıkan bir durum olduğunu sözlerine ekledi.

ÖLDÜRÜCÜ DOZ 50-75 GRAM AMA 11,5 GRAMI BİLE ÖLÜME NEDEN OLUYOR

Damıtık alkollü içkilerde metil alkolün çok düşük miktarda olsa bile birçok olumsuzluğa yol açabileceğini, diğer taraftan sahte içkide etil alkol yerine, ucuz olduğu için direkt olarak metil alkol kullanılabildiğini, sahte ürünlerin bu nedenle çok ucuza satıldığını belirten Artık, bu şekilde üretilen içkiyi tüketenlerin derhal öldüğünü ifade etti.

BANDROLSÜZ İÇKİ TÜKETMEYİN

“Metil alkol için öldürücü doz 50-75 gram olmakla birlikte, ölüm olayları 11,5 gram metil alkolde bile görülebilir” diyen Artık, metil alkolün vücutta önce formaldehit sonra formik aside dönüşerek zehirlenmeye neden olduğunu belirtti ve tüketicileri şu sözlerle uyardı:

“Tüm bu nedenlerden dolayı tüketicilerin bandrolsüz içki tüketmemeleri, içkileri orijinal şişesinde almaları ve çok ucuza satılan alkolleri tüketmemeleri yaşamları için çok önemlidir.”

SAHTE İÇKİ TADINDAN ANLAŞILIR MI?

“Sahte içkiyi kimse tadarak ve bakarak ayırt edemez” diyen Prof. Dr. Nevzat Artık, bu ayırımın ancak bu amaçla geliştirilmiş HPLC veya GC gibi analiz aygıtları kullanılarak yapıldığını, bu nedenle gıda güvenliği ve sağlık açısından tüketicilerin alkol tüketimde çok titiz davranmaları gerektiğini ifade etti ve ekledi:

“Tüketiciler asla açık ambalajda rakı tüketmemeli. Lokantalarda da önüne gelen içki ambalajının açılıp açılmadığı kontrol edilmelidir.”

ÖNÜNÜZE AÇIK GELEN ŞİŞELERDEN SÜPHELENİN

Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı Doç. Dr. Şule Özbilgin de sahte içkilerin ne kokusundan ne de tadından anlaşılabildiğini, açık gelen şişelerden şüphelenilmesi gerektiğini vurguladı ve sözlerine şöyle devam etti:

“İçki şişelerindeki barkod ve etiketler önemli ipuçları veriyor. Orijinal ürün takip sistemi kurulmalıdır. Son yapılan girişimlerle ülkemizde 'Tütün ve Alkollü İçki Mamullerinde Ürün İzleme Sistemi (ÜİS)' sistemi ile satış yerlerine yerleştirilen sorgulama kodu sayesinde alkollü içecekler hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.”

4-15 MİLİLİTRE DOZDA KÖRLÜK VE 15-100 MİLİLİTRE DOZDA ÖLÜM

Doç. Dr. Şule Özbilgin, sahte alkolün hayati zararları hakkında şunları söyledi:

“Hayati zararlar beyni etkileyen santral sinir sisteminden başlar tüm vücudumuzdaki organları da içererek insan vücudunun tamamını etkiler. Bilinç bulanıklığı, denge ve hareket bozukluğu, baş ağrısı, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrısı, sırt, kol ve bacaklarda ağrı, görme bozukluğu ve daha sonra körlük, tedavi edilmediği takdirde metabolik asidoz, koma ve solunum durması sonucu ölüm. Alınan metil alkol miktarına bağlı olarak 4-15 mililitre dozda körlük ve 15-100 mililitre dozda ölüm meydana gelebilir."

Klinik Toksikoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Leyla İyilikçi Karaoğlan, sahte içki içtiğinden şüphelenen bir kişinin yapması gerekenleri şöyle sıraladı:

“Kişinin böyle bir şüphesi varsa, en yakın hastaneye başvurup durumu bildirmesi gerekir. Bu aslında bir çeşit zehirlenme vakasıdır ve  bu durum 'alkolle zehirlenme' olarak adlandırılır. Zehir Danışma Merkezleri ile ve yoğun bakım hekimleri ile konsülte ederek bu hastanın sistematik olarak muayene edilmesi, kan alkol düzeyi, laboratuvar sonuçları, kan gazı sonuçları gibi tüm incelemelerinin ayrıntılı olarak yapılması gerekmektedir.”

KİŞİ KURTULSA BİLE KALICI GÖRME VE ORGAN HASARI OLABİLİR

Acil Tıp Uzmanı Dr. Yunus Emre Erdoğan ise yoğun bakıma kaldırılan kişilerin hayatta kalma şansıyla ilgili şunları söyledi:

“Bu durum sahte içkideki metanol miktarına ve kişinin ne kadar erken müdahale gördüğüne bağlıdır. Ancak yüksek dozda metanol alımı genellikle ölümcül olabilir. Metil alkol zehirlenmesi nedeniyle yoğun bakımda yatan hastalarda ölüm oranı yüzde 30-50 arasında değişebilir. Ayrıca kurtarılan hastalarda dahi kalıcı görme kaybı, organ hasarı veya nörolojik problemler gibi uzun vadeli komplikasyonlarla karşılaşılabilir.”