Güncelleme Tarihi:
Yaz aylarının en sevilen meyvesi karpuz hem çok lezzetli hem de çok faydalı. Ancak ağzınıza layık karpuz seçmek her zaman kolay olmayabiliyor. Sizin için hem sulu ve tatlı karpuz seçmenin ipuçlarını hem de karpuzun dikkat çeken faydalarını mercek altına aldık.
Karpuz denince aklımıza dışı yeşil içi kırmızı bir meyve geliyor ama bazı karpuzların dışı sarı içi kırmızı, bazılarının dışı yeşil içi sarı, bazılarının ise hem içi hem de dışı sarı olabiliyor. Ancak bu renk karpuzun lezzetini belirleyen bir özellik değil. Bir başka deyişle karpuzun rengine aldanmamak gerekiyor.
Bilinen en tatlı karpuz türü Bradford karpuzu diye biliniyor. Karpuzun tatlılığını ölçmek için kullanılan Brix skalasına göre Bradford karpuzu 12,5" tatlılığında. Oldukça tatlı diyebileceğimiz birçok karpuz ise skala üzerinde 10" civarında. Peki ya aldığımız karpuzun cinsini bilmiyorsak? O durumda bakılabilecek birkaç ipucu var.
En geleneksel yöntem "tıklatma". Karpuzun kabuğuna parmak ucunuzla vurup çıkan sese kulak vererek bir test yapabilirsiniz. Yenebilir kıvamda güzel bir karpuz, kabuğuna vurulduğunda tok bir ses çıkarır. Ancak ses çıkmazsa ya da az ses çıkarsa, o karpuzdan beklediğinizi alamayabilirsiniz.
Öte yandan karpuzun büyüklüğüne bakarak karar vermeye çalışırsanız yanılmanız çok olası. Zira büyük karpuzun daha lezzetli olması aslında bir şehir efsanesi. Burada dikkate almanız gereken kriter karpuzun ağırlığı olmalı. Ağır olan karpuzlar genellikle daha lezzetliyken hafif karpuzlar büyük ihtimalle kof çıkar.
Karpuzun sapı ve kabuğu da lezzetine dair çok şey söyler. Karpuzun sapının kurumuş olması yeterince olgunlaştığına, lezzetini kazandığına işaret eder. Halen yaş olan sap ise karpuzun olgunlaşmadığı, hatta muhtemelen erken hasat edildiği anlamına gelir. Bu tür karpuzlar lezzet beklentinizi karşılamaz.
Kabuğa gelince… Her tür karpuzda olmasa da kabukta bulunan ve örümcek ağını andıran çatlak görünümler de karpuzun lezzeti hakkında bir ipucu verebilir. Kabuktaki örümcek ağı görünümü ve minik noktalar, lezzetli bir karpuza işaret eder.
Son olarak karpuzun bir yüzünde bulunan büyük beyaz lekeye bakın. Bu lekeler karpuzun toprağa değen yerleridir. Bu kısmın rengi karpuzun lezzetine dair önemli işaretler verir. Bembeyaz değil de sarıya yakın renkte lekesi olan karpuzlar iyi karpuz sayılır.
Bir de karpuzların cinsiyeti ile lezzeti arasındaki ilişkiye bakalım. Halk arasında oval şekilli yani uzun karpuzlar erkek olarak nitelendiriliyor ve bunların daha sulu olduğu düşünülüyor. Top gibi yuvarlak olan dişi karpuzların ise tatlı olduklarına inanılıyor. Bir başka deyişle sulu karpuz için uzunları, tatlı karpuz için ise yuvarlakları tercih edebilirsiniz.
Sulu karpuz demişken ilginç bir detay verelim: Karpuzu kabuklarını tamamen soyduktan sonra dilimlediğiniz takdirde suyu akmaz. Böylece hem daha rahat yiyebilir hem de karpuzun nefasetini ve serinletici etkisini kaybetmesinin önüne geçebilirsiniz.
Gelelim karpuzun faydalarına… Bilim insanlarına göre, bir diüretik yani idrar söktürücü olan karpuz, diyaliz cihazlarının yaygınlaşmasından önceki yıllarda, böbrek hastaları için bir homeopatik tedavi metodu olarak kullanılıyordu.
Öte yandan karpuzun insanlarda kan dolaşımı üzerinde bir etkisi var. İçinde özellikle de kabuğunda bulunan sitrulin maddesi büyük miktarlarda tüketildiğinde vücuttaki enzimlerle etkileşime girerek arginine dönüşüyor. Arginin de kalbe, dolaşım ve bağışıklık sistemine faydalar sağlayan bir aminoasit.
Spor yapmaya başlamadan önce karpuz suyu içmek kas ağrılarını önlüyor. Spor yapacağınız zamanlarda içeceğiniz güzel bir karpuzlu smoothie'yle hem serinleyip hem de ağrılardan kurtulabilirsiniz.
Karpuzlu smoothie yapmak için 2 dilim karpuzu çekirdeklerini ayıkladıktan sonra küp küp doğrayın. 8-10 küp kadar buzu blender'ın haznesine alıp parçalayın. Ancak çok küçük olmamalarına dikkat edin, aksi takdirde hemen erirler. Karpuzları ve 3 top dondurmayı buzların üzerine yerleştirip tüm malzemeyi yeniden blender'dan geçirin. Eğer akışkan kıvamlı bir smoothie isterseniz dondurma miktarını, meyveli bir smoothie isterseniz karpuz miktarını artırın.
Karpuzlu diyet frozen için ise 3-4 dilim karpuzun çekirdeklerini ayıklayıp blender'a koyun. 2 adet lime'ın suyunu karpuza ekleyin. 1 çay kaşığı doğal tatlandırıcı ile birkaç küp buzu da ekleyip hepsini blender'dan geçirin. Düşük kalorili içeceğiniz hazır!
Bir bütünsel sağlık pratiği olan Ayurveda anlayışında bazı yiyeceklerin bir arada tüketilmesinin insanın ruh ve beden sağlığına zararlı olduğu öngörülüyor. Bu anlayışa göre karpuzu ve kavunu yanında hiçbir şey olmadan tüketmek gerekiyor.
Özellikle peynir gibi süt ürünleriyle karpuz kesinlikle tüketilmemeli. Çünkü süt ürünlerinin sindirimi karpuza göre çok daha uzun. Karpuzun sindirimi sırasında salgılanan mide asitleri sütün kesilmesine neden oluyor. Karpuz diğer birçok şeye göre çok hızlı sindirildiğinden tek başına tüketilmeli.