Çocuğunuz başını sürekli omzuna yatırıyorsa dikkat! Bu sorunun habercisi olabilir…
Güncelleme Tarihi:
Çocuğunuz başını sürekli omzuna yatırıyorsa, zaman zaman ya da sürekli gözlerden biri sabit dururken diğeri farklı bir yöne kayıyorsa, güneşte gözlerden birini kapatıyorsa, çift görüyorsa, okurken harf atlıyor ya da satır kaydırıyorsa bu sorunu yaşıyor olabilir…
İki gözün aynı noktaya odaklanamaması olarak tanımlanan şaşılık, ülkemizde her 100 çocuktan 3-5’inde görülen bir sorun. Çocuklarda şaşılık göz tembelliğine, iki gözü bir arada kullanma yeteneğinde azalmaya, derinlik hissinin bozulmasına ve bunun sonucunda görme fonksiyonlarında kalıcı bozulmaya yol açmasının yanında estetik kaygı nedeniyle psikolojik sorunlara da neden olabiliyor.
Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nazan Bengüdeniz, günümüzde giderek artan cep telefonu ve tablet gibi küçük ekranlara olan bağımlılığa paralel olarak çocuklarda şaşılığın hızla yaygınlaştığı uyarısında bulunarak, “Bu nedenle çocuklar cep telefonundan tümüyle uzak tutulmalı, tableti 30 cm'den fazla yaklaştırmamak kaydıyla günde 1 saatten fazla kullanmamalı, mümkünse bu süre ikiye bölünerek arada başka aktivitelere fırsat tanınmalı, mutlaka ekran kullanılacaksa yaklaşmamak kaydıyla televizyon tercih edilmelidir" dedi.
ŞAŞILIĞIN BİRÇOK NEDENİ VAR
Çocuklarda şaşılığın pek çok nedeni oluyor. Yüksek numaralı göz bozuklukları, genetik yatkınlık, cep telefonu ile tablet gibi küçük ekranlara bağımlılık, doğumsal anomaliler, doğumsal katarakt ya da göz tümörleri, beyin tümörleri, travmalar, beyin felci ile hidrosefali yaygın nedenler arasında yer alıyor.
BAKMADAN GEÇME!
BU İŞARETLERE ÇOK DİKKAT EDİN
Şaşılığın en önemli belirtileri; iki gözün paralel bakmaması, zaman zaman ya da sürekli gözlerden biri sabit dururken diğerinin farklı bir yöne kayması, güneşte gözlerden birinin kapatılması, çift görme, okurken harf atlama ve satır kaydırma şeklinde sıralanıyor.
Ebeveynler tarafından en çok gözden kaçan belirtilerden biri de baş pozisyonları oluyor. Örneğin başını sol tarafa eğdiğinde gözünde kayma olan bir çocuk, başını sürekli sağ omuzuna yatırarak kaymanın olmadığı pozisyonu tercih edecektir. Çocuğun başını sürekli belli bir pozisyonda tutma eğilimi, bazen tortikollis (eğri boyun hastalığı) zannedilerek fizik tedavi ile düzeltilmeye çalışılmaktadır. Bu duruma zamanında tanı konur ve göz kaslarındaki sorun cerrahi olarak düzeltilirse baş pozisyonu da düzelmektedir. Bu nedenle başı sola ya da sağa çevirme, çeneyi aşağı ya da yukarı kaldırma, başı omuza yatırma gibi bir durum fark edilirse, çocuk özellikle şaşılık açısından ayrıntılı bir muayeneden geçirilmelidir” diyor.
ŞAŞILIK DÜZELEBİLİR Mİ?
Çocuklarda şaşılık tedaviyle büyük ölçüde düzeltilebilen bir durum. Bazen tam iyileşme olabileceği gibi bazen de kayma kabul edilebilir sınırlara getirilecek şekilde azaltılıyor. Düzelmenin başarısı klinik bulgulara göre değişiyor. Başarıyı etkileyen en önemli faktörler ise erken tanı, düzenli takip ve çocuk ile ailesinin tedaviye uyum sağlamasıdır.
Şaşılığın çeşitli şekillerde tedavi edilebiliyor. Eğer kayma göz bozukluğu nedeniyle oluşmuş ise gözlük ile kayma azalabilir ya da düzelebilir. Göz tembelliği varsa, sağlam göz belli zamanlarda kapatılarak tembel olan gözün görmesi arttırılabilir. Bazen bu amaçla damlalardan da yararlanılmaktadır. Bu yöntemlerle düzelmeyen kaymalarda ise şaşılık cerrahisi ile kayma düzeltilmektedir.
BAKMADAN GEÇME!
AMELİYAT İÇİN BÜYÜMESİNİ BEKLEMEYİN
Çocuklarda şaşılık ameliyatının ne zaman yapılacağı kaymanın türüne göre değişkenlik gösteriyor. Bazı kaymalarda, klinik bulgulara göre operasyonun 1 yaş ile 5 yaş arasında gerçekleştirilmesi gerekiyor. Zira, özellikle doğuştan ya da erken çocukluk dönemi olmak üzere, bazı tür kaymalarda ameliyatın ileri yaşlara bırakılması, ameliyat sonrasında çift görmelere neden olabilmektedir. Şaşılığı olan çocuklarda, iki gözün aynı noktaya bakmaması nedeniyle çift görmeyi engellemek için yanlış yere bakan gözün görüntüsünü beyin silmektedir, bu da o gözün giderek tembelleşmesine, yani görmenin kalıcı biçimde azalmasına neden olabilmektedir. Dolayısıyla ameliyat için çocuğun büyümesi beklenmemelidir” uyarısında bulunuyor.
Bazı kaymalarda ise hekim klinik bulgulara göre operasyonu çok daha ileri yaşlarda önerebiliyor. Ameliyata en doğru zamanda karar verilebilmesi için çocuğun düzenli muayeneleri yapılır, ölçümleri ve bulguları kaydedilir. Bu izlem ameliyata karar verildiğinde doğru planlamanın yapılması için çok önemlidir, çünkü şaşılığın standart bir cerrahisi yoktur. Operasyon için çok fazla seçenek vardır ve planlamaya çocuğun ameliyat öncesi ölçümleri ışık tutacaktır.
BAKMADAN GEÇME!
GÖZ MUAYENESİ YENİDOĞAN DÖNEMİNDE BAŞLAMALI
Bebeklerde ilk 3 ay henüz görme gelişimi tamamlanmadığı ve fixasyon refleksi, yani gözün durağan bir hedefe sabitlenme refleksi gelişmediği için kayma normal kabul edilebiliyor. Ancak bebek 3 ayı doldurduğu halde kayma devam ediyorsa, en kısa zamanda göz muayenesinin yapılması gerekiyor. Bebeklerde ilk göz muayenesi ilk bir ay içinde yapılır. Bu muayenede bebeğin özellikle doğumsal bir göz hastalığının olup olmadığına bakılır. Bebeğin ilk bir aylık muayenesinde çıkan sonuçlar normal ise ikinci muayenenin 6 ay sonra, yani bebek 6-7 aylıkken göz hekimi tarafından yapılması gerekir. 6-7 ay arasında yapılan muayenede özel yöntemler ve aletlerle bebeğin görmesi, göz numaraları, kaymanın olup olmadığı gibi durumlar değerlendirilir. Ardından sonraki muayenenin ne zaman yapılmasının uygun olacağına karar verilir.