Güncelleme Tarihi:
Nohut mutfaklarımızın vazgeçilmezleri arasında ilk sıralarda yer alıyor. Çorbadan mezeye pek çok lezzetin temelini oluşturan nohut, altın çağını yaşıyor. Bunda çok besleyici ve sağlıklı bir protein ve lif kaynağı olmasının da payı büyük elbette.
Özellikle fast food kültürünün baskın olduğu batı ülkelerinde diyetisyenler ve beslenme uzmanları nohudun yararlarını anlata anlata bitiremiyor. Gelin biz de bu faydalı bakliyata biraz daha yakından bakalım.
1 su bardağı nohut, 14,5 gram protein içeriyor. Bu da 84 kilo ağırlığındaki bir yetişkin için tavsiye edilen günlük miktarın yaklaşık yüzde 20'sine tekabül ediyor. Bilindiği üzere protein vücut için çok önemli bir besin maddesi zira kaslarımızın, dokularımızın, virüslerle savaşan antikorlarımızın temel taşını protein oluşturuyor.
Uzmanlar bitkisel kaynaklı proteinlerin beslenmedeki payının artması gerektiğinin altını sık sık çiziyor. Zira araştırmalara göre, daha fazla bitkisel besinle beslenip kırmızı ve işlenmiş et tüketimini azaltan kişilerde, kardiyovasküler hastalık, obezite, yüksek tansiyon ve diğer kronik hastalıkların görülme oranı daha düşük.
Hatta yakın zamanda yapılan bir toplantıda beslenme uzmanları, Amerikalılar için hazırlanan beslenme yönergelerinde baklagillerin etlerle aynı kategoriye koyulması ve daha fazla bakliyat tüketiminin teşvik edilmesi tavsiyesinde bulundu.
Nohutta, hayvansal proteinlerde olmayan bir şey var: Lif. 1 su bardağı nohut 12,5 gram lif içeriyor. Bu da günlük tavsiye edilen miktarın aşağı yukarı yarısına denk geliyor.
Lifin sağlığa birçok faydası var. Örneğin damarlarda birikerek kalp krizi ve inme riskini artıran kötü kolesterol LDL'yi düşürmeye yardımcı oluyor.
Cleveland Clinic İnsan Beslenme Merkezi bünyesinde görev yapan diyetisyen Julia Zumpano, nohutta bol miktarda bulunan çözünebilir lifin, bağırsaklarda jel kıvamı aldığını söyledi. Bu jel karaciğerin yağı sindirmek için kolesterolü kullanarak ürettiği bir madde olan safrayı hapsediyor ve vücudun bunu yeniden emmesini önlüyor. The New York Times'a konuşan Zumpano, "Doğal olarak vücuttaki kolesterol düzeyi düşüyor" dedi.
2012 yılında bilim dergisi British Journal of Nutrition'da yayımlanan bir araştırmada, ileri yaştaki yetişkinler iki gruba ayrıldı. Birinci gruptakiler her gün iki porsiyon fasulye, nohut, mercimek ya da bezelye tüketirken, ikinci gruptakiler normal şekilde beslenmeye devam etti. İki ayın sonunda grupların beslenme şekilleri iki aylık bir süre için yeniden değiştirildi.
Baklagil içeren beslenme modelini uygulayan katılımcıların toplam kolesterolünde ve LDL kolesterolünde, normal şekilde beslenenlere kıyasla yaklaşık yüzde 8'lik bir düşüş kaydedildi.
Nohut demir açısından çok zengin. İnsan vücudu demir mineralini oksijeni hücrelere taşımak için kullanıyor. 1 su bardağı nohut, yetişkin erkekler ve menopoz sonrası dönemdeki kadınların günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 60'ını ve regl dönemindeki kadınların ihtiyacının yaklaşık yüzde 25'ini karşılıyor.
Oregon State Üniversitesi'nde Linus Pauling Enstitüsü Direktörü ve Sağlık Koleji'nde beslenme profesörü olarak görev yapan Emily Ho, The New York Times'a yaptığı açıklamada, bitkisel demirin emiliminin etten alınan demire kıyasla daha zor emildiğini belirtti. Dr. Ho, "Beslenmenize bol miktarda C vitamini eklemek, daha fazla demir emmenizi kolaylaştırabilir" diye konuştu.
Nohut aynı zamanda hücre yenilenmesinde büyük rol oynayan bir B vitamini türü olan folat açısından da zengin. Folat herkesin ihtiyaç duyduğu bir vitamin ancak özellikle hamilelik döneminde fetüsün hızlı büyümesini desteklemesi açısından kritik öneme sahip. 1 su bardağı nohut hamile kadınlar için günlük tavsiye edilen folat miktarının yüzde 47'sini, diğer herkes için tavsiye edilen miktarın ise yüzde 70'ini karşılıyor.
Nohut ve diğer bitkisel besin kaynakları "tamam olmayan" protein kaynakları. Bir başka deyişle bu kaynaklar, vücutta protein sentezi için gerekli esansiyel amino asitlerin en az bir tanesi açısından oldukça fakir. Ancak bu eksikliği telafi etmenin çok basit bir yolu var.
Colorado State Üniversitesi Kanser Önleme Laboratuvarı direktörü ve Tarım Bilimleri Koleji profesörü Henry Thompson, "Nohudu tahıllarla özellikle de tam tahıllarla eşleştirirseniz iki besin birbirini ihtiyacınız olan aminoasitleri almanıza yetecek şekilde tamamlar" dedi. Thompson, nohut yemeğinin yanına bir dilim tam buğday ekmeği eklemeyi veya humusu tam tahıllı lavaşa sürerek yemeyi tavsiye etti.