Güncelleme Tarihi:
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'nde (NIH) çalışan Bill Friedewald, 1965 yılında kurumun bir düzenlediği bir partiye giderken hayatını akşını bulacağını bilmiyordu. Ancak Jackie ve Bill'in 60 yıllık beraberliği tam olarak böyle başladı.
O dönemde NIH'te laboratuvar asistanı olarak çalışmakta olan 83 yaşındaki Jackie Friedewald, Business Insider'a yaptığı açıklamada, ilk tanışmalarını "Arabalardan bahsettik. Ben ona ne marka araba kullandığımı ve onun arabasının markasıyla ilgilenmediğimi söyledim. Ama içimden 'Umarım rakip marka değildir' diyordum" diye anlattı.
Bugün 86 yaşında olan Bill, o dönemde epidemiyoloji alanında araştırmalar yapan bir doktordu, NIH bünyesinde klinik deneyler tasarlıyordu ve gerçekten de rakip markanın ürettiği bir otomobile biniyordu. Ancak bu durum Jackie ve Bill'in beraberliklerinin ilerlemesine mâni olmadı. Çift, görüşmeye başladıktan 1,5 yıl sonra 1967 yılında evlendi.
Üç çocukları ve sekiz torunları olan Friedewald'lar 57 yıldır halen mutlu bir evlilik sürdürüyor. New York'a taşınan çift, Eylül 2024'ten beri Manhattan'da bulunan bir yaşlılar evinde kalıyor.
Bill, evliliklerinin bu kadar uzun sürmesinin sırrının ortak ilgi alanları olduğunu belirtti. Jackie ise birlikte zaman geçirmenin her zaman "eğlenceli ve kolay" olduğunu söyledi. Her yaz Roma'ya her sonbahar Paris'e gittiklerini ifade eden Bill, "Aslında çok özel bir şey yapmıyoruz ama bizim için her gün özel bir gün" diye konuştu. Friedewald çifti uzun ve sağlıklı bir hayat sürmelerinin sırlarını da açıkladı.
Bill, Akdeniz diyetinin değerini NIH'te çalıştıkları yıllarda öğrendiklerini ancak ara sıra kızarmış tavuk gibi kaçamaklar da yaptıklarını söyledi.
Akdeniz diyeti US News and World Report tarafından üst üste sekiz yıldır en iyi beslenme modeli seçiliyor. Akdeniz kıyılarında yaşayan insanların geleneksel beslenme şekillerinden ilham alan Akdeniz diyeti bol miktarda işlenmemiş gıda, sebze, meyve ve bakliyat tüketmeyi teşvik ederken ilave şekerleri ve kırmızı eti kısıtlamayı öngörüyor.
Akdeniz tarzı yaşamı uzun ömürle ilişkilendiren çalışmalar da mevcut. Örneğin Birleşik Krallık'ta yapılan ve 2023 yılında bilim dergisi Mayo Clinic Proceedings'de yayımlanan bir araştırmada, Akdenizlilerin yaşam tarzını benimseyen yetişkinlerin herhangi bir sebeple ölüm riskinin, bu yaklaşımı benimsemeyenlere kıyasla yüzde 29 daha düşük olduğu görüldü.
Araştırma kapsamında "Akdenizlilerin yaşam tarzı" yeterince dinlenmek, güçlü sosyal bağlar kurmak, düzenli olarak egzersiz yapmak ve yemekleri aile ve arkadaşlarla birlikte yemek olarak tanımlandı.
New York Maratonu'na iki kez katılan Bill, hayatı boyunca bisiklete bindiğini Jackie ise düzenli olarak yürüyüş ve esneme egzersizleri yaparak zindeliğini koruduğunu belirtti. Friedewald'lar, 80'li yaşlarına gelmelerine karşın mümkün olduğunca hareketli bir hayat yaşamaya çalıştıklarını da sözlerine ekledi.
Çok karmaşık olmayan egzersizlerden hoşlanan çift, yaşlılar evinde haftada üç kez pilates yapıyor. Jackie ayrıca günün geri kalanında da elinden geldiğince hareket etmeye çalıştığını, sabah uyanır uyanmaz yatağın yanında esneme hareketleri yaparak güne başladığını söyledi.
Egzersiz uzun bir hayat yaşamak ve ileri yaşta da sağlıklı olmak için çok önemli. Düzenli olarak ağırlık egzersizleri yapmak kas kütlesini korumaya yardımcı oluyor.
Yaşlılarla çalışan bir kişisel antrenör olan Lauren Hurst, Business Insider'a yaptığı açıklamada, "Gençken sandalyeye oturup kalkmak ya da yerden bir şey almak için eğilmek gibi hiç düşünmeden yaptığımız hareketler, ilerleyen yaşlarda zorlaşıyor. Kas kütlesini korumak bu hareketleri ileri yaşta da kolaylıkla yapabilmemizi sağlıyor" ifadelerini kullandı.
California Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmaya göre, pilates zorlayıcı olmaması, farklı yaşlara ve zindelik seviyelerine uyarlanabilir olması nedeniyle ileri yaştaki yetişkinler için ideal bir spor.
Friedewald çifti, aile ve arkadaşlarla kurulan ilişkilerin, uzun ve mutlu bir hayat yaşamak için önemli olduğunu vurguladı. Çok sevdiği çocuklarını yetiştirirken çalışmadığını söyleyen Jackie, şimdilerde sık sık telefonla ya da görüntülü konuştuklarını, kalabalık aileyi özellikle bayram günlerinde bir araya getirmeyi çok sevdiklerini söyledi.
Çift birçok arkadaşlarıyla da yakın ilişkilerini sürdürüyor. Örneğin Jackie her ayın üçüncü çarşambası arkadaş grubuyla akşam yemeği yiyor. Friedewald'lar arkadaşlarıyla olan ilişkilerinin aradan geçen yıllarda değişmediğini çünkü düzenli görüşmeler ve telefon konuşmalarıyla bağlarını hiç koparmadıklarını vurguladı.
Araştırmalar güçlü sosyal ağlara sahip olmanın daha uzun süre yaşamanıza yardımcı olduğunu gösteriyor. 2021 yılında Frontiers in Psychology'de yayımlanan çalışmalara ilişkin bir değerlendirmede, sosyal destekle uzun ömür arasındaki bağın sigara içmemekle uzun ömür arasındaki bağa denk olduğu tespit edilmişti.
Araştırmacılar bu durumu sosyal desteğin bir stres tamponu vazifesi görmesiyle açıklıyor. Sosyal ilişkiler kortizol üretimini ve sinir sistemindeki nöroendokrin sistemindeki ve bağışıklık sistemindeki inflamasyonu azaltıyor. Bütün bunlar uzun vadede hastalık ve ölüm riskini artıran faktörler.