Güncelleme Tarihi:
İlk aylarda bebeğinizin büyüme ve gelişimi hızlıdır. Bebeğiniz kronolojik olarak büyüdükçe beslenme, uyku gibi temel ihtiyaçlarında; fiziksel, zihinsel, duyusal ve sosyal gelişiminde normallerin ne olduğu, nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bilgi sahibi olmak siz anne babanın yetkinliğini arttırır.
4 aylık bebeğin gelişiminde sizleri nelerin beklediğini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Pınar Karadeniz ayrıntılarıyla anlattı.
4 AYLIK BEBEK FİZİKSEL GELİŞİMİ
Bebeğinizin kasları artık çok daha kuvvetli. Bebeğiniz sırt üstü yatarken sağa sola dönmeye başlar. Bu nedenle bu dönem ile birlikte yataktan düşmelerin sık gözlendiğini unutmayınız.
3.ayda başlayan ellerine olan merakı iyice artmıştır. Sırt üstü yatırıldığında ellerini gövdesinin önünde orta hatta rahatlıkla birleştirebilir. Ellerini boğazına kadar sokup kendini kusturabilir. Elden ele cisimleri geçirmeye başlayabilir.
Bebeğiniz sırt üstü yatar pozisyonda iken onun ellerinden tutup hafifçe yukarı doğru kaldırmak için destek verildiğinde öne doğru atılmaları başlar. Siz onunla konuşurken gülücükler atar ve heyecanlandığı zaman kolları ve bacakları hareketlenir.
Yüz üstü yatırıldığında başını kaldırır ve rahatlıkla karşıya bakabilir ve gövdesini de kısa süreli kaldırabilir.
Onun koltuk altlarında tutup ayağa kaldırdığınız zaman başını ve gövdesini dik tutabilir, adımlama benzeri bacak harekeleri yapabilir. Bunu sık uygulamanızı tavsiye etmiyorum.
4 AYLIK BEBEK DUYUSAL GELİŞİMİ
Görme Yetisi: Bebeğiniz etrafın çok daha farkındadır ve çevreye ilgisi artmıştır. Bebeğiniz renkli cisimleri daha iyi seçer, cisimlerin yerinin algılar ve tutmaya çalışır. Kendisi ile ilgilenen kişilerin yüzlerini daha iyi tanır. Uzun süre göz teması kurabilir. Yüzünüzü inceler, hareketli cisimleri ve insanları takip etmeye çalışır.
İşitme Yetisi: Duyma yetisi ile doğan bebeğiniz kendisinin bakımı ile ilgilenen kişilerin seslerini çok iyi ayırt eder, kendi sesini tanır. Etrafındaki seslerle ilgilenir, sesin geldiği yöne doğru başı ile döner ve sesin kaynağını görmeye çalışır.
Koku ve dokunma Yetisi: Sadece annesinin değil onunla ilgilenen kişilerin kokularını da ayırt edebilir. Kavrama yetisi daha çok geliştiği için eline verilen cisimlere dokunmaktan hoşlanır. Kucağınıza alıp ona sarıldığınızda sizin kokunuzu alır, sevgi dolu sıcak dokunuşlarınızla onun güven duygusunu destekleyebilirsiniz.
4 AYLIK BEBEĞİN ZİHİNSEL GELİŞİMİ
Artık etraf ile daha fazla etkileşimdedir. Etraftaki uyaranlardan ve sizden çok şey öğrenmektedir.
Göz kontağı kurar, sizi dinler, size gülücüklerle, mırıldamalar ile cevap verir. Hareketleri çok daha bilinçlidir. Etkiye doğru tepkiler ile yanıt verir.
Zihinsel gelişimini desteklemek için ilk aylarda olduğu gibi hep göz kontağı kurun, ona ismi ile seslenin, onu dinleyin, yaptığının her şeyi anlatın, kitap okuyun, ona gülümseyin ve dokunun.
4 AYLIK BEBEK DİL VE SOSYAL GELİŞİMİ
Dil bilindiği gibi en önemli iletişim aracıdır. 4.ayında bebeğinizin ‘’ma-ma, ba-ba, da-da‘’ gibi aynı hece tekrarından oluşan anlamsız mırıldanmaları ile dilini kullanır ve iletişim kurmaya başlar. Bebeğinizin dil gelişimi desteklemek için o mırıldandığı zaman onu dinleyin ve sonrasında ona cevap verin. Bir zaman sonra karşılıklı konuştuğunuzu göreceksiniz.
Bebeğiniz sizin ses tonunuzdan neşeli ya da kızgın olduğunuzu anlar ve tepkilerinize göre cevap vermeye başlar. Güler, mızmızlanır ya da ağlar.
İhtiyaçlarını artık çok daha kolay ifade eder. Acıktığında, uykusu geldiğinde, altı kirlendiğinde odada yalnız kaldığında önce mızmızlanır sonra ağlamaya başlar. İhtiyaçları giderildiğinde, sevdiği birisi yanına geldiğinde susar, ilgilenildiğinde kahkahalar atarak cevap verir.
4 AYLIK BEBEK GELİŞİM TABLOSU
Bebeğinizin fiziksel gelişimini değerlendirmede gelişim tabloları bize yol göstericidir. Her bebeğin gelişim hızını ırk, genetik , cinsiyet ve yaşa göre değişiklik gösteren persantil dediğimiz büyüme eğrilerini kullanarak ölçeriz. Türkiye standartlarına göre hazırlanmış persantil eğrilerinde 3. persantil alt sınırı, 97. persantil üst sınırı, 50. persentil ise ortalama değerleri gösterir.
Şimdi 4 aylık bir bebeğin persantil tablosuna bakalım;
4 AYLIK BEBEĞİN BOYU VE KİLOSU KAÇ OLMALIDIR?
4 aylık bir bebeğin kilosu ve boyu; doğum haftası, cinsiyeti, beslenmesi gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte, 4 aylık bir kız bebeğin kilosu ortalama 6.5 kilogram ve boyu ortalama 62.5 santimdir. 4 aylık erkek bebeğin kilosu ise ortalama 7 kilogram ve boyu da ortalama 64 santimdir.
4 AYLIK BEBEK NELER YAPAR?
- 4 aylık bebek sırt üstü yattığında ellerini orta hatta rahatlıkla birleştirebilir, bir elinden diğer eline objeleri geçirmeye başlayabilir.
- Sırt üstü yatarken ellerinden tutup öne doğru gelmesi için destek verdiğinizde rahatlıkla oturma konumuna geçebilir, bu oyundan çok keyif alır. Fakat destekli oturmak için daha erkendir.
- Yüz üstü yattığında karnının üzerinde gövdesi ile birlikte başını rahatlıkla kaldırabilir.
- Eli sürekli ağzındadır, bolca salyası akar. Bu dişinin çıkacağı anlamına gelmez. Fakat nadiren de olsa 4.ayda diş çıkabilir.
- Anne ve babanın sesini çok iyi bilir, kendi sesinin tanır ve kendi çıkardığı sesleri dinlemeyi çok sever. Anlamlı şekilde güler, kahkaha atar.
- Farklı uzaklıklara odaklanabilir ve bütün renkleri görür. Siz odada hareket ettiğinizde sizi takip eder, odadan çıktığınızda arkanızdan ağlamaya başlar.
4 AYLIK BEBEĞİN GELİŞİMİNİ DESTEKLEYECEK OYUNLAR VE AKTİVİTELER
İlk aylarda olduğu gibi bebeğinizin gelişimini desteklemenin temelinde onunla iletişim halinde olmanız çok önemlidir. Onunla konuşun, bakımını yaparken neler yaptığınızı anlatın, ismi ile hitap edin, sizi dinlemesine izin verin. Size cevap verdiğinde onu dinleyin ve ‘’ Evet tatlım, sen çok akıllı bir bebeksin, seni çok seviyorum’’ gibi karşılık olarak ona cevap verin. Bunları yaparken ellerine, bacaklarına, ayaklarına dokunun, masaj yapın.. Müzik dinletin.
4.ayda dokunma, kavrama, görme ve işitme yetisi çok daha gelişmiş olan bebeklerinize eski oyuncaklarının yanı sıra farklı sesler çıkaran kavrayabileceği oyuncaklar alabilirsiniz. Msl; 3 boyutlu, parlak renkli ses çıkaran kitaplar, parmak kuklalar, resimli kartlar alabilirsiniz. Elleri sürekli ağzında olduğu için eline verdiğiniz oyuncakların yutamayacağı büyüklükte olmasına dikkat ediniz.
Oyun halısında daha uzun süre vakit geçirmeye başlayacaktır. Oyun halısına hem yüz üstü hem de sırt üstü yatırın, ilgisini çekeceği objeleri oyuncakları göreceği bir alana bırakın, uzanmak, dokunmak isteyecektir.
Ona gün içinde egzersiz yaptırın, kollarını yanlara açın sonra ortada birleştirin, yumuşak hareketlerle bisiklet çevirme hareketi yaptırın. Böylece kas gelişimini desteklemiş olacaksınız.
4 AYLIK BEBEK UYKUSU KAÇ SAAT OLMALI VE UYKU DÜZENİ NASILDIR?
4.ayında bebeğiniz ortalama olarak 9-16 saat arasında uyur. Bunun ortalama 6 saatini gündüz uykusunda geçirler. Gece uyku süresi, gündüz uyku sürenden çok daha uzundur. Gündüz 2-3 sefer ortalama 2-3 saat uyku ihtiyaçları olur.
4 AYLIK BEBEK GECE UYKUSU
İlk 3 aya göre kolik ağrıların geçtiği, beslenme sıklığının azaldığı bir döneme geçmiş bulunmaktayız. Bu nedenle gece uyku süreleri daha çok artıp, uyanma sıklığı azalmıştır. Geceleri ortalama 9-12 saat uyurlar. Bu sürede 1-2 defa gece beslenmesi için uyanabilirler.
Bu dönemde geceleri aynı odada farklı yataklarda uyumayı tercih etmelisiniz.
4 AYLIK BEBEK NEDEN UYUMAZ?
Bebeğinizin sağlık problemi varsa ya da açlık, altının kirli olması, odanın çok sıcak ya da soğuk olması, gürültülü bir ortamda uyuması durumlarında sık sık uyanabilir. Doktor kontrolünde sağlık problemi olmadığına emin olduktan sonra ona uyuması için uygun koşulları sağlayın.
Oda ısısını 20-22 dereceye ayarlayın, karanlık ya da loş ışıkta uyumasını sağlayın, üzerini kalın giydirmeyin, pamuklu kıyafetler tercih edin, aynı odada farklı yataklarda uyuyun.
4 AYLIK BEBEK YATIRMA POZİSYONLARI
En güvenli yatırma pozisyonu halen sırt üstü yatırılmalıdır ve ara ara yatış pozisyonunu takip etmelisiniz.
4 AYLIK BEBEK HER GÜN KAKA YAPAR MI?
Sadece anne sütü ile beslenen 4 aylık bebekler her gün 5-6 kere ya da hafta bir kaka yapabilir. Anne sütü kakası pütürlü, hardal sarısı renginde hafif suludur.
4 AYLIK BEBEK İSHAL OLUR MU?
4 aylık bir bebekte ishal görülebilir. Bazı barsak enfeksiyonlarında, diş çıkarma döneminde, inek sütü gibi gıda alerjilerinde ishalle karşılaşabiliriz. Bebeğiniz günde 6-7’den fazla bol sulu veya kanlı dışkılama yapıyorsa, beraberinde iştahsızlık, kusma, huzursuzluk, ateş gibi şikayetler eklendi ise mutlaka hekiminize başvurunuz.
4 AYLIK BEBEK NE YER VE İÇER? 4 AYLIK BEBEK BESLENMESİ
Bebeğinizin beslenmesine ilk 6 ay sadece anne sütü ile veya anne sütünü alamadığı durumlarda formül mama ile devam edilmelidir.
4 AYLIK BEBEK NE KADAR EMER? 4 AYLIK BEBEĞİN EMZİRME SIKLIĞI
Bebeğiniz beslenme sıklığını genellikle kendisi belirler. Genellikle günde ortalama 4-5 defa beslenmek ister. Geceleri 1-2 defa beslenmesi yeterli olur. 4-6 aylık bebek mama miktarı her öğün için yaklaşık 180 ml kadardır.
4 AYLIK BEBEK EK GIDA LİSTESİ
• İlk 6 ay bebek sadece anne sütü ile beslenmelidir. Anne sütünün yetersiz olduğu ya da verilemediği durumlarda formula mama ile beslenmelidir.
• Ek besinlere başlayabilmek için bebeğinizin baş ve boyun kontrolünün tamamlanması, destekli oturmaya başlaması, çiğneme ve yutma becerisinin gelişmesi, gastrointestinal sisteminin olgunlaşması gereklidir. Bu nedenle sağlıklı bir bebeğin ek besinlere başlama zamanı 6.aydır.
• Bazı özel durumlarda çocuk hekiminizin önerisi ile en erken 17.hafta ek besinlere geçilebilir.
4 AYLIK BEBEK AŞILARI
• DaBT-IPV-Hib / 5’li Karma Aşı 2. Doz
• DaBT-IPV-Hib / 5’li Karma Aşı 2. Doz• KPA 2.Doz
AY AY BEBEK GELİŞİMİ KONUSUNDA DİĞER İÇERİKLERİMİZİ TAKİP EDEBİLİRSİNİZ